Theo đánh giá của Ban Chỉ đạo các Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) tỉnh Cao Bằng, ngay từ khi bắt tay vào triển khai xây dựng NTM (năm 2010), tỉnh đã xác định đây là hành trình đầy gian nan. Bởi, bên cạnh xuất phát điểm kinh tế - xã hội của tỉnh quá thấp thì còn do địa hình chia cắt, sản xuất nông nghiệp còn manh mún, chưa hình thành các vùng sản xuất hàng hóa, chuyển dịch cơ cấu kinh tế còn chậm,…

Đặc biệt, một trong những khó khăn nhất của tỉnh Cao Bằng khi bước vào thực hiện Chương trình xây dựng NTM là nguồn lực đầu tư rất hạn hẹp do thu ngân sách nhà nước của Cao Bằng rất thấp. Nghị quyết số 72/2011/NQ-HĐND ngày 19/12/2011 của HĐND tỉnh Cao Bằng thể hiện rõ: Năm 2010, thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh chỉ đạt gần 4.524 tỷ đồng. Trong khi đó, điều kiện đời sống còn khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao nên sức đóng góp của Nhân dân vào quá trình xây dựng NTM của tỉnh rất hạn chế.

Thời gian qua, công tác xây dựng nông thôn mới (NTM) đã được triển khai sâu rộng, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, song hành trình xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh Cao Bằng còn rất khó khăn.

Mặc dù rất nỗ lực, song kết quả đến thời điểm này vẫn còn khiêm tốn so với quyết tâm rất cao của Đảng bộ, chính quyền và đồng bào các dân tộc trên địa bàn tỉnh. 

Theo Báo cáo số 1533/BC-SNN ngày 18/6/2024 của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Cao Bằng, toàn tỉnh có 17/139 xã đạt chuẩn NTM giai đoạn 2016 – 2020. Tính đến ngày 15/6/2024, theo bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021 – 2025, toàn tỉnh có 14 xã đạt từ 15 – 18 tiêu chí; có 25 xóm đạt chuẩn NTM và 03 xóm đạt chuẩn NTM kiễu mẫu.

quanghan
Xã Quang Hán, Trà Lĩnh, Cao Bằng đã hoàn thành 19/19 tiêu chí mà chương trình nông thôn mới đã đề ra, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn.

17 xã đạt chuẩn NTM giai đoạn 2016 – 2020, nhưng qua rà soát theo bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2021 – 2025, chỉ có duy nhất 01 xã (xã Hưng Đạo, TP. Cao Bằng) duy trì đạt 19/19 tiêu chí, còn 16/17 xã chưa đảm bảo duy trì chuẩn theo bộ tiêu chí.

Tính đến 15/6/2024, tỉnh chưa có thêm xã nào đạt chuẩn NTM; chưa có thêm xóm nào đạt chuẩn NTM so với cuối năm 2023. Toàn tỉnh chưa có có đơn vị đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Hiện nay còn 02 huyện còn “trắng” xã NTM là huyện Nguyên Bình và huyện Bảo Lâm.

Hơn nữa, đang có 7 xã thuộc nhóm nguy cơ bị thu hồi chuẩn NTM, gồm các xã: Sóc Hà, Lương Can (Hà Quảng); Huy Giáp (Bảo Lạc); Phong Châu, Ngọc Côn, Cao Chương (Trùng Khánh); Thị Hoa (Hạ Lang). Đây là các xã thuộc nhóm có từ 30% đến trên 50% số tiêu chí không đáp ứng theo Bộ tiêu chí giai đoạn 2021 - 2025, như: tiêu chí thu nhập, giao thông, nghèo đa chiều, tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn, môi trường và an toàn thực phẩm…

Quyết tâm khắc phục những hạn chế, đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các cơ quan đơn vị, địa phương, doanh nghiệp tập trung triển khai có hiệu quả các mục tiêu đề ra.

Để duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí, UBND tỉnh đề nghị các sở, ban, ngành, UBND các huyện, thành phố tập trung sử dụng hiệu quả các nguồn lực, đẩy nhanh tiến độ giải ngân nguồn vốn, lồng ghép hiệu quả nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025. Thực hiện hiệu quả Đề án nông nghiệp thông minh tỉnh Cao Bằng gia đoạn 2020 - 2025, tầm nhìn 2030; Kế hoạch thực hiện nội dung đột phá về phát triển nông nghiệp; tiếp tục đẩy mạnh việc tái cơ cấu ngành nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp theo hướng phát triển bền vững.

Chú trọng thực hiện hiệu quả "Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP)”, trong đó, ưu tiên phát triển các nhóm ngành hàng chủ lực, có lợi thế của mỗi địa phương gắn với phát triển dịch vụ du lịch. Nâng cao chất lượng, đổi mới phương pháp, chương trình đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn cho đội ngũ cán bộ, công chức cơ sở. Tăng cường công tác kiểm tra, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Tiếp tục thực hiện xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu ở những nơi có điều kiện.