- Quan chức an ninh cấp cao Mỹ cho hay, Tổng thống Obama sẽ dành thời lượng đáng kể để thảo luận về những diễn tiến gần đây trên Biển Đông với các nhà lãnh đạo ASEAN tại hội nghị lịch sử ở Sunnylands tuần tới.

Bài 2: ASEAN trong vòng xoáy quyền lực Mỹ-Trung

Thông tin trên được đưa ra trong cuộc họp báo trước thềm Hội nghị Thượng định Mỹ - ASEAN lần đầu tiên được tổ chức trên đất Mỹ vào ngày 15/2 tới.

Sunnylands cũng là địa điểm diễn ra Thượng đỉnh Mỹ - Trung 3 năm trước.

Không để “cá lớn nuốt cá bé” ở Biển Đông

Tại Thượng đỉnh lần này, các nhà lãnh đạo sẽ có cơ hội để “thảo luận một số sự kiện gần đây xảy ra tại Biển Đông, trong đó có các chuyến bay thử nghiệm trên đường băng mới xây dựng ở Đá Chữ Thập (thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam- PV)”, ông Ben Rhodes, phó cố vấn an ninh quốc gia về thông tin chiến lược cho biết.

Ông này cũng cho hay, Mỹ sẽ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giải quyết mọi tranh chấp lãnh thổ phù hợp với các chuẩn mực và luật pháp quốc tế, chứ không phải theo kiểu “nước lớn ức hiếp nước nhỏ” – một lời ám chỉ đến Trung Quốc.

{keywords}

Ảnh: Reuters

Dù tái khẳng định lập trường không đứng về bên nào trong tranh chấp chủ quyền, nhưng Tổng thống Obama sẽ tiếp tục kêu gọi các bên ngừng yêu sách, ngừng xây dựng các cơ sở mới tại những nơi tranh chấp và không tiến hành quân sự hóa các tiền đồn tại Biển Đông, ông Krittenbrink, cho biết.

Trong một vài năm trở lại đây, Trung Quốc đã ráo riết tiến hành bồi đắp mở rộng các đảo đá thuộc quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa vốn thuộc chủ quyền của Việt Nam, xây thêm các đường băng mới cho phép đón được các máy bay chiến đấu, đồng thời tiến hành nhiều chuyến bay thử nghiệm ra các đảo này. Các động thái này khiến cộng đồng quốc tế quan ngại về nguy cơ quân sự hoá các đảo tại Biển Đông, làm leo thang tranh chấp.

Cuối tháng trước, Mỹ đã tiến hành hoạt động khẳng định tự do hang hải tại Biển Đông được nhiều nước ASEAN hoan nghênh. Quan chức an ninh cấp cao Mỹ cho hay, Washington sẽ tiếp tục phát triển không chỉ quan hệ hùng mạnh với các đồng minh, mà còn phối hợp với các lực lượng quân đội các nước nhằm duy trì tự do hàng hải và luật pháp quốc tế.

Việc bảo vệ những nguyên tắc này là lợi ích của tất cả các nước, chứ không chỉ những nước tham gia tranh chấp. Ông Krittenbrink nhấn mạnh khi được hỏi về quan ngại Trung Quốc gây sức ép lên những nước ASEAN không có tranh chấp tại Biển Đông để ngăn cản không cho vấn đề Biển Đông được đề cập trong tuyên bố chung của hội nghị.

Mỹ sẽ cùng định hình châu Á trong vài thập kỷ tới

Thượng đỉnh Sunnylands đầu tuần tới được giới quan sát đánh giá mang ý nghĩa lịch sử. Đây là hội nghị đầu tiên được tổ chức trên đất Mỹ, trong bối cảnh Mỹ vừa nâng cấp quan hệ với ASEAN lên tầm đối tác chiến lược vào cuối năm ngoái.

Qua Thượng đỉnh Sunnylands, Mỹ muốn tái khẳng định cam kết xoay trục về châu Á cuả Tổng thống Obama, rằng “Mỹ sẽ luôn là một bên tham gia định hình nghị trình của châu Á – Thái Bình Dương trong những thập kỷ tới”.

“Hội nghị Thượng đỉnh lần này nhằm gửi đi một thông điệp rằng Mỹ coi trọng ASEAN, rằng chúng tôi sẽ tiếp tục can dự ở Đông Nam Á, rằng chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với các quốc gia châu Á Thái Bình Dương nhằm định hình những luật chơi rõ ràng để giải quyết nhiều vấn đề quan tâm chung” – Phó cố vấn an ninh quốc gia Mỹ, ông Ben Rhodes nhấn mạnh.

Trước đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhiều lần kêu gọi công việc của châu Á phải do người châu Á quyết định, một động thái được giới quan sát ngầm hiểu nhằm gạt Mỹ ra rìa cuộc chơi khu vực.

Thu Hà (từ Honolulu, USA)