Nhìn lại năm 2023, quan hệ Việt Nam và Thái Lan có nhiều điểm sáng, nhất là trong hợp tác văn hóa, giáo dục và giao lưu nhân dân với sự kiện khai trương khu phố Vietnam Town, ra mắt Trung tâm Việt Nam học.
Nhân chuyến thăm chính thức Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tới Thái Lan (7-10/12/2023), tại tỉnh Udon Thani. Tại đây, Chủ tịch Quốc hội đã cùng lãnh đạo tỉnh Udon Thani khai trương Phố Việt Nam đầu tiên tại Thái Lan.
Đây cũng là Phố Việt Nam mang tên Vietnam Town đầu tiên trên thế giới.
Theo báo cáo của lãnh đạo Hội người Việt Nam tại tỉnh Udon Thani, cộng đồng người Việt tại tỉnh ước tính có khoảng 60.000 người với 1.600 gia đình với khoảng 15.000 người có đời sống kinh tế khá cao. Phố Việt Nam được hình thành tại khu chợ Việt trung tâm thành phố với 99% cư dân là người gốc Việt sinh sống và kinh doanh, mang đậm bản sắc dân tộc Việt Nam.
Bên cạnh sự hỗ trợ của chính quyền tỉnh Udon Thani và kiều bào tại Thái Lan, dự án Phố Việt Nam đã nhận được sự tài trợ của một số doanh nghiệp trong nước.
Về hình thức, Phố Việt Nam là dự án hợp tác giữa chính quyền tỉnh, chính quyền thành phố Udon Thani và Hội Người Thái gốc Việt tỉnh Udon Thani. Vietnam Town nằm tại ngõ 2, đường Si Suk, thành phố Udon Thani, cách thủ đô Bangkok khoảng 550 km.
Về góc độ chính trị - ngoại giao, việc thành lập Phố Việt Nam tại Thái Lan sẽ góp phần quảng bá hình ảnh Việt Nam, nhất là những nét đẹp truyền thống của Việt Nam tới người dân Thái Lan nói riêng cũng như du khách từ khắp nơi trên thế giới đến Thái Lan nói chung. Đây cũng sẽ là biểu hiện sinh động của tình hữu nghị, sự giao lưu, hòa hợp giữa người dân tỉnh Udon Thani đối với những người Thái gốc Việt sinh sống tại địa phương này, đồng thời, là minh chứng của tình hữu nghị truyền thống, quan hệ hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Thái Lan.
Về góc độ văn hóa, khi được hình thành, Phố Việt Nam sẽ là một địa điểm lưu giữ nét văn hóa truyền thống của người Việt Nam tại Thái Lan. Nơi đây sẽ trở thành trung tâm văn hóa không chỉ của người Việt ở vùng Đông Bắc Thái Lan mà còn của cộng đồng người Thái gốc Việt tại Thái Lan.
Vietnam Town hiện mở cửa tất cả các ngày trong tuần, từ 7h đến 12h30. Du khách nước ngoài, cộng đồng người Thái và người Thái gốc Việt đến đây có thể trải nghiệm ẩm thực Việt với nhiều hàng quán, bán đặc sản Bắc - Trung - Nam. Thực đơn các món bán tại khu phố khá phong phú, gồm nhiều loại bánh dân tộc như bánh dày giò, bánh tẻ, bánh giò, bánh bèo, bánh xèo, bánh đúc được làm trên đất Thái. Các cửa hàng đông khách sẽ hết đồ sớm.
Về góc độ kinh tế, việc quy hoạch, phát triển Phố Việt Nam với tầm nhìn đưa khu phố này trở nên sầm uất, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, mua sắm… rõ ràng sẽ kích thích sự phát triển kinh tế của địa phương, đồng thời mang lại những nguồn thu nhập cho bà con Việt kiều tại đây.
Đại sứ Việt Nam tại Thái Lan Phan Chí Thành cho biết, việc thành lập con phố còn nhận được sự ủng hộ của Hoàng gia Thái Lan, nếu không có sự ủng hộ của Hoàng gia thì không thể thành công được. Ngoài ra là sự ủng hộ của bộ, ngành, Chính phủ Hoàng gia Thái Lan và đặc biệt chính quyền tỉnh Udon Thani. Người dân ở đấy rất tự hào, sau một sáng thức dậy có con phố Vietnam Town – như chuyện cổ tích vậy. Sau khi khu phố được khai trương, qua dư luận tôi được biết người dân trong nước cũng rất vui, muốn sang thăm, trải nghiệm.
Ngày 11/12/2023, Đại sứ quán Việt Nam tại Thái Lan cùng lãnh đạo thành phố Nakhon Pathom - nơi tập trung rất đông người Việt Nam đã động thổ phố Việt Nam thứ hai, mang tên Vietnam Town Nakhon Pathom. Đại sứ Phan Chí Thành hy vọng năm 2024 phố Vietnam Town thứ hai tại Thái Lan sẽ hoàn thành.
Cùng với Vietnam Town, cũng trong năm qua Trung tâm Việt Nam học tại Đại học Udon Thani Rajabhat (Udon Thani ở Đông Bắc Thái Lan) được thành lập. Đây là cơ sở phối hợp đào tạo chuyên sâu về Việt Nam, cung cấp dữ liệu, kiến thức đa chiều về Việt Nam, đồng thời góp phần thúc đẩy sự hiểu biết và quan hệ hợp tác tốt đẹp giữa hai nước Thái Lan và Việt Nam.
Đại sứ Phan Chí Thành cho biết, trong bối cảnh quan hệ Việt Nam và Thái Lan ngày càng đi vào chiều sâu trên các lĩnh vực, việc khai trương Trung tâm Việt Nam học có ý nghĩa chính trị và văn hoá rất lớn, đánh dấu thành quả hợp tác giáo dục mà hai bên đã xây dựng suốt nhiều thập kỷ qua.
Cùng với việc khai trương Trung tâm Việt nam học tại Thái Lan thì chất lượng hợp tác giáo dục của hai nước đã chuyển sang một giai đoạn mới về chất. Đại sứ cho biết, hai nước không những chỉ tiếp nhận sinh viên nói chung mà chúng ta đi sâu vào đào tạo các chuyên gia, các cử nhân rồi là các thạc sĩ, tiến sĩ chuyên ngành về Việt Nam học.
Với hơn 700 dự án của Thái Lan đầu tư vào Việt Nam, nhu cầu nhân lực biết tiếng Việt, hiểu biết văn hoá, xã hội Việt Nam rất lớn. Do đó, theo Đại sứ Phan Chí Thành, Trung tâm Việt Nam học có tiềm năng mở ra nhiều cơ hội hợp tác với các trường đại học của Việt Nam. Đại sứ quán Việt Nam tại Thái Lan đã gửi tặng nhà trường hàng chục đầu sách báo, ấn phẩm tiếng Việt để phục vụ hoạt động của Trung tâm Việt Nam học.