Tại Hội nghị đánh giá Kết quả thực hiện “Chương trình Tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021–2025” và định hướng công tác giai đoạn 2026–2030, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp đã có tham luận gửi hội nghị, nhấn mạnh những nỗ lực và chuyển biến rõ nét của địa phương trong thời gian qua. Theo báo cáo, Đồng Tháp xác định môi trường nông thôn, an toàn thực phẩm và nước sạch là nền tảng quan trọng nâng cao chất lượng cuộc sống, đồng thời là tiêu chí then chốt trong xây dựng nông thôn mới bền vững.
Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 925/QĐ-TTg, tỉnh đã chủ động xây dựng kế hoạch và triển khai Chương trình bằng nhiều giải pháp xuyên suốt. Công tác tuyên truyền được đặc biệt chú trọng với hàng trăm cuộc phổ biến hướng dẫn phân loại rác tại nguồn; hàng nghìn hội viên, đoàn viên và hộ dân được tập huấn thu gom, xử lý bao bì thuốc bảo vệ thực vật, phụ phẩm nông nghiệp và rác sinh hoạt. Những phong trào như “Nhà sạch – Đường sạch – Đồng ruộng sạch”, “Đoạn đường 3 sạch”, “Dòng sông không rác”, “Biến bãi rác thành vườn hoa”… đã góp phần lan tỏa thói quen sống xanh, thay đổi hành vi của người dân nông thôn.
Theo báo cáo, đến nay tỉnh đạt nhiều chỉ số vượt mục tiêu đề ra của Chương trình. 100% hộ dân nông thôn được sử dụng nước từ trạm cấp nước tập trung, trong đó 97,03% sử dụng nước đạt quy chuẩn kỹ thuật (so với mục tiêu chỉ 40%). Tỷ lệ hộ dân phân loại rác tại nguồn đạt 66,25% và tỷ lệ thu gom rác thải sinh hoạt đạt 97,15%, đều vượt xa yêu cầu của Chương trình. Tại các xã nông thôn mới nâng cao, mô hình phân loại rác hữu cơ và ủ phân compost tiếp tục được duy trì và mang lại hiệu quả tích cực cho sản xuất.
Đồng Tháp cũng đã xây dựng 24 công trình xử lý nước thải sinh hoạt tập trung với công suất từ 50–400 m³/ngày đêm, vượt chỉ tiêu Trung ương giao chỉ từ 1–2 mô hình. Khu vực chăn nuôi có chuyển biến mạnh, khi 95% cơ sở đã áp dụng biện pháp thu gom, xử lý chất thải đúng quy định. Công tác bảo vệ môi trường làng nghề cũng được chú trọng với 53 làng nghề có phương án bảo vệ môi trường được phê duyệt; 100% cơ sở sản xuất, kinh doanh nông lâm thủy sản đủ điều kiện an toàn thực phẩm; tỷ lệ nhà tiêu hợp vệ sinh đạt 100%.
Một điểm sáng được nêu rõ trong báo cáo là Mô hình tái chế chất hữu cơ, phụ phẩm nông nghiệp tại xã Tân Bình (huyện Châu Thành) triển khai theo Quyết định 4156/QĐ-BNN-VPĐP ngày 10/10/2023. Mô hình này giúp người dân chủ động phân loại rác tại nguồn, sản xuất phân hữu cơ từ phụ phẩm, giảm lượng rác đưa về bãi tập trung và tiết kiệm đáng kể chi phí vận hành. Những mẻ phân ủ đạt chất lượng đã được sử dụng trong sản xuất nông nghiệp, đóng góp vào mục tiêu kinh tế tuần hoàn và cải tạo đất bền vững.
Song song với kết quả tích cực, báo cáo cũng chỉ rõ những thách thức mà Đồng Tháp đang đối mặt. Nguồn nước ngầm suy giảm, một số trạm cấp nước nông thôn có công nghệ xử lý lạc hậu, thất thoát nước cao khiến chi phí vận hành lớn. Một bộ phận hộ dân chưa có thói quen thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật, gây khó khăn cho công tác quản lý. Một số địa phương vẫn chưa thật sự kiên quyết xử lý vi phạm môi trường; kinh phí mở rộng mạng lưới nước sạch còn hạn chế; sự chênh lệch giá nước giữa đô thị và nông thôn cũng làm doanh nghiệp e ngại đầu tư vào vùng sâu.
Từ thực tiễn này, tỉnh kiến nghị Trung ương sớm phê duyệt Chương trình giai đoạn 2026–2035, tạo điều kiện để các địa phương chủ động lên kế hoạch và bố trí nguồn lực. Đồng Tháp cũng đề nghị có cơ chế hỗ trợ nâng cấp công nghệ xử lý nước sạch nông thôn; hỗ trợ thương mại hóa sản phẩm tái chế từ phụ phẩm nông nghiệp; và thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp và nông thôn theo hướng bền vững.
.svg){kind=icon}
