Theo CNA, hồi tháng 11, NTNU - một trường đại học danh tiếng tại Đài Bắc (Đài Loan, Trung Quốc) - kết luận bà Chou đã ép sinh viên hiến máu để phục vụ các dự án nghiên cứu khoa học. Những sinh viên không tuân thủ bị đe dọa cắt tín chỉ tốt nghiệp bắt buộc, thậm chí bị cô lập khỏi đội bóng.

Trước khi làm HLV và giảng viên tại NTNU, bà Chou từng là một ngôi sao bóng đá nữ nổi tiếng tại Đài Loan.

Sau quá trình điều tra nội bộ, nhà trường đã thu hồi giấy phép huấn luyện, chấm dứt hợp đồng lao động từ tháng 7 và không tái bổ nhiệm bà làm giảng viên trong vòng 4 năm.

Luận án vi phạm đạo đức nghiên cứu

Trước đó, Bộ Giáo dục Đài Loan (MOE) đã yêu cầu NTNU rà soát luận án tiến sĩ của bà Chou, do nghi ngờ vi phạm Luật Nghiên cứu trên đối tượng là con người - hành vi có thể bị xử phạt cao nhất bằng việc thu hồi văn bằng.

cuu huan luyen vien.jpg
 Bà Chou Tai-ying, cựu huấn luyện viên (HLV) đội bóng đá nữ của Trường Đại học Sư phạm Quốc lập Đài Loan. Ảnh: CNA 

Luận án của bà Chou có tên “Tác động của các can thiệp khoa học thể thao trong phòng ngừa chấn thương và nâng cao thành tích của các cầu thủ bóng đá nữ”. Theo kết luận của hội đồng chuyên môn, dù nghiên cứu không sử dụng các phương pháp xâm lấn như lấy mẫu máu, nhưng lại có sinh viên năm nhất, 19 tuổi, tham gia mà không có sự đồng ý của người giám hộ hợp pháp.

Tại thời điểm nghiên cứu được tiến hành, theo luật Đài Loan, độ tuổi trưởng thành là 20. Do đó, việc cho sinh viên 19 tuổi tham gia nghiên cứu mà thiếu sự chấp thuận hợp pháp bị xác định là vi phạm nghiêm trọng đạo đức học thuật.

Căn cứ kết luận của hội đồng đạo đức, NTNU quyết định thu hồi bằng tiến sĩ của bà Chou, phù hợp với quy định của trường về xử lý các luận văn vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc liêm chính khoa học.

Bộ Giáo dục Đài Loan cho biết đã nhận được thông báo chính thức về quyết định này vào ngày 7/10.

“Huấn luyện viên ma cà rồng” và những con số gây sốc

Song song với việc bị thu hồi bằng tiến sĩ, bà Chou còn thừa nhận đã ép các cầu thủ bóng đá nữ hiến máu như điều kiện để được qua môn hoặc tích lũy đủ tín chỉ tốt nghiệp. Những sinh viên từ chối có nguy cơ bị đánh trượt.

Theo truyền thông địa phương, trong suốt 5 năm, phần lớn nạn nhân ở độ tuổi 18-20. Có cầu thủ phải lấy máu ít nhất 200 lần chỉ để kịp tốt nghiệp. Đáng lo ngại hơn, việc lấy máu nhiều lần này do những người không có chuyên môn y tế thực hiện, tiềm ẩn nguy cơ vỡ mạch máu, nhiễm trùng.

Ngày 19/7, bà Chou thừa nhận đã nhờ sinh viên khóa trên, không có bằng cấp y khoa hay điều dưỡng, hỗ trợ lấy máu cho các thành viên trong đội.

Theo The Straits Times, tại một cuộc họp báo, bà Chou, người bị truyền thông Đài Loan gọi là “huấn luyện viên ma cà rồng”, cúi đầu xin lỗi: “Tôi đã không làm tròn trách nhiệm của một huấn luyện viên và mong mọi người tha thứ”.

Bà cho biết các mẫu máu, được thu thập trong giai đoạn 2019-2024, phục vụ nghiên cứu nâng cao thành tích thi đấu, với cường độ lên tới ba lần mỗi ngày trong 14 ngày liên tiếp cho mỗi vận động viên.

cuu huan luyen vien1.jpg
Chou Tai-ying khoe chiếc cúp MVP của mình sau Giải vô địch Liên đoàn Bóng đá châu Á năm 1981.
Ảnh: Taipei Times

Theo báo chí địa phương, các dự án này mỗi năm nhận khoảng 9 triệu Đài tệ (tương đương 7,5 tỷ đồng) từ Hội đồng Khoa học và Công nghệ Quốc gia. Tuy nhiên, bà Chou bị nghi đã giữ lại một phần kinh phí lẽ ra dành cho sinh viên, dưới danh nghĩa “quỹ đội bóng”.

Sau đó, bà đã bị đình chỉ công tác, thu hồi giấy phép huấn luyện và phạt 500.000 Đài tệ vì để người không đủ điều kiện y tế lấy máu. Đồng thời, bà cũng là nghi can trong một cuộc điều tra hình sự với khả năng bị truy cứu trách nhiệm về tội cưỡng ép. NTNU bị phạt 1,1 triệu Đài tệ vì vi phạm quy định về bắt nạt học đường và đạo đức.

Văn hóa “phục tùng” trong nhà trường bị đặt dấu hỏi

Vụ việc gây chấn động dư luận Đài Loan buộc xã hội phải nhìn lại văn hóa phục tùng quyền lực ăn sâu trong giáo dục và thể thao thành tích cao.

Theo các chuyên gia, trong môi trường thể thao áp lực lớn, hành vi lạm quyền của huấn luyện viên đôi khi bị bỏ qua nhân danh kỷ luật và thành tích.

Giáo sư Yu Jun-wei, Đại học Thể thao Quốc gia Đài Loan, cho rằng danh tiếng và địa vị của bà Chou - người từng giúp đội tuyển nữ giành ba chức vô địch châu Á - khiến sinh viên càng khó lên tiếng phản kháng.

Vụ việc chỉ bùng nổ khi nghị sĩ Chen Pei-yu công bố lời khai của nạn nhân Chien Chi-sheng, cựu cầu thủ lên tiếng sau khi tốt nghiệp năm 2024. Gần đây, cô tiếp tục đăng tải đoạn video cũ ghi lại cảnh mình khóc nức nở vì đau đớn khi bị lấy máu, gây phẫn nộ trên mạng xã hội.

“Đó thực sự là máu và nước mắt để đổi lấy tín chỉ… Đến ngày thứ tám liên tiếp, họ gần như không thể tìm thấy mạch máu ở cả hai tay tôi”, Chien viết trên Threads.

Tại họp báo ngày 15/7, Chien cho biết cô và các đồng đội chưa bao giờ dám phản kháng vì sợ bị trả đũa. “Huấn luyện viên từng nói: ‘Các em có thể tự quyết định, còn tôi cũng sẽ tự quyết định’. Điều đó đồng nghĩa với việc bà ấy có thể đuổi chúng tôi khỏi trường”, cô kể.

Theo các chuyên gia, vụ việc có thể trở thành hồi chuông cảnh tỉnh đối với môi trường giáo dục và thể thao tại Đài Loan. “Ít nhất, các huấn luyện viên và nhà trường sẽ phải thận trọng hơn trong cách họ đối xử với sinh viên”, giáo sư Yu nhận định.