Ngày 23/9/2025, tại Đà Nẵng, hơn 120 chuyên gia tài chính đa dạng sinh học và đại diện chính phủ từ châu Âu, châu Á và Thái Bình Dương đã tham dự Đối thoại Khu vực Âu – Á – Thái Bình Dương về tài chính đa dạng sinh học. Sự kiện do Sáng kiến Tài chính Đa dạng sinh học (BIOFIN) của UNDP phối hợp với Chính phủ Việt Nam tổ chức.
Đây là một trong những diễn đàn trao đổi lớn nhất khu vực về tài chính cho đa dạng sinh học, đồng thời là lần đầu tiên hơn 40 quốc gia cùng thảo luận các giải pháp sẵn sàng đầu tư cho bảo tồn thiên nhiên kể từ Hội nghị COP16 về Đa dạng sinh học của Liên Hợp Quốc năm 2024.
Trong bối cảnh nguồn hỗ trợ phát triển quốc tế đang suy giảm, các đại biểu cho rằng việc đổi mới cơ chế tài chính là yêu cầu cấp thiết. Các mô hình tài chính mới được xem là chiến lược thay thế quan trọng, giúp các quốc gia huy động nguồn lực dài hạn cho thiên nhiên, thay vì phụ thuộc vào viện trợ truyền thống.
Trong ba ngày đối thoại, các quốc gia tập trung thúc đẩy thế hệ mới của các cách tiếp cận tài chính, gắn cải cách chính sách công với những công cụ tài chính sáng tạo. Chương trình nghị sự nhấn mạnh khả năng nhân rộng các công cụ như trái phiếu xanh, bảo hiểm dựa vào thiên nhiên, tín chỉ đa dạng sinh học, cũng như các công cụ nợ và vốn chủ sở hữu nhằm đạt mục tiêu đa dạng sinh học quốc gia, đồng thời hỗ trợ tăng trưởng kinh tế bao trùm.
Theo UNDP, phương pháp BIOFIN đã huy động hơn 1,6 tỷ USD cho thiên nhiên tại 41 quốc gia kể từ năm 2018. Việt Nam, Malaysia, Philippines, Thái Lan, Sri Lanka, Mông Cổ, Kazakhstan là những ví dụ điển hình trong việc triển khai các giải pháp tài chính cho bảo tồn đa dạng sinh học.
Một điểm nhấn quan trọng tại đối thoại là vai trò của Quỹ Môi trường Toàn cầu (GEF). Với sự hỗ trợ của GEF, 26 quốc gia trong khu vực Âu – Á – Thái Bình Dương đang lần đầu xây dựng Kế hoạch Tài chính đa dạng sinh học quốc gia, tạo nền tảng cho nguồn tài chính dài hạn, phù hợp với ưu tiên phát triển quốc gia và chương trình nghị sự toàn cầu. Các quốc gia này là một phần trong tổng số 91 nước đang xây dựng kế hoạch tương tự thông qua quan hệ đối tác UNDP–BIOFIN và GEF.
Tính đến nay, BIOFIN đã mở rộng hoạt động ra hơn 130 quốc gia trên toàn thế giới, trở thành sáng kiến toàn cầu lớn nhất trong việc thiết kế và triển khai các giải pháp tài chính cho thiên nhiên.
Các đại biểu cũng chỉ ra thách thức lớn của khu vực và toàn cầu là khoảng trống tài chính cho đa dạng sinh học, ước tính hơn 700 tỷ USD mỗi năm. Dù sở hữu nhiều hệ sinh thái quan trọng, khu vực Âu – Á – Thái Bình Dương vẫn đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn lực nghiêm trọng.
Trong bối cảnh đó, khái niệm “tài chính cho tài chính” – sử dụng nguồn viện trợ phát triển để tạo hiệu ứng xúc tác, thu hút thêm dòng vốn công và tư – được đánh giá là hướng đi quan trọng trong tương lai. BIOFIN đã triển khai cách tiếp cận này tại 41 quốc gia, góp phần huy động hơn 1,6 tỷ USD cho thiên nhiên.
Hội nghị cũng nhấn mạnh việc tái phân bổ các khoản trợ cấp gây hại cho môi trường. Theo các chuyên gia, việc chấm dứt các ưu đãi thúc đẩy hủy hoại thiên nhiên không chỉ giúp tiết kiệm ngân sách nhà nước mà còn tạo nguồn lực đáng kể cho bảo tồn đa dạng sinh học. BIOFIN–UNDP hiện đang hỗ trợ các quốc gia xác định và đảo ngược các khoản chi tiêu công gây hại này.
Phát biểu tại sự kiện, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Quốc Trị khẳng định Việt Nam tái khẳng định cam kết đồng hành cùng cộng đồng quốc tế trong việc huy động các giải pháp tài chính sáng tạo cho đa dạng sinh học, lồng ghép bảo tồn vào chiến lược phát triển kinh tế – xã hội, hướng tới phát triển bền vững, hài hòa với thiên nhiên.
Đối thoại khu vực tại Đà Nẵng được kỳ vọng sẽ tạo động lực mới cho hợp tác khu vực và quốc tế, giúp các quốc gia chuyển từ cam kết sang hành động cụ thể, từng bước thu hẹp khoảng trống tài chính và bảo vệ hiệu quả các hệ sinh thái quan trọng.
.svg){kind=icon}
