Theo Điều 67 của Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024, có hiệu lực từ 1/7/2024, việc điều chỉnh lương hưu sẽ dựa trên mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, phù hợp với khả năng ngân sách Nhà nước và Quỹ BHXH.

Luật cũng quy định việc điều chỉnh lương hưu một cách thỏa đáng cho những người có mức lương hưu thấp và nghỉ hưu trước năm 1995, nhằm thu hẹp khoảng cách chênh lệch lương hưu giữa các thời kỳ nghỉ hưu khác nhau. Chính phủ sẽ quy định thời điểm, đối tượng và mức điều chỉnh lương hưu cụ thể.

Để thực hiện các quy định này, hàng năm, Nhà nước sẽ chuyển một khoản tiền từ ngân sách vào Quỹ BHXH nhằm bảo đảm chi trả đủ lương hưu và trợ cấp BHXH cho những người hưởng lương hưu và trợ cấp trước ngày 1/1/1995.

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, việc điều chỉnh mức tăng lương hưu cho đối tượng có mức lương hưu thấp và nghỉ hưu trước năm 1995 nhằm thể chế hóa nội dung của Nghị quyết số 28 của Trung ương khóa XII về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội.

phat luong huu (25).jpg
Những người hưởng lương hưu thấp sẽ tiếp tục được điều chỉnh tăng lương hưu. Ảnh: Chí Hiếu.

Cụ thể, mục tiêu của các nội dung cải cách là mở rộng diện bao phủ bảo hiểm xã hội (BHXH), hướng tới việc thực hiện BHXH toàn dân. Đồng thời, cần đảm bảo cân đối Quỹ BHXH trong dài hạn và điều chỉnh lương hưu một cách tương đối độc lập, phù hợp với tiền lương của người lao động hiện tại, thay đổi phương thức điều chỉnh lương hưu theo hướng chia sẻ.

Nghị quyết số 28 nhấn mạnh việc sửa đổi cách tính lương hưu theo hướng giảm tỷ lệ tích lũy, nhằm bảo đảm khả năng cân đối Quỹ hưu trí trong thời gian dài hạn và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Để thực hiện Nghị quyết số 28, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 75/2024, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hàng tháng. Theo đó, mức lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hàng tháng sẽ được điều chỉnh tăng thêm 15% cho các đối tượng liên quan. Ngoài ra, những trường hợp có mức hưởng thấp hơn 3,5 triệu đồng/tháng sẽ được điều chỉnh để tăng lên mức 3,5 triệu đồng/tháng.

Niềm vui tuổi già

Bà Lê Thị Thu (66 tuổi) ở Thanh Hoá là người về mất sức trước năm 1995, đợt tăng lương 1/7 vừa qua lương của bà Thu tăng từ gần 1,9 triệu đồng lên 2,5 triệu đồng/ tháng.

Theo lộ trình tăng lương, từ 1/7/2025 bà Thu sẽ tiếp tục được điều chỉnh tăng lương hưu cho đến khi được hưởng mức 3,5 triệu đồng/tháng.

Bà Thu cho rằng, việc nhà nước liên tiếp điều chỉnh lương hưu cho người về hưu trước năm 1995 bà góp phần quan trọng giúp cho nhiều người như bà ổn định cuộc sống khi “mắt mờ, chân chậm”.

“Chi tiêu hàng ngày của chúng tôi chủ yếu trông chờ vào tiền lương hưu hằng tháng. Vì thế khi lương hưu tăng, chất lượng cuộc sống của chúng tôi cũng được cải thiện, không phải phụ thuộc nhiều vào con cháu”, bà Thu chia sẻ.

TS. Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội, đánh giá rằng những người về hưu trước năm 1995 có mức lương hưu thấp so với mặt bằng chung. Do đó, việc Nhà nước tiếp tục tăng lương hưu cho họ thể hiện chính sách ưu đãi của Nhà nước đối với những người đã có thời gian làm việc và cống hiến trong khu vực Nhà nước trong giai đoạn này.

Cũng theo TS. Bùi Sỹ Lợi, cải cách tiền lương là quá trình tích lũy diễn ra qua nhiều năm, trong đó thế hệ trước đã tích lũy cho thế hệ hiện tại. Việc tăng lương cho đối tượng về hưu trước năm 1995 nhằm đảm bảo công bằng và giúp họ có cuộc sống tốt hơn.

Nguyên Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Phạm Minh Huân cho biết, trong quá trình tăng lương hưu, Nhà nước luôn quan tâm đến những người có mức lương hưu thấp, đặc biệt là những người nghỉ hưu trước năm 1995. Dù đã có nhiều lần điều chỉnh tăng lương hưu, vẫn còn khoảng cách nhất định so với những người nghỉ hưu từ khi có quỹ BHXH.

“Việc tiếp tục điều chỉnh tăng lương hưu cho những người về hưu trước năm 1995 sẽ đáp ứng được mong muốn của những người nghỉ hưu lâu năm, nhiều tuổi nhưng có mức hưởng thấp,” ông Huân nhấn mạnh.

Một trong những quy định mới về lương hưu tại Luật BHXH 2024 là tỷ lệ hưởng lương hưu đối với lao động nam và nữ có 15 năm đóng BHXH. Cụ thể, lao động nam có 15 năm đóng BHXH sẽ được điều chỉnh tỷ lệ hưởng lương hưu lên 40%. Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng, tỷ lệ này sẽ tăng thêm 1%. Đối với lao động nữ, với 15 năm đóng, tỷ lệ hưởng lương hưu là 45%. Để đạt tỷ lệ 45%, lao động nam cần phải có 20 năm đóng.

Cả lao động nam và nữ, sau khi đạt tỷ lệ hưởng lương hưu 45%, sẽ được cộng thêm 2% cho mỗi năm đóng thêm. Mức tối đa cho cả hai nhóm đều là 75%, nhưng lao động nữ cần phải đóng đủ từ 30 năm bảo hiểm xã hội trở lên, trong khi lao động nam cần có đủ 35 năm đóng.