Tình trạng buôn bán, giết mổ gia súc, gia cầm nhỏ lẻ, tự phát không chỉ là thói quen có hại, mà còn có nguy cơ làm lây lan dịch bệnh.

Khu vực chợ tạm trên đường Tân Mỹ (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) nằm sát Bệnh viện Thể thao (Mỹ Đình), là địa điểm họp chợ ngay cạnh khu vực mương thoát nước, còn được gọi là “chợ mương bẩn”. Thực tế, bên trong chợ, sự nhớp nháp, bẩn thỉu và hôi tanh của khu vực bày bán gia cầm cũng “tương đồng” với cái tên. Tại đây, người kinh doanh giết mổ gia cầm sống ngay tại chợ. Và chung quanh những chiếc lồng đựng gà, ngan, vịt, chim bồ câu sống được quây tròn là khu vực giết mổ của các tiểu thương. Xô nhựa, chậu đựng nước cáu bẩn để bừa bãi trên mặt đường.

Tuy giết mổ hàng trăm con gia cầm các loại mỗi ngày, nhưng tất cả đều được chủ hàng nhúng chung trong một nồi nước đun từ sáng đến chiều tối. Chỉ cần lựa chọn những con gà ưng ý, sau năm đến 10 phút là khách hàng có ngay con gà làm sạch. Bên cạnh những lồng gà sống là những con gà được thịt sẵn, lông gà và nội tạng hòa lẫn dòng nước thải, bốc mùi hôi thối. Phần lớn những người mổ gia cầm đều không đeo khẩu trang và găng tay, mọi công đoạn giết mổ, bán hàng chỉ được tiến hành trong vỏn vẹn vài mét vuông.

{keywords}
Hoạt động giết mổ gia súc, gia cầm là một khâu quan trọng trong công tác phòng, chống dịch bệnh, cũng như bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, đặc biệt trước những cảnh báo về dịch cúm A (H5N1) trên gia cầm và người. Ảnh Anh Phương

TP.HCM từng được xem là điển hình xóa bỏ các điểm kinh doanh, giết mổ gia cầm sống trong nội thành, nhưng hiện các điểm này tiếp tục hiện diện ở nhiều nơi.

Tại khu chợ nhỏ nằm gần cư xá Chu Văn An, đường Chu Văn An, P.26, Q.Bình Thạnh, giữa khu dân cư đông đúc, điểm kinh doanh gà vịt sống vô tư hoạt động. Gian nhà rộng chừng 10m2 chật kín lồng chứa gà phía trước, phía trong là nơi giết mổ. Khách có nhu cầu, chỉ cần dừng xe, thích con nào, người bán sẽ bắt đem cân rồi đưa ra phía sau cắt tiết, nhúng nước sôi và đưa vào máy quay lông. Bình quân chưa đầy 15 phút, con gà được làm sạch lông, mổ lấy lòng mề, giao cho khách. 

Nhiều điểm còn xếp tràn các lồng gà, vịt xuống lòng đường khiến con đường này thường xuyên ùn tắc. Mỗi điểm bán lớn nhất cũng chỉ chừng 10m2, vừa chứa gà vịt, vừa giết mổ. 

Theo tìm hiểu, hầu hết các điểm kinh doanh, buôn bán, giết mổ gia cầm sống đều hoạt động tại các khu chợ tạm, chợ tự phát hoặc ở các tuyến đường ra vào thành phố, do những nơi này không có ban quản lý hay cơ quan giám sát chuyên môn. Nếu thấy lực lượng chức năng, họ sẽ bê gà vịt tẩu tán, và quay trở lại khi các lực lượng chức năng rời đi.

{keywords}
Ảnh Anh Phương

Những cảnh báo nguy cơ lây nhiễm cúm gia cầm sang người

Mới đây, Trung Quốc phát hiện ổ cúm gia cầm H5N1 tại tỉnh Hồ Nam, gần trung tâm bùng nổ dịch viêm phổi cấp do vi-rút corona. Dù chưa ghi nhận ca nhiễm H5N1 nào ở người nhưng nước này ngay lập tức triển khai nhiều biện pháp đối phó, ngăn chặn dịch. 

Ngay sau Tết dương lịch, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo về việc chủ động phòng, chống dịch cúm A (H5N1) trên gia cầm và ở người. Một ngày sau đó, tại H.Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An, cơ quan y tế phát hiện ổ cúm gia cầm H5N6 - chủng cúm mà theo đánh giá của Bộ Y tế, là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, do vi-rút cúm thuộc nhóm A gây ra, có tốc độ lây lan rất nhanh, làm chết hàng loạt gia cầm (gà, vịt, ngan, chim cút...).

{keywords}
Ảnh Anh Phương

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), cúm H5N1 vẫn có khả năng lây nhiễm từ người sang người, dù với khả năng thấp. Cúm gia cầm đặc biệt nguy hiểm đối với người tiếp xúc với nó. Tỷ lệ tử vong do bị cúm gia cầm là hơn 50%, cao hơn cả dịch SARS (hội chứng hô hấp cấp tính nặng) và dịch viêm đường hô hấp do vi-rút corona mới gây ra.

Mặc dù các địa phương và lực lượng thú y đã tích cực vào cuộc, nhưng vẫn không thể kiểm soát hết tình trạng giết mổ gia cầm sống tại các chợ và các điểm giết mổ gia súc, gia cầm tự phát trong thành phố. Nguyên nhân là do các hộ giết mổ khá nhỏ lẻ, phân tán trong khi lực lượng kiểm tra còn mỏng, chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe. Trong bối cảnh như vậy, rất cần tuyên truyền vận động để người dân lựa chọn mua thực phẩm được giết mổ an toàn, có dấu kiểm định chất lượng.

Minh Thu