Quá trình sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã tạo ra cơ hội phát triển, mở ra không gian quản lý mới, nhưng đồng thời cũng đặt ra nhiều thách thức trong thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Điện Biên.
Tại xã vùng cao Sín Chải với 100% đồng bào dân tộc Mông là một ví dụ điển hình. Cuộc sống của người dân nơi đây vốn còn nhiều khó khăn, thiếu thốn, thu nhập thấp, hạ tầng hạn chế và trình độ dân trí chưa đồng đều.
Trước khi sáp nhập với hai xã Lao Xả Phình và Tả Sìn Thàng, Sín Chải đã triển khai xây dựng nông thôn mới, từng bước hoàn thiện hạ tầng cơ sở, phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng hàng hóa, cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân. Diện mạo nông thôn dần khởi sắc, hệ thống an sinh xã hội được đảm bảo.
Tuy nhiên, sau khi sáp nhập, qua rà soát, xã chỉ còn 11/19 tiêu chí đạt nông thôn mới, 2/24 thôn bản đạt chuẩn, trong đó nhiều tiêu chí quan trọng như y tế, văn hóa và thu nhập chưa đạt yêu cầu.
Đặc thù địa hình đồi núi cao, độ dốc lớn, chia cắt khiến việc phát triển sản xuất, ứng dụng khoa học kỹ thuật và giao thương hàng hóa gặp nhiều khó khăn. Phần lớn lực lượng lao động là người dân tộc thiểu số, có trình độ đào tạo thấp so với mặt bằng chung cả nước. Thu nhập bình quân đầu người năm 2024 đạt khoảng 27,6 triệu đồng, khu vực nông thôn chỉ đạt khoảng 19,5 triệu đồng, tỷ lệ hộ nghèo cao. Những hạn chế này đòi hỏi các giải pháp đồng bộ để thúc đẩy phát triển bền vững.
Trước ngày 1/7/2025, tỉnh Điện Biên có 115 xã thuộc 10 huyện, thị xã, thành phố thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Kết quả đạt được gồm 2 đơn vị cấp huyện đủ điều kiện đề nghị công nhận hoàn thành nhiệm vụ, 2 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu, 5 xã đạt chuẩn nâng cao; 26 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 33 xã đạt từ 15 – 18 tiêu chí, 54 xã đạt từ 10 – 14 tiêu chí. Toàn tỉnh có 267/650 thôn, bản đạt chuẩn nông thôn mới và nông thôn mới kiểu mẫu, cùng 138 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên, trong đó 5 sản phẩm 4 sao.
Sau sáp nhập, số xã giảm xuống còn 42, trong đó không có xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu hay nâng cao. Chỉ có 3 xã đạt đủ 19 tiêu chí, 7 xã đạt 15 – 18 tiêu chí, 23 xã đạt 10 – 14 tiêu chí, 9 xã dưới 10 tiêu chí. Số liệu này cho thấy sự cần thiết của kế hoạch, lộ trình cụ thể để hoàn thiện các tiêu chí nông thôn mới, phù hợp với thực tiễn từng địa bàn.
Để giải quyết khó khăn, tỉnh Điện Biên xác định nhiều giải pháp quan trọng. Trước hết là phát huy vai trò chủ thể của người dân, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động và tạo sự đồng thuận trong cộng đồng. Phát triển sản xuất hàng hóa, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, liên kết với doanh nghiệp và hợp tác xã để mở rộng thị trường, nâng cao giá trị sản phẩm là nhiệm vụ then chốt.
Bên cạnh đó, ưu tiên bố trí nguồn lực đầu tư hạ tầng thiết yếu cho các xã khó khăn sau sáp nhập, tránh mất cân đối giữa các khu vực. Hạ tầng giao thông, trường học, y tế và cơ sở văn hóa cần được quan tâm đầu tư để đảm bảo đời sống dân sinh và tạo điều kiện phát triển kinh tế.
.svg){kind=icon}
