Trong hơn một thập kỷ, Alibaba Group và Tencent là “vua không ngai” của thế giới công nghệ Trung Quốc. Họ chống lưng cho hàng trăm startup, nắm quyền sinh quyền sát trong tay và yêu cầu những người nhận đầu tư không sử dụng hệ sinh thái của đối thủ.

Tuy nhiên, sau khi cuộc đàn áp công nghệ tại Trung Quốc bắt đầu từ cuối năm 2020, hai “kình địch” một thời chuyển qua khám phá những điều không thể tưởng tượng được, đó là làm việc cùng nhau. Nó giống như việc Facebook và Google của phương Tây bắt tay hợp tác.

1200x800.jpg

 Logo Tencent và Alibaba tại Hội nghị Trí tuệ nhân tạo thế giới ở Thượng Hải, Trung Quốc tháng 7/2023. (Ảnh: Bloomberg)

Gần đây, Alibaba và Tencent đã rót hàng triệu USD vào hai startup trí tuệ nhân tạo (AI) mới nổi trong nước là Zhipu và Baichuan. Những người sáng lập không còn cần phải chọn “phe”, vì Alibaba và Tencent dường như thoải mái đặt cược vào cùng một công ty nhằm tăng tốc và tận dụng tiềm năng to lớn của các dịch vụ AI giống như ChatGPT.

Trước đó, vào tháng 9, hai “gã khổng lồ” tuyên bố sẽ hợp tác trong lễ hội mua sắm Ngày độc thân (11/11) sắp tới. Đây là sự kiện thường niên đặc trưng của Alibaba, lấn át Black Friday về quy mô và tăng trưởng. Thông qua thành lập một liên minh quảng cáo, người dùng WeChat của Tencent giờ đây có thể chuyển hướng trực tiếp đến các cửa hàng Taobao của Alibaba. Thỏa thuận mang lại lợi ích cho cả hai bên: Tencent có thêm doanh thu quảng cáo, còn Alibaba có thêm doanh số thương mại điện tử.

Động thái đánh dấu sự sụp đổ của các rào cản nhân tạo giữa hai công ty. Người dùng có thể cảm nhận trực tiếp điều đó. Trước đây, họ nhận cảnh báo trên WeChat khi nhập vào liên kết Taobao, còn Alibaba loại trừ WeChat Pay – một trong hai phương thức thanh toán trực tuyến phổ biến nhất Trung Quốc - khỏi hàng loạt chợ và ứng dụng để ủng hộ dịch vụ riêng Alipay.

Người bán hàng cũng phải đối phó điều tương tự. Các điều khoản của Alibaba quy định họ không thể niêm yết trên các nền tảng thương mại điện tử khác khi đã sử dụng Taobao hoặc Tmall. Điều đó làm nổ ra cuộc điều tra chống độc quyền và kết thúc với khoản tiền phạt kỷ lục 2,8 tỷ USD vào tháng 4/2021.

Việc dỡ bỏ tư duy xây dựng “hào nước” này được dẫn dắt bởi chính phủ Trung Quốc khi thúc đẩy kết nối trong lĩnh vực công nghệ. Những thay đổi diễn ra nhỏ giọt theo thời gian. Vào năm 2021, WeChat lần đầu tiên cho phép người dùng chia sẻ các liên kết bên ngoài trong lúc nhắn tin, sau đó, các nhóm WeChat được phép hiển thị liên kết đến các trang web mua sắm như Tmall và Taobao của Alibaba.

Quá trình đang tăng tốc nhanh hơn, một phần vì Alibaba và Tencent dường như không còn là vấn đề đau đầu nhất của nhau. ByteDance, một kỳ lân thực sự của Trung Quốc không chịu ơn Alibaba hay Tencent, nổi lên như mối đe dọa ngày càng tăng đối với hai hãng. Dịch vụ video ngắn Douyin, phiên bản nội địa của TikTok, thu hút một lượng lớn khán giả và cùng với đó là doanh thu quảng cáo khổng lồ. ByteDance đang mở rộng sang thương mại điện tử và giẫm lên chân của cả hai "ông lớn".

Việc “chia năm xẻ bẩy” của Alibaba cũng góp phần thay đổi định hướng. Mỗi đơn vị mới chịu trách nhiệm về lợi nhuận và thua lỗ của chính mình và ít quan tâm đến cạnh tranh trên toàn hệ sinh thái. Nếu hợp tác với nhà cung ứng bên ngoài đem đến lợi ích kinh tế, họ sẽ không ngần ngại theo đuổi con đường đó.

Những cuộc đụng độ của quá khứ không còn được chính phủ ủng hộ và cũng không còn khả thi về mặt kinh tế nữa. Trong thời điểm khó khăn, Alibaba và Tencent phải sát cánh để tìm hướng đi trong bối cảnh kinh tế phục hồi chậm và cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Tencent tốt hơn nên tập trung vào việc chống lại ByteDance trong các lĩnh vực như trò chơi điện tử, còn Alibaba nhằm vào chiến lược giá thấp hòng đòi lại vị trí đã mất vào tay PDD Holdings và các nền tảng như Douyin.

Đối với các công ty Internet lớn nhất Trung Quốc, đón một kỷ nguyên mới tăng trưởng chậm hơn cũng đồng nghĩa là ôm ấp lấy nhau.

(Theo Bloomberg)