Sao chổi liên sao 3I/ATLAS tiếp cận Trái Đất gần nhất vào rạng sáng thứ Sáu, ngày 19/12. Dù không tiến đủ gần để gây ra bất kỳ mối đe dọa nào cho hành tinh của chúng ta, sự kiện này vẫn thu hút sự chú ý lớn của giới thiên văn học toàn cầu.
Các nhà khoa học đã tính toán chính xác thời điểm mà thiên thể đặc biệt này đạt khoảng cách tối thiểu so với Trái Đất.
Theo các phép tính quỹ đạo từ hệ thống Horizons của Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực NASA (JPL), sao chổi 3I/ATLAS ở gần Trái Đất nhất vào lúc 1h sáng theo giờ miền Đông nước Mỹ (EST), tương đương 06:00 GMT, ngày 19/12 (13h cùng ngày, giờ Việt Nam).
Ở thời điểm đó, 3I/ATLAS cách Trái Đất khoảng 1,8 đơn vị thiên văn – tương đương 168 triệu dặm, hay khoảng 270 triệu kilomet, gần gấp đôi khoảng cách trung bình từ Trái Đất tới Mặt Trời.
Vị khách đến từ bên ngoài Hệ Mặt Trời
3I/ATLAS không phải là một sao chổi thông thường. Nó được xác nhận là vật thể liên sao, tức hình thành bên ngoài Hệ Mặt Trời và chỉ tình cờ băng qua khu vực lân cận của chúng ta.
Sao chổi này được phát hiện vào ngày 1/7, nhờ hệ thống kính thiên văn ATLAS do NASA tài trợ, đặt tại Chile.
Với phát hiện này, 3I/ATLAS trở thành vật thể liên sao thứ ba từng được ghi nhận đi qua Hệ Mặt Trời.
Trước đó, giới khoa học mới chỉ biết đến hai trường hợp tương tự: thiên thể bí ẩn ‘Oumuamua được phát hiện năm 2017 và sao chổi 2I/Borisov vào năm 2019.
Mỗi lần phát hiện đều được xem là sự kiện hiếm hoi, mở ra cơ hội hiếm có để nghiên cứu vật chất đến từ các hệ sao xa xôi.
Không phải “màn trình diễn” cho mắt thường, nhưng vô giá với khoa học
Dù mang ý nghĩa khoa học lớn, sao chổi 3I/ATLAS sẽ không trở thành cảnh tượng ngoạn mục trên bầu trời đối với người quan sát bằng mắt thường.
Khoảng cách của nó vẫn quá xa và độ sáng quá yếu để có thể nhìn thấy nếu không sử dụng kính thiên văn chuyên dụng.
Tuy nhiên, chính sự khan hiếm của các vật thể liên sao mới làm nên giá trị đặc biệt của chuyến bay sượt qua này.
Việc nghiên cứu 3I/ATLAS tại thời điểm nó ở gần Trái Đất nhất cho phép các nhà thiên văn phân tích trực tiếp vật chất được hình thành quanh một ngôi sao khác.
Đây được xem là “cái nhìn thoáng qua” nhưng cực kỳ quý giá về cách các hệ hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời ra đời và tiến hóa.
Những dữ liệu thu thập được có thể giúp làm sáng tỏ thành phần hóa học, cấu trúc bề mặt cũng như lịch sử động lực học của sao chổi, từ đó so sánh với các sao chổi có nguồn gốc trong Hệ Mặt Trời.
Không chỉ các nhà khoa học, công chúng yêu thiên văn cũng có cơ hội đồng hành cùng sự kiện này. Trong hai ngày 19–20/12, người quan sát có thể theo dõi trực tiếp hành trình của 3I/ATLAS thông qua các buổi phát sóng trực tuyến do Space.com phối hợp cùng Virtual Telescope Project tổ chức.
Sự xuất hiện của sao chổi 3I/ATLAS một lần nữa nhấn mạnh rằng Hệ Mặt Trời của chúng ta không hề cô lập trong không gian.
Thỉnh thoảng, những “sứ giả” từ các hệ sao khác vẫn ghé qua, mang theo manh mối về những vùng không gian mà con người chưa từng đặt chân tới.
Dù chỉ lặng lẽ lướt qua ở khoảng cách hàng trăm triệu km, 3I/ATLAS vẫn để lại dấu ấn quan trọng trong nghiên cứu thiên văn hiện đại.
Mỗi vật thể liên sao được phát hiện đều góp thêm một mảnh ghép vào bức tranh lớn về nguồn gốc và sự đa dạng của các hệ hành tinh trong vũ trụ bao la.
NASA nhấn mạnh rằng 3I/ATLAS là một sao chổi tự nhiên, chứ không phải vật thể nhân tạo hay có nguồn gốc ngoài Trái Đất, như một số suy đoán gây tranh cãi trước đó.
Nhà vật lý thiên văn Avi Loeb của Đại học Harvard từng nhiều lần đặt nghi vấn về bản chất của thiên thể này, dựa trên những đặc điểm “không thông thường” như gia tốc phi hấp dẫn, cấu trúc “đuôi ngược” và các luồng phun kỳ lạ mà ông cho rằng có thể giống cơ chế đẩy công nghệ.
Tuy nhiên, phần lớn giới khoa học vẫn đứng về lập trường rằng đây là một sao chổi hoàn toàn tự nhiên.
(Theo Space, NY Post, LiveScience)
Trái Đất sẽ bị Mặt Trời nuốt chửng hoặc xé nátTrái Đất sẽ bị Mặt Trời nuốt chửng, hoặc xé nát thành từng mảnh - một viễn cảnh ảm đạm vừa được các nhà khoa học đưa ra, nhưng trong tương lai rất xa.
.svg){kind=icon}
