Mô hình không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý cơ sở mà còn giúp người dân vùng cao tiếp cận các dịch vụ số, rút ngắn khoảng cách phát triển giữa các vùng.

Sơn Hà tiên phong thực hiện "Thôn số"

Ngày 28/11, Đảng ủy xã Bát Xát ra mắt mô hình “Thôn số” tại thôn Sơn Hà – một trong những thôn vùng cao, tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số lớn. Việc lựa chọn địa bàn đặc thù để làm điểm thể hiện quyết tâm thu hẹp khoảng cách số, đưa công nghệ đến đúng nơi còn khó khăn.

Bà Nguyễn Thị Ngọc Anh, Phó Chủ tịch UBND xã Bát Xát cho biết, mô hình tập trung vào ba nhóm nhiệm vụ chính:

Một là, đổi mới quản trị – điều hành. Các cấp thôn, xã, huyện được kết nối liền mạch; văn bản, báo cáo gửi nhận trực tuyến; họp trực tuyến thay thế nhiều cuộc họp trực tiếp, giảm thời gian di chuyển và nâng cao hiệu quả chỉ đạo.

Hai là, minh bạch quy trình và phục vụ người dân tốt hơn. Thời gian xử lý thủ tục hành chính được rút ngắn; thông tin đến hộ dân đầy đủ, kịp thời; trách nhiệm cán bộ rõ ràng nhờ cơ chế theo dõi trên nền tảng số.

Ba là, phát triển kinh tế – xã hội. Nông sản địa phương được quảng bá trên môi trường số; người dân được tiếp cận kiến thức sản xuất mới, thị trường mới; cơ hội thương mại mở rộng, nhất là với sản phẩm đặc trưng vùng cao.

Người dân thôn Sơn Hà được hỗ trợ sử dụng điện thoại thông minh để thực hiện thủ tục hành chính, đăng ký khám chữa bệnh, nộp hồ sơ trực tuyến, tiếp nhận cảnh báo thời tiết và an ninh trật tự. Tổ công nghệ số cộng đồng đến từng hộ để hướng dẫn, bảo đảm “không ai bị bỏ lại phía sau” trong quá trình số hóa.

Ngoài thôn điểm, 4 thôn vùng cao khác trong xã đã được hỗ trợ trang thiết bị máy tính để tra cứu thông tin, xử lý thủ tục hành chính. Toàn bộ thiết bị được xã hội hóa, tạo thuận lợi cho địa phương trong điều kiện nguồn lực hạn chế.

Tại Bát Xát, trước khi triển khai mô hình "Thôn số", xã đã ứng dụng chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp và xem đây là khâu khâu đột phá để nâng chất tiêu chí nông thôn mới. Các thôn bắt đầu số hóa giống cây trồng, mùa vụ, truy xuất nguồn gốc; thảo quả, chè Shan, mật ong rừng được gắn mã QR, đưa lên sàn thương mại điện tử của tỉnh. Thanh niên hỗ trợ người lớn tuổi lập gian hàng trực tuyến, livestream bán hàng, góp phần tăng thu nhập và giảm phụ thuộc vào thương lái...

W-anh bai 92.jpg

Động lực phát triển nông thôn mới thông minh

Sau sáp nhập đơn vị hành chính, quy mô xã Bát Xát lớn hơn, cơ sở dữ liệu và nguồn lực hành chính được tăng cường. Xã đang phát huy lợi thế này thông qua việc đồng bộ dữ liệu giữa công an, tư pháp, địa chính, văn hóa, nông nghiệp; chuẩn hóa quy trình xử lý công việc; hoàn thiện nền tảng kỹ thuật phục vụ người dân.

Chuyển đổi số được xã lồng ghép trong các tiêu chí nông thôn mới, đặc biệt ở lĩnh vực thông tin – truyền thông, sản xuất, môi trường và du lịch cộng đồng. Xã đang từng bước nhân rộng mô hình thôn số sang các thôn còn lại.

Đi đôi với hạ tầng, xã chú trọng đào tạo nhân lực. Cán bộ thôn, già làng, trưởng bản được xem là “hạt nhân chuyển đổi số”, được tập huấn về công nghệ, bảo mật, vận hành nền tảng dùng chung. Nội dung chuyển đổi số được lồng ghép trong hoạt động của trường học và các tổ chức đoàn thể nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về chuyển đổi số.

Đáng chú ý, người dân, đặc biệt là đồng bào vùng cao rất đồng tình với mô hình vì mang lại tiện ích rõ rệt. Trước đây, việc đi lại xa xôi để làm thủ tục hành chính tốn thời gian và chi phí; nay chỉ cần điện thoại là có thể giải quyết phần lớn nhu cầu. Dịch vụ y tế, giáo dục, cảnh báo thời tiết, thông tin sản xuất được cập nhật nhanh hơn, giúp người dân chủ động trong sinh hoạt và lao động.

Giai đoạn tới, xã Bát Xát sẽ hoàn thiện các tiện ích số như: Sổ tay công dân số tích hợp thông tin thôn, lịch họp, hướng dẫn thủ tục; bản đồ số thôn thể hiện hạ tầng, hộ gia đình, điểm du lịch, khu vực cảnh báo; địa chỉ số cho từng nhà, phục vụ giao nhận hàng hóa và quản lý dân cư. Mục tiêu của xã là ưu tiên triển khai thôn số ở các thôn vùng sâu, vùng đặc biệt khó khăn, biên giới; hình thành đội ngũ “hạt nhân số” ngay trong cộng đồng để hỗ trợ nhau.

Phó Chủ tịch UBND xã Bát Xát Nguyễn Thị Ngọc Anh nhấn mạnh: “Xây dựng mô hình thôn số không chỉ là bước đi kỹ thuật mà là quyết tâm thay đổi phương thức quản lý, sản xuất và sinh hoạt của người dân vùng cao. Đây là bước đi thể hiện sự chủ động của Đảng ủy xã và các cơ quan trong xây dựng chính quyền số, xã hội số, nâng cao năng lực thực hiện các tiêu chí nông thôn mới gắn với chuyển đổi số”.

Có thể khẳng định, khi Nghị quyết 57 được triển khai đúng hướng và người dân trở thành chủ thể của chuyển đổi số, mô hình “Thôn số” hứa hẹn mang lại diện mạo mới cho nông thôn vùng biên Bát Xát theo hướng hiện đại, kết nối, bền vững nhưng vẫn giữ được bản sắc văn hóa đặc trưng.