Cụ thể, Luật Bảo hiểm xã hội mới quy định, người lao động nếu đủ điều kiện hưởng lương hưu thì sẽ được hưởng lương hưu; đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội thì sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Với người lao động chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu và chũng chưa đến tuổi hưởng trợ cấp hưu trí (75 tuổi) thì được hưởng chính sách trợ cấp hằng tháng.

Người lao động được hưởng trợ cấp hàng tháng cần đáp ứng đủ các điều kiện sau: 

Đủ tuổi nghỉ hưu khi Luật có hiêu lực. Theo đó, kể từ 1/7/2025 tuổi nghỉ hưu của lao động nam 61 tuổi 3 tháng và lao động nữ đủ 56 tuổi 8 tháng, có thời gian đóng BHXH nhưng không đủ điều kiện hưởng lương hưu; không hưởng bảo hiểm xã hội một lần và không bảo lưu; có yêu cầu được hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng của mình theo thời gian và mức đóng BHXH của người lao động.

phat luong huu (9).jpg
Ảnh minh hoạ

Mức trợ cấp hằng tháng thấp nhất được tính theo Điều 23 Luật BHXH 2024 bằng mức trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng. Căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước trong từng thời kỳ, mức trợ cấp hưu trí được ra soát, điều chỉnh định kỳ 3 năm một lần.

Để được hưởng trợ cấp hằng tháng, người lao động cần gửi hồ sơ đến cơ quan BHXH (bao gồm: sổ BHXH, văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hằng tháng). Trong vòng 5 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ, cơ quan BHXH sẽ giải quyết hưởng chế độ trợ cấp hằng tháng. 

Người đang trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được ngân sách Nhà nước đóng bảo hiểm y tế.

Trường hợp người đang hưởng trợ cấp hằng tháng chết thì thân nhân được hưởng trợ cấp một lần cho những tháng chưa nhận và được hưởng một lần trợ cấp mai táng.

Trong đó, điều kiện để nhận trợ cấp mai táng gồm: Người đóng BHXH bắt buộc có thời gian đóng từ đủ 12 tháng trở lên; người có thời gian đóng BHXH tự nguyện từ đủ 60 tháng trở lên.

Như vậy, người lao động 60 tuổi chưa đáp ứng điều kiện được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội và thêm điều kiện là chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu mà không bảo lưu hoặc nhận bảo hiểm xã hội 1 lần thì được trợ cấp hằng tháng.

Lợi hơn rút BHXH một lần 

Ông Nguyễn Duy Cường, Phó vụ trưởng BHXH (Bộ LĐ-TB&XH) cho rằng, Luật BHXH 2024 quy định trợ cấp hằng tháng nhằm gia tăng sự liên kết giữa tầng trợ cấp hưu trí xã hội và BHXH cơ bản. Với người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội thì được nhận trợ cấp hằng tháng từ khoản tiền đóng BHXH của mình, có lợi cho người lao động khi đến tuổi nghỉ ngơi.

Dù mức trợ cấp hằng tháng không cao, nhưng trong thời gian hưởng chế độ người thụ hưởng được ngân sách nhà nước đóng bảo hiểm y tế. Điều đó giúp giảm gánh nặng cho người thân khi người lao động ốm đau lúc tuổi già.

Như vậy, so với những người rút BHXH một lần thì những người lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng sẽ có lợi hơn nhiều. Họ vừa được nhận trợ cấp nhận đều đặn vừa được hưởng chính sách bảo hiểm y tế miễn phí.

Trường hợp hưởng lương hưu khi đóng BHXH 15 năm
 
Điều kiện hưởng lương hưu được nêu tại Điều 64 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 là có thời gian đóng BHXH bắt buộc từ đủ 15 năm trở lên và có một trong các trường hợp sau đây:

Đủ tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường (tức lao động nam đủ 61 tuổi 3 tháng và lao động nữ đủ 56 tuổi 8 tháng) trong trường hợp bị suy giảm khả năng lao động, làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc làm ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn từ đủ 15 năm trở lên thì được nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn không quá 5 tuổi tức là 56 tuổi 3 tháng với lao động nam và 52 tuổi với lao động nữ tính từ 1/7/2025. 

Có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với điều kiện lao động bình thường (tức là từ 1/7/2025 lao động nam 51 tuổi 3 tháng và lao động nữ 46 tuổi 08 tháng) và có từ đủ 15 năm trở lên làm công việc khai thác than trong hầm lò. Người bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp trong khi làm nhiệm vụ được giao.

Công dân Việt Nam chưa đủ điều kiện hưởng trợ cấp hưu trí xã hội theo Điều 21 Luật Bảo hiểm xã hội 2024. Cụ thể: Từ đủ 75 tuổi trở lên. Không hưởng lương hưu/trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng trừ có quy định khác Có văn bản đề nghị hưởng trợ cấp hưu trí xã hội; Không hưởng bảo hiểm xã hội một lần và không bảo lưu.

Có yêu cầu được hưởng trợ cấp hằng tháng từ chính khoản đóng của mình theo thời gian và mức đóng bảo hiểm xã hội của người lao động.