Trong vài năm trở lại đây, cùng với sự bùng nổ của thị trường xe đã qua sử dụng, dịch vụ kiểm tra xe cũ (check xe) phát triển nhanh chóng.
Nhiều người mua xe sẵn sàng bỏ ra một vài triệu đồng để thuê thợ có chuyên môn "check xe", đọc lỗi, định giá chính xác nhất, đồng thời giảm thiểu rủi ro mua phải xe tai nạn, đâm đụng, bị ngập nước hay phải đại tu lớn. Thu nhập của nghề này vì thế được đánh giá là khá hấp dẫn, nhất là vào các giai đoạn cao điểm cuối năm.
Nghề thu nhập cao nhưng đầy rủi ro
Chia sẻ với VietNamNet, anh Vũ Văn Hữu - một người làm nghề "check xe" với hơn 15 năm kinh nghiệm cho biết, trước đây anh chỉ thuần là thợ sửa xe. Nhờ kiến thức được học cùng kinh nghiệm "qua tay" sửa chữa và mua bán hàng trăm chiếc xe đã qua sử dụng, anh Hữu thường xuyên được anh em bạn bè, hàng xóm, thậm chí cả người mới quen biết nhờ đi "check xe" hộ trước khi họ quyết định "xuống tiền".
"Ban đầu, tôi chỉ làm cho vui, hoàn toàn miễn phí, đơn giản là muốn giúp anh em bạn bè chọn được chiếc xe tử tế, hợp túi tiền. Dần dần, mỗi lần mua được xe ưng ý, mọi người lại dúi cho tôi ít tiền gọi là cảm ơn. Số tiền chẳng nhiều, tầm 500 nghìn đến 1-2 triệu, nhưng đó là tiền 'sạch' nên tôi nhận trong tâm thế rất thoải mái", anh Hữu chia sẻ với VietNamNet.
Cũng theo thợ "check xe" này, có thời điểm anh kiếm thêm được đến 10-15 triệu mỗi tháng chỉ nhờ "bán nước bọt", tức là đi cùng khách hàng kiểm tra và chốt xe. Đây không phải là số tiền quá cao nhưng so với công sức bỏ ra thì khá hậu hĩnh.
Với các gara, trung bình phí dịch vụ từ 1-3 triệu đồng/lượt. Doanh thu có thể lên tới hàng trăm triệu đến cả tỷ đồng mỗi tháng cho dịch vụ "check xe".
Tuy "việc nhẹ, thu nhập cao”, nhưng nghề "check xe" không hề toàn màu hồng.
Đơn cử như ngày gần đây, gara ô tô Chữ Tín, đơn vị cung cấp dịch vụ kiểm tra xe cũ có tiếng tại Hà Nội liên tục bị bóc phốt trên mạng xã hội về các kết quả "check xe" của mình.
Một chiếc Ford Explorer bị tai nạn vỡ nát đuôi xe vào cuối năm 2024 tại địa bàn tỉnh Nghệ An, được khách hàng đưa đến kiểm tra tại gara Chữ Tín vào tháng 5/2025 và nhận về kết luận: "sát xi nguyên bản". Chỉ khi hình ảnh chiếc Ford Explorer bị tai nạn bép rúm, mất cả đuôi xe được đăng tải lên mạng xã hội, gara ô tô Chữ Tín mới kiểm tra và sau đó phải xin lỗi khách hàng, thừa nhận đã để "lọt lưới" chiếc xe tai nạn và chấp nhận mua lại xe theo giá thị trường.
Tại thời điểm này, ông Tạ Ngọc Đức - chủ gara ô tô Chữ Tín bày tỏ, đây là bài học đắt giá đối với toàn bộ đội ngũ kỹ thuật, đặc biệt trong bối cảnh lượng xe đến kiểm tra ngày một nhiều, áp lực kiểm tra vừa phải nhanh vừa phải chuẩn.
Thế nhưng, vụ việc này vừa khép lại thì vài tuần sau, vụ việc khác tương tự- kết quả "check xe" đối với chiếc KIA Cerato đời 2019 của gara này lại bùng nổ tranh cãi trên mạng xã hội. Gara Chữ Tín kết luận 'có nước vào sàn xe" trong khi các gara ô tô Thuần Phát, Check Car Hà Nội lại kết luận là "xe ngập nước". Đỉnh điểm cơn bão mạng là hàng chục, ước gần 100 người là thợ xe, dân buôn xe cùng khách hàng đã kéo đến gara để yêu cầu ông Tạ Ngọc Đức đối chất. Vụ việc chỉ tạm lắng xuống khi mới đây, salon ô tô H. (phố Lê Quang Đạo, Nam Từ Liêm, Hà Nội) nơi đã bán chiếc xe trên bất ngờ xin mua lại xe.
Tuy nhiên, dư âm cho đến nay vẫn là các ý kiến trái chiều xoay quanh tính đúng - sai của kết luận "check xe", thậm chí cả nghi vấn đơn vị "check xe" đã "ăn hai mang", thông đồng với bên bán để lừa dối khách hàng cũng được đề cập.
Có thể thấy, phía sau mức thù lao không hề thấp là áp lực nghề nghiệp ngày càng lớn, khi mọi sai sót dù là cố tình hay vô tình nếu để xảy ra sẽ bị thổi bùng thành 'bão mạng", trở thành cuộc khủng hoảng cho một thương hiệu, dẫn tới đơn vị mất uy tín. Chưa kể, các vụ việc gây tranh cãi còn xuất phát từ rủi ro về đạo đức kinh doanh khi các chiêu trò "chơi xấu", cạnh tranh không lành mạnh có thể được áp dụng.
Thách thức lớn khi xe ngập nước sau mưa bão, ngập lụt sẽ được đưa ra thị trường
Khác với hoạt động kiểm định xe cơ giới do các đơn vị được cấp phép thực hiện, phần lớn dịch vụ "check xe" hiện nay mang tính tự phát, dựa chủ yếu vào uy tín cá nhân và kinh nghiệm thực tế của kỹ thuật viên. Quy trình kiểm tra, mức độ cam kết và phạm vi trách nhiệm giữa các bên thường không được chuẩn hóa, thậm chí chỉ thỏa thuận bằng lời nói hoặc tin nhắn.
Trong điều kiện giao dịch thuận lợi, người "check xe" được xem là lá chắn giúp người mua tránh được những rủi ro lớn. Nhưng khi phát sinh tranh chấp, vai trò tư vấn kỹ thuật bị liên lụy, biến thành trách nhiệm bảo đảm xác thực tuyệt đối chất lượng xe trong thương vụ mua bán. Khi chiếc xe bị phát hiện đã từng trải qua tai nạn, đâm đụng, ngập nước mà thợ không phát hiện ra, người "check xe" sẽ trở thành đối tượng bị quy trách nhiệm đầu tiên và bị nghi vấn về trình độ năng lực hoặc thậm chí là đạo đức kinh doanh.
Trao đổi với VietNamNet, kỹ sư ô tô Dương Trung Kiên, người từng có kinh nghiệm nhiều năm "check xe" cho rằng, ô tô đã qua sử dụng "muôn hình muôn vẻ", không xe nào giống xe nào, đòi hỏi người kiểm tra phải vừa có kinh nghiệm về kỹ thuật ô tô, vừa phải có kiến thức về sửa chữa, cập nhật các chiêu "mông má" và còn nắm bắt được cả giá cả thị trường để có đánh giá, tư vấn chính xác nhất.
Theo anh Kiên, rủi ro lớn nhất của nghề không chỉ nằm ở chuyên môn mà còn ở áp lực từ mạng xã hội. Khi kết quả "check xe" được chia sẻ và lan truyền với các nghi vấn từ chủ xe hoặc một bên gara đưa ra, dư luận thường mổ xẻ, tranh cãi, thậm chí gây gổ, xúc phạm hoặc công kích đơn vị "check xe" trước khi các bên làm rõ được sự việc.
Các chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, khi có nhiều xe ngập nước sau các đợt mưa bão, ngập lụt được đưa ra thị trường xe cũ, nghề "check xe" sẽ gặp nhiều thách thức. Các gara sẽ phải nâng cao trình độ, năng lực thẩm định, khám xe, chuyên nghiệp và minh bạch hơn nếu muốn giữ "chữ tín" lâu dài.
Từ những ồn ào gần đây, nhiều ý kiến cho rằng thị trường đang thiếu một khung chuẩn cho nghề "check xe", từ quy trình kiểm tra, phạm vi trách nhiệm đến cơ chế ràng buộc pháp lý. Khi chưa có tiêu chuẩn chung, cả người mua lẫn người làm nghề đều đứng trước rủi ro: người mua thì kỳ vọng quá mức, còn người "check xe" phải gánh áp lực vượt xa vai trò tư vấn kỹ thuật.
Bạn có góc nhìn nào về bài viết trên? Hãy để lại ý kiến dưới phần bình luận. Mời bạn đọc chia sẻ video, thông tin tới Báo VietNamNet theo email: otoxemay@vietnamnet.vn. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!
Chung cư 'cấm cửa' xe điện: Nỗi lo có thật từ phía các đơn vị vận hành toà nhàKhông chỉ nằm trên lý thuyết, chính những người trực tiếp vận hành tòa nhà cũng thừa nhận việc tiếp nhận, trông giữ và giám sát xe máy điện, xe đạp điện mang theo nhiều rủi ro và tốn kém.
.svg){kind=icon}
