Báo cáo kết quả thực hiện Chương trình tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2021–2025, định hướng thực hiện giai đoạn 2026–2030”, tỉnh Tây Ninh (sau sáp nhập Long An cũ và Tây Ninh cũ) đã triển khai đồng bộ nhiều nhiệm vụ trọng tâm và đạt được các kết quả nổi bật trong bảo vệ môi trường nông thôn.

Ngay sau khi Quyết định số 925/QĐ-TTg ngày 02/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình “Tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới” được ban hành, tỉnh đã xây dựng hai kế hoạch triển khai: Kế hoạch số 1239/KH-UBND ngày 26/4/2023 tại Tây Ninh cũ và Kế hoạch số 156/KH-UBND ngày 17/01/2023 tại Long An cũ. Các kế hoạch nêu rõ mục tiêu, nhiệm vụ và phân công trách nhiệm cho từng sở, ngành, đảm bảo sự thống nhất trong chỉ đạo.

W-Tây Ninh phát triển môi trường nông thôn theo hướng bền vững.jpg
Cảnh quan môi trường nông thôn được cải thiện rõ nét với các tuyến đường hoa, cây xanh và hoạt động thu gom rác thường xuyên.

Một trong những điểm sáng được nêu trong báo cáo là những mô hình thí điểm do Trung ương triển khai. Mô hình phụ nữ phân loại và xử lý rác hữu cơ tại hộ gia đình thực hiện tại xã Long Cang với 200 hộ tham gia, kinh phí 600 triệu đồng, giúp giảm rác thải và tạo nguồn phân hữu cơ phục vụ sản xuất. Mô hình chợ thí điểm bảo đảm an toàn thực phẩm tại ấp Thanh Tân, xã Thanh Phú Long với 06 nhà lồng chợ, tổng kinh phí 1.750 triệu đồng, góp phần xây dựng khu chợ đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm (ATTP), đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng.

Trong lĩnh vực nước sạch nông thôn, toàn tỉnh hiện có 1.204 công trình cấp nước, trong đó Long An cũ có 1.125 công trình với tỷ lệ dân sử dụng nước sạch đạt 82,68%; Tây Ninh cũ có 79 công trình với tỷ lệ 72%. Tỉnh đặt mục tiêu đến cuối năm 2025, 75% dân nông thôn được dùng nước sạch.

Công tác thu gom và xử lý chất thải rắn sinh hoạt được cải thiện rõ rệt, với tổng lượng rác thu gom khoảng 1.450–1.550 tấn/ngày, được xử lý tại 7 nhà máy và một phần ký hợp đồng với TP.HCM, Bình Dương. Ở vùng khó thu gom, người dân chủ động tái sử dụng phụ phẩm hoặc xử lý tại chỗ.

Nội dung thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật cũng được tỉnh chú trọng, với 100 bể chứa được lắp đặt và 25.886 kg bao bì được thu gom, tiêu hủy theo quy định. Phụ phẩm nông nghiệp được tái sử dụng khoảng 60%, chủ yếu qua ủ phân, trồng nấm hoặc cày vùi. Trong chăn nuôi, các mô hình biogas, đệm lót sinh học được áp dụng; chất thải thủy sản, thú y được thu gom đúng quy trình.

Toàn tỉnh có 09 làng nghề được công nhận, quy mô nhỏ nên lượng chất thải không lớn và được thu gom định kỳ. Cảnh quan môi trường nông thôn được cải thiện rõ nét với các tuyến đường hoa, cây xanh, và hoạt động thu gom rác thường xuyên. Nhận thức cộng đồng ngày càng được củng cố, góp phần giữ gìn môi trường sống sạch đẹp.

Bên cạnh kết quả đạt được, báo cáo cũng nêu một số hạn chế như việc một bộ phận người dân chưa chú trọng phân loại rác, vùng sâu vùng sông rạch khó thu gom triệt để, và hạ tầng xử lý chất thải còn thiếu đồng bộ. Tỉnh kiến nghị tăng cường tập huấn cho cán bộ, xây dựng mô hình thu gom linh hoạt, siết chặt kiểm tra và đẩy mạnh tuyên truyền phân loại rác tại nguồn.

Để hướng đến giai đoạn 2026–2030, tỉnh Tây Ninh xác định ưu tiên bảo vệ môi trường nông thôn, mở rộng mô hình phân loại rác, hoàn thiện hệ thống xử lý nước thải, đẩy mạnh kinh tế tuần hoàn trong nông nghiệp và nâng tỷ lệ tái sử dụng phụ phẩm. Về nước sạch, tỉnh phấn đấu đến năm 2030 đạt 80% hộ dân nông thôn sử dụng nước sạch đạt chuẩn.

Trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, tỉnh sẽ mở rộng vùng sản xuất an toàn, tăng cường truy xuất nguồn gốc, nâng chất lượng sản phẩm OCOP và phát triển các chuỗi liên kết. Làng nghề tiếp tục được xây dựng theo hướng “xanh – sạch – an toàn”, gắn với cải thiện hạ tầng xử lý chất thải.

Công tác tuyên truyền, nâng cao năng lực cán bộ và huy động nguồn lực xã hội hóa được tỉnh nhấn mạnh là yếu tố then chốt để thực hiện các mục tiêu trong giai đoạn mới.