
Xuất phát từ nghiên cứu học thuật
Theo điều tra quốc gia về người khuyết tật năm 2016 – 2017, Việt Nam có khoảng 2 triệu người điếc – câm, đa số sống ở nông thôn, nơi họ đối mặt với vô vàn khó khăn trong tiếp cận giáo dục, y tế và các dịch vụ công. Trong khi đó, số trung tâm dạy ngôn ngữ ký hiệu còn ít, chi phí cao và chưa phổ cập rộng rãi.
Năm 2023, khởi nguồn từ một đề tài nghiên cứu về nhận dạng hành động trong ngôn ngữ ký hiệu từ video, nhóm của Tiến sĩ Vũ Hoài Nam, giảng viên khoa Trí tuệ nhân tạo, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông – PTIT đã sớm nhận thấy giá trị xã hội to lớn và quyết tâm đưa ý tưởng học thuật trở thành một sản phẩm ứng dụng hữu ích.

Từ những bước đi đầu tiên trong phòng thí nghiệm, ứng dụng CoSign đã dần hình thành với các tính năng thiết thực: Vừa đóng vai trò như một từ điển, giúp người dùng tra cứu và xem video minh họa bằng ký hiệu, với khoảng 1.500 – 2.000 từ; vừa là công cụ hỗ trợ học tập khi cho phép người dùng luyện tập có sự tương tác với hệ thống AI chấm điểm. Ngoài ra, CoSign còn hỗ trợ dịch trực tiếp ký hiệu sang văn bản tiếng Việt với kho dữ liệu ban đầu gồm 100 từ cơ bản.
Nhờ đó, CoSign - App sử dụng AI và thị giác máy tính hỗ trợ việc học và dịch ngôn ngữ ký hiệu, đã không chỉ dừng lại ở một thử nghiệm công nghệ mà thực sự trở thành một sản phẩm hướng đến cộng đồng, mang tính ứng dụng cao trong đời sống. Sự ra đời của CoSign được kỳ vọng trở thành công cụ công nghệ thiết thực, mở thêm con đường học tập và hòa nhập cho người khiếm thính, đồng thời lan tỏa ngôn ngữ ký hiệu tới cộng đồng.
Đến giải pháp công nghệ vì cộng đồng
Tiến sĩ Vũ Hoài Nam, Trưởng nhóm nghiên cứu phát triển ứng dụng CoSign chia sẻ, giải pháp công nghệ CoSign không chỉ là một công cụ học tập, mà còn là cầu nối giúp người khiếm thính chủ động học tập, cho phép phụ huynh và người thân của người khiếm thính có thể dễ dàng giao tiếp, đồng thời góp phần thúc đẩy xã hội trở nên bao dung và hòa nhập hơn.
“Chúng tôi phát triển CoSign không chỉ với mục tiêu tạo ra một sản phẩm công nghệ, mà quan trọng hơn là mang lại cơ hội giao tiếp bình đẳng cho người khiếm thính. Mỗi ký hiệu, mỗi cử chỉ được số hóa trong CoSign đều là một nỗ lực để thu hẹp khoảng cách, để người điếc - câm có thể tự tin học tập, làm việc và hòa nhập. Tôi tin tưởng rằng, khi công nghệ đi cùng nhân văn, chúng ta sẽ thực sự mở ra một xã hội bao dung, nơi không ai bị bỏ lại phía sau”, Tiến sĩ Vũ Hoài Nam cho hay.

Thời gian tới, nhóm nghiên cứu phát triển CoSign sẽ tiếp tục mở rộng kho dữ liệu ngôn ngữ ký hiệu lên hàng nghìn từ vựng và mẫu câu phong phú, đồng thời nghiên cứu để tích hợp trí tuệ nhân tạo - AI để có thể sinh tự động các ký hiệu từ văn bản.
Ứng dụng CoSign cũng được định hướng phát triển thành một nền tảng trường học trực tuyến dành riêng cho người khiếm thính, nơi các em có thể học tập, rèn luyện và kết nối mà không bị giới hạn bởi khoảng cách.
Nhóm phát triển đặt mục tiêu xây dựng khung chương trình cơ bản cho học sinh khiếm thính từ bậc Tiểu học, tạo nền tảng vững chắc ngay từ những bước đầu tiên. Và quan trọng hơn cả là dự án sẽ tăng cường hợp tác với các tổ chức giáo dục và hội người khuyết tật để liên tục cải tiến, đảm bảo CoSign được phát triển bám sát với nhu cầu thực tế của cộng đồng.
Với nền tảng công nghệ hiện đại, định hướng nhân văn và tiềm năng ứng dụng rộng rãi, CoSign là một trong nhiều minh chứng về tinh thần sáng tạo và trách nhiệm xã hội của thầy trò PTIT. Đây không chỉ là thành quả nghiên cứu khoa học, mà còn là bước tiến quan trọng trong hành trình kiến tạo một xã hội hòa nhập, nơi mọi người đều có quyền được lắng nghe và sẻ chia.
| Tháng 8/2024, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông – PTIT đã là trường đại học đầu tiên tại Việt Nam thành lập khoa Trí tuệ nhân tạo – AI. Đây không chỉ là nơi đào tạo những chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực AI, mà còn là trung tâm nghiên cứu và phát triển những giải pháp công nghệ tiên tiến, đáp ứng nhu cầu cấp bách của xã hội với nhu cầu nhân lực trong ngành AI liên tục tăng cao. Học viện đã xác định tầm nhìn phát triển khoa AI trong 10 năm tới là trở thành đơn vị số 1 về đào tạo AI của cả nước cả về nghiên cứu và chất lượng đào tạo. Mục tiêu phấn đấu là đến năm 2035 đưa PTIT vào top 400 - 450 trường đại học hàng đầu thế giới về nghiên cứu AI. |
