Chương trình xây dựng nông thôn mới tại Quảng Ngãi sau sáp nhập bước sang giai đoạn mới với nhiều thay đổi lớn về quy mô, cách tổ chức và định hướng phát triển. Sau khi hai tỉnh cũ (Quảng Ngãi và Kon Tum) sáp nhập, hệ thống tiêu chí, nguồn lực và yêu cầu triển khai được rà soát toàn diện, mở ra cơ hội để địa phương định hình mô hình nông thôn phát triển bền vững trong giai đoạn 2025 – 2030.
Trước sáp nhập, tỉnh Quảng Ngãi cũ có 98 xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó 12 xã đạt chuẩn nâng cao. Tỉnh Kon Tum cũ có 51 xã hoàn thành mục tiêu, với 10 xã đạt nâng cao và 4 xã đạt kiểu mẫu. Đây là nền tảng để giai đoạn mới được triển khai thuận lợi, khi nhiều địa phương đã có kinh nghiệm, hạ tầng nền tảng và đội ngũ cán bộ quen với phương pháp thực hiện.
Sau sáp nhập, toàn tỉnh có 86 xã tiếp tục triển khai chương trình, đạt bình quân 15,31 tiêu chí/xã. Con số này phản ánh sự vận hành hiệu quả của hệ thống chính quyền mới, đồng thời cho thấy nỗ lực của các xã trong việc duy trì kết quả, rà soát tiêu chí và chuẩn bị cho mục tiêu cao hơn.

Theo kế hoạch năm 2025, tỉnh dự kiến công nhận thêm 14 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 22 xã đạt chuẩn nâng cao và 6 xã đạt chuẩn kiểu mẫu. Đây là nhóm mục tiêu được xây dựng dựa trên mức độ hoàn thiện hạ tầng, đời sống kinh tế – xã hội và kết quả chuyển dịch cơ cấu sản xuất của từng địa phương.
Nguồn lực dành cho chương trình trong năm 2025 là gần 760 tỷ đồng. Đến cuối tháng 9/2025, tỷ lệ giải ngân ước đạt 53%. Tỉnh yêu cầu các sở, ngành và địa phương tập trung tháo gỡ thủ tục, tăng tốc nghiệm thu và thanh toán để nguồn vốn phát huy hiệu quả, nhất là các dự án giao thông, thủy lợi, trường học và thiết chế văn hóa – những hạng mục tác động trực tiếp đến đời sống người dân.
Ủy ban nhân dân tỉnh xác định chương trình nông thôn mới gắn với định hướng phát triển kinh tế nông thôn và quá trình đô thị hóa. Mục tiêu đến năm 2030 là hơn 65% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trên 35% đạt chuẩn nâng cao và hơn 12,5% đạt chuẩn kiểu mẫu.
Để hoàn thành mục tiêu, tỉnh yêu cầu đổi mới cách tiếp cận trong triển khai và tổ chức thực hiện. Nội dung chương trình được rà soát lại theo hướng rõ đầu việc, sát thực tiễn và có khả năng đo lường. Tỉnh giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì xây dựng Bộ tiêu chí mới áp dụng thống nhất trên toàn tỉnh, bảo đảm sự đồng bộ giữa các vùng miền với điều kiện địa lý – kinh tế – xã hội khác nhau.
Các sở, ngành được yêu cầu triển khai kế hoạch giai đoạn 2026 – 2030, trong đó đặc biệt chú trọng vào tiêu chí thu nhập và giáo dục. Đây là hai tiêu chí có vai trò quyết định trong nâng cao chất lượng nông thôn mới, bởi liên quan trực tiếp đến phát triển sản xuất, tiếp cận tri thức và năng lực lao động tại địa phương.
Một nhiệm vụ nữa được tỉnh duy trì lâu dài là củng cố và phát huy hiệu quả các thôn, làng nông thôn mới, nhất là tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Bảo tồn bản sắc văn hóa, kết hợp phát triển du lịch cộng đồng, kinh tế rừng và sản phẩm bản địa giúp nhiều khu dân cư có hướng phát triển mới, phù hợp với điều kiện tự nhiên và nhu cầu thị trường.
Cùng với đó, cơ chế hỗ trợ xi măng để làm đường giao thông nông thôn tiếp tục được triển khai. Đây là giải pháp giúp người dân chủ động góp sức cải thiện hạ tầng, tăng liên kết sản xuất và giảm chi phí vận chuyển nông sản.
Nhìn tổng thể, Quảng Ngãi đang đặt mục tiêu xây dựng nông thôn mới theo hướng toàn diện, bền vững và giàu bản sắc. Thành quả chương trình không chỉ thể hiện qua số lượng xã đạt chuẩn mà còn qua sự thay đổi tích cực trong đời sống mỗi gia đình, từ đó khẳng định vai trò của chương trình trong sự phát triển của tỉnh giai đoạn mới.