Điều kiện đăng ký THT, HTX, liên hiệp HTX
Ngày 16/11/2023, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) đã tổ chức họp Ban soạn thảo, Tổ biên tập xây dựng Dự thảo Nghị định về đăng ký THT, HTX và liên hiệp HTX. Theo ông Phùng Quốc Chí, Cục trưởng Cục Quản lý đăng ký kinh doanh, Bộ KH&ĐT, với việc Luật HTX được thông qua tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội Khóa XV và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/7/2024 đã tạo nhiều cải cách trong khâu gia nhập thị trường của THT, HTX, liên hiệp HTX.
Với vai trò là một trong các cơ quan trực tiếp xây dựng chính sách khung cho Luật HTX, thực hiện nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 857/QĐ-TTg ban hành danh mục và phân công cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản quy định chi tiết các luật, trong đó có Luật HTX. Theo đó, Bộ KH&ĐT có nhiệm vụ chủ trì xây dựng 2 Nghị định và 1 Thông tư để triển khai thi hành Luật HTX, trong đó có dự thảo Nghị định quy định về đăng ký THT, HTX, liên hiệp HTX.
Dự thảo Nghị định được thiết kế gồm 7 Chương với 65 Điều, quy định chi tiết các nội dung liên quan đến thủ tục đăng ký, thay đổi đăng ký THT, HTX, liên hiệp HTX; Tạm ngừng, giải thể, phá sản HTX, liên hiệp HTX; Đăng ký THT, HTX, liên hiệp HTX trên môi trường điện tử… Tại cuộc họp, các đại biểu cũng tập trung trao đổi các nội dung, ý kiến về dự thảo Nghị định liên quan đến cơ quan đăng ký kinh doanh; ghi ngành, nghề kinh doanh của THT; người đại diện; các thủ tục chấm dứt hoạt động của THT, HTX, liên hiệp HTX…
Trên cơ sở ý kiến đóng góp tại cuộc họp, Bộ KH&ĐT sẽ tiếp tục rà soát, nghiên cứu, tiếp thu để hoàn thiện dự thảo Nghị định về đăng ký THT, HTX, liên hiệp HTX với tinh thần trách nhiệm, cầu thị cao nhất nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Qua đó thúc đẩy sự phát triển của khu vực kinh tế tập thể theo tinh thần của Nghị quyết 20-NQ/TW ngày 16/6/2023 của Ban chấp hành Trung ương về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới.
Đề xuất phân loại HTX theo quy mô, loại hình
Trước đó, Bộ KH&ĐT cũng lấy ý kiến góp ý với dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật HTX. Theo đó, dự thảo quy định cụ thể căn cứ phân loại lĩnh vực hoạt động của HTX và phân loại quy mô HTX.
Cụ thể, Bộ KH&ĐT dự định chia các HTX theo 3 lĩnh vực hoạt động (dựa trên quy định của pháp luật về thống kê), gồm: Lĩnh vực nông nghiệp (các các HTX mảng nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản); Lĩnh vực công nghiệp-xây dựng (là các HTX thuộc nhóm ngành khai khoáng; công nghiệp chế biến chế tạo, sản xuất và phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước và điều hòa không khí; cung cấp nước; hoạt động quản lý và xử lý rác thải, nước thải; xây dựng).
Cuối cùng là lĩnh vực thương mại-dịch vụ và lĩnh vực khác gồm các ngành, bao gồm các HTX trong lĩnh vực: Bán buôn và bán lẻ, sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ khác; vận tải kho bãi; Dịch vụ lưu trú và ăn uống; thông tin và truyền thông; hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm; kinh doanh bất động sản; hoạt động chuyên môn, khoa học và công nghệ; hoạt động hành chính và dịch vụ hỗ trợ; giáo dục và đào tạo; y tế và hoạt động trợ giúp xã hội; nghệ thuật vui chơi và giải trí; hoạt động dịch vụ khác; hoạt động làm thuê các công việc trong các hộ gia đình, sản xuất sản phẩm vật chất và dịch vụ tự tiêu dùng của hộ gia đình.
Bên cạnh đó, nếu phân loại HTX theo quy mô, Bộ KH&ĐT muốn phân chia theo 4 nhóm, gồm: quy mô lớn, vừa, nhỏ và siêu nhỏ theo tiêu chí số lượng thành viên chính thức và một trong hai tiêu chí doanh thu hoặc tổng nguồn vốn và được xác định theo lĩnh vực của HTX quy định nêu trên. Ví dụ, các HTX trong lĩnh vực nông nghiệp: Nếu có quy mô lớn (là từ 400 thành viên, doanh thu trên 50 tỷ đồng/năm hoặc tổng nguồn vốn trên 10 tỷ đồng trở lên). HTX quy mô vừa (có từ 200 thành viên, doanh thu từ 10 tỷ đồng đến dưới 50 tỷ đồng/năm hoặc tổng nguồn vốn từ 5 tỷ đồng đến dưới 10 tỷ đồng).
Các HTX quy mô nhỏ sẽ có từ 10 thành viên chính thức trở lên và doanh thu của năm từ 2 tỷ đồng đến dưới 10 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn từ 1 tỷ đồng đến dưới 5 tỷ đồng. Trong khi HTX quy mô siêu nhỏ có từ 5 thành viên chính thức trở lên và doanh thu của năm dưới 2 tỷ đồng hoặc tổng nguồn vốn dưới 1 tỷ đồng. Cách phân chia này cũng tương tự với 2 nhóm HTX trong lĩnh vực công nghiệp – xây dựng và HTX trong lĩnh vực thương mại-dịch vụ và lĩnh vực khác. Dĩ nhiên, mỗi loại hình HTX sẽ có quy mô và số vốn khác nhau.
Theo đại diện Bộ KH&ĐT, việc phân loại quy mô và loại hình các HTX sẽ hỗ trợ công tác thống kê, dự báo và xây dựng chính sách liên quan đến các HTX trong thời gian tới. Những “quy chuẩn” về HTX và liên hiệp HTX sẽ là tiền đề chính sách để hỗ trợ các địa phương thực thi Luật HTX. Đồng thời từ việc phân chia này, các Nghị định, thông tư có liên quan đến Luật HTX sẽ dễ dàng đi vào cuộc sống; những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi Luật HTX cũng sẽ có phương hướng điều chỉnh, nhằm đáp ứng tốt các nhu cầu thực tiễn và định hướng phát triển mô hình HTX, kinh tế tập thể trong thời gian tới.