Bộ đội số hóa tuyên truyền, đưa pháp luật đến tận thôn bản biên giới

Đề án “Quân đội tham gia tuyên truyền, vận động đồng bào dân tộc thiểu số tích cực đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn chia rẽ khối đại đoàn kết toàn dân tộc của các thế lực thù địch trong tình hình mới” được phê duyệt tại Quyết định số 57/QĐ-TTg ngày 3/6/2024 (Đề án 57). Đề án là một trong những nhiệm vụ thuộc Chương trình hành động thực hiện Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 của Chính phủ.

Triển khai Đề án 57, lực lượng BĐBP đã và đang kế thừa, phát triển những cách làm sáng tạo trong thực hiện Đề án “Phát huy vai trò của lực lượng Quân đội nhân dân tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, vận động nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở giai đoạn 2021 - 2027” (Đề án 1371). Trong đó, giải pháp “số hóa” tuyên truyền, vận động đang được các lực lượng nhân rộng, từ đó gắn kết biên cương bằng công nghệ.

Mã QR đưa luật đến thôn bản

Trước sáp nhập, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, Thuận là xã biên giới khu vực 3 của huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị. Toàn xã có 717 hộ, trong đó có 545 hộ là dân tộc Pa Cô và Bru - Vân Kiều.

Hạ tầng kinh tế chưa đồng bộ, tập quán sản xuất lạc hậu nên đời sống của nhân dân xã Thuận còn nhiều khó khăn. Trước khi sáp nhập với xã Thanh và xã Lìa theo Nghị quyết 1680/NQ-UBTVQH15 ngày 16/6/2025 của Quốc hội, thu nhập bình quân ở xã Thuận mới đạt khoảng 36 triệu đồng/người.

Với đặc thù đó, cùng với đầu tư, hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội thì công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho đồng bào các dân tộc ở xã Thuận được đặc biệt quan tâm. Đồn Biên phòng (ĐBP) Thuận - Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Quảng Trị, là lực lượng nòng cốt thực hiện nhiệm vụ này.

Triển khai Đề án 1371, ĐBP Thuận đã có nhiều giải pháp sáng tạo để tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho người dân, trong đó đã sử dụng công nghệ để tạo QR-code. Theo Thiếu tá Hoàng Xuân Biên - Chính trị viên ĐBP Thuận, quét mã QR sẽ truy cập được vào Cổng thông tin điện tử Bộ Chỉ huy BĐBP Quảng Trị, app và website Luật Biên phòng Việt Nam, từ đó, người dân sẽ dễ dàng tiếp cận các thông tin pháp luật về biên giới quốc gia nói chung và Luật Biên phòng Việt Nam nói riêng.

Mã QR được ĐBP Thuận dán tại trụ sở UBND xã, trạm y tế, các trường học, nhà văn hóa ở các thôn bản. Đơn vị cũng đã phát huy vai trò của người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số tham gia phổ biến sâu rộng trong nhân dân để đưa ứng dụng đến từng thôn bản.

Theo bà Nguyễn Thị Thuận - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Thuận, việc gắn mã ở trường giúp giáo viên có thêm điều kiện để tìm hiểu thêm thông tin mới về chủ quyền, an ninh biên giới và Luật Biên phòng Việt Nam. Từ đó, giáo viên đã bổ sung vào bài giảng nhiều kiến thức mới, truyền đạt cho học sinh.

“Các em sẽ là những tuyên truyền viên nhỏ tuổi, góp phần lan tỏa kiến thức về biên giới, chủ quyền và trách nhiệm bảo vệ Tổ quốc tới gia đình và cộng đồng thôn, bản”, bà Thuận chia sẻ.

Ứng dụng số mang lại lợi ích đa chiều

Cũng như ĐBP Thuận, lực lượng BĐBP trên cả nước đã tích cực triển khai ứng dụng quét QR-code trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật. Đặc biệt, thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, BĐBP cũng đã tăng cường ứng dụng công nghệ để thực hiện các nhiệm vụ chính trị được giao.

Kiên Mộc là xã mới của tỉnh Lạng Sơn, được thành lập trên cơ sở sáp nhập một phần diện tích của xã Kiên Mộc, một phần diện tích của xã Bính Xá và xã Bắc Xá, huyện Đình Lập (cũ). Đây là địa bàn thuộc phạm vi quản lý của ĐBP Bắc Xá - Bộ chỉ huy BĐBP tỉnh Lạng Sơn.

Là xã biên giới, Kiên Mộc có đường biên giới dài tiếp giáp với Trung Quốc, trong đó riêng đường biên giới trên địa bàn xã Bắc Xá (cũ) là 33,197 km. Địa hình đồi núi cao, giao thông hiểm trở và dân cư thưa thớt khiến cán bộ, chiến ĩỹ ĐBP Bắc Xá thường xuyên phải căng mình bám địa bàn.

Tháng 4/2025, ĐBP Bắc Xá đã xây dựng và đưa vào vận hành mô hình “Thông tin biên cương số”. Từ việc quét mã QR, người dân truy cập được vào trang web để nắm bắt các quy định pháp luật liên quan đến biên giới, hoạt động của lực lượng BĐBP, giới thiệu về địa phương biên giới,…

ĐBP Bắc Xá đã dán mã QR lắp đặt 2 biển báo với 8 mã QR tại các đường kiểm tra cột mốc, bảo vệ biên giới; đồng thời dán mã tại các điểm sinh hoạt cộng đồng như: Nhà văn hóa thôn, các tổ chốt biên phòng.

Từ khi triển khai đến nay, mô hình đã thu hút hàng nghìn lượt người sử dụng. Ứng dụng quét mã QR đã và đang góp phần giảm bớt giấy tờ, tờ rơi như trước đây, vừa tiết kiệm chi phí, vừa có hiệu quả cao trong tuyên truyền, vận động nhân dân.

Theo bà Mã Thị Hiển, Phó Chủ tịch UBND xã Kiên Mộc, thời gian qua, cấp ủy, chính quyền xã đã triển khai nhiều hình thức tuyên truyền đến từng thôn bản. Với mô hình “Thông tin biên cương số” của ĐBP Bắc Xá, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật của xã thuận lợi hơn.

“Hằng ngày, khi người dân đến trụ sở xã thực hiện các thủ tục hành chính, cán bộ xã cũng tích cực hướng dẫn người dân quét mã QR - code để nắm bắt thông tin, kiến thức pháp luật”, bà Hiển cho biết.

Mô hình “Thông tin biên cương số” là một trong những sáng kiến của lực lượng BĐBP trong thực hiện Đề án 57. Giải pháp công nghệ này thể hiện sự chủ động của lực lượng Biên phòng trong nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật ở địa bàn miền núi biên giới.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào thực thi nhiệm vụ của lực lượng BĐBP như mô hình “Thông tin biên cương số” ở xã Kiên Mộc là xu hướng tất yếu và cần thiết. Tuy nhiên, ở khu vực biên giới, vùng sâu, vùng xa, tỷ lệ người sử dụng điện thoại thông minh còn thấp, kiến thức về công nghệ thông tin chưa đồng đều,… là rào cản để nhân rộng.

Để từng bước gỡ rào này, BĐBP một số địa phương đã tích cực “chuyển giao công nghệ” cho nhân dân khu vực biên giới. Như tại Lai Châu, BĐBP tỉnh đã phối hợp với các cấp, các ngành vận động và hỗ trợ gần 1.500 điện thoại thông minh, đồng thời hướng dẫn người dân tiếp cận công nghệ.

Những mô hình này rất cần nhân rộng để nâng cao hiệu quả tuyên truyền, phổ biến pháp luật cũng như bảo đảm “không ai bị bỏ lại phía sau” trong thụ hưởng những giá trị cơ bản của chương trình chuyển đổi số quốc gia.