Bắc Giang có 45 thành phần DTTS với hơn 257 nghìn người (chiếm 14,26% dân số), trong đó có 6 thành phần DTTS dân số đông, sinh sống thành cộng đồng gồm: Nùng, Tày, Sán Dìu, Hoa, Sán Chay (Sán Chí và Cao Lan) và Dao. Đồng bào DTTS tập trung nhiều ở các huyện: Sơn Động, Lục Ngạn, Lục Nam và Yên Thế.

Theo Quyết định phê duyệt danh sách người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2023-2027, toàn tỉnh hiện có 522 người có uy tín trong đồng bào DTTS giai đoạn 2023-2027. Trong đó, huyện Sơn Động có 116 người, huyện Lục Ngạn có 214 người, huyện Lục Nam có 69 người, huyện Yên Thế có 98 người, huyện Lạng Giang có 20 người, huyện Tân Yên có 5 người.

Ảnh minh họa

Người có uy tín trong đồng bào DTTS được lựa chọn từ những già làng, trưởng thôn, trưởng dòng họ hoặc những người thường được đồng bào DTTS mời thực hiện các nghi lễ cầu cúng cho gia đình, dòng họ, bản làng; chức sắc, chức việc trong các tôn giáo ở vùng DTTS (Phật giáo, Hồi giáo, Tin lành, Công giáo,...). Những năm qua, người có uy tín trong đồng bào DTTS đã phát huy, khẳng định vai trò là lực lượng nòng cốt, là cầu nối quan trọng giữa cấp ủy, chính quyền với nhân dân, vận động đồng bào các dân tộc chấp hành tốt chính sách, pháp luật của Nhà nước, tích cực xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Họ được coi là lực lượng quần chúng đặc biệt, là điểm tựa của đồng bào DTTS.

Cuối năm ngoái, UBND tỉnh Bắc Giang tổ chức hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện chính sách người có uy tín  trong đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS). Đây là dịp để tôn vinh đội ngũ Người có uy tín trong đồng bào DTTS - những "cánh tay nối dài", đưa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đến với Nhân dân.

Hơn 10 năm qua đội ngũ người có uy tín trong đồng bào DTTS tỉnh Bắc Giang đã tổ chức và tham gia trên 4.200 cuộc vận động, tuyên truyền, hòa giải ở cơ sở. Qua đó đã vận động các hộ dân hiến trên 526.000 m2 đất để làm đường giao thông, xây dựng trường học, làm nhà văn hóa và xây dựng các công trình điện lưới; hòa giải được hàng trăm hộ tranh chấp đất lâm, nông nghiệp; vận động, hoà giải trên 200 vụ bạo lực gia đình; trên 1.100 lần hòa giải các tranh chấp cá nhân, không để dẫn tới khiếu kiện vượt cấp.

Nhiều Người có uy tín đã trực tiếp tham gia xây dựng đội tự quản, mô hình về an ninh trật tự; cùng các ngành chức năng tham gia phát hiện, đấu tranh phòng chống tội phạm… Qua đó đã kịp thời phát hiện, thu giữ và vận động giao nộp 35 khẩu súng kíp; xử lý hàng trăm vụ đánh bạc, phá hàng chục vụ liên quan đến tệ nạn xã hội mại dâm, ma túy; phát hiện, tố giác giúp lực lượng an ninh bắt giữ 17 đối tượng hình sự.

Từ năm 2011 đến nay, đội ngũ người có uy tín tổ chức, tham gia hơn 4,2 nghìn cuộc vận động, tuyên truyền, hoà giải ở cơ sở. Qua đó đã vận động các hộ dân hiến hơn 526 nghìn m2 đất để làm đường giao thông, xây dựng trường học, làm nhà văn hoá và xây dựng các công trình điện lưới; vận động, hoà giải hơn 200 vụ bạo lực gia đình; hơn 1,1 nghìn lần hòa giải các tranh chấp cá nhân, không để dẫn tới khiếu kiện vượt cấp…

Cùng với đó, nhiều Người có uy tín đã tích cực tham gia phát triển sản xuất, kinh doanh, xóa đói giảm nghèo, xây dựng quê hương; vận động Nhân dân thay đổi các phong tục, tập quán canh tác, sản xuất lạc hậu, tích cực áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp cho năng xuất cao. Tham gia xây dựng hệ thống chính trị cơ sở, giữ gìn quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội....

Trong bảo tồn giá trị văn hoá, đội ngũ người có uy tín đã vận động, tham gia thành lập hơn 40 câu lạc bộ dân ca; sưu tầm, khôi phục hơn 1 nghìn bài hát, thơ ca các dân tộc; khôi phục, sưu tâm hàng trăm quyển sách cổ, bài thuốc dân gian, kỹ thuật dệt, làm giấy bản...

Ông Mạc Văn Đậu, Người có uy tín thôn Quán Cà, xã Biên Sơn, huyện Lục Ngạn tích cực tuyên truyền, vận động bà con giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Nùng. Bản thân ông Đậu đã chủ động phối hợp với bà con trong thôn, cán bộ văn hóa xã tham mưu cho UBND xã Biên Sơn thành lập Câu lạc bộ Dân ca dân tộc Nùng xã Biên Sơn; đồng thời vận động 60 thành viên tham gia. Hiện nay, ông Đậu phụ trách và duy trì thường xuyên hoạt động của 11 Câu lạc bộ Dân ca dân tộc Nùng trên địa bàn huyện Lục Ngạn.

Hay ông Bàn Văn Cường, dân tộc Dao, thôn Thanh Chung, xã Tuấn Mậu, huyện Sơn Động, gần 10 năm qua đã mở nhiều lớp truyền dạy chữ Dao cổ cho hàng trăm người trong vùng.

Với vai trò là người có uy tín tiêu biểu, họ luôn đi đầu trong các phong trào thi đua, các cuộc vận động, cùng các ngành chức năng đóng góp thiết thực, hiệu quả xây dựng vùng dân tộc thiểu số tỉnh Bắc Giang đổi mới.

Linh Trang và nhóm PV, BTV