Trong một bức thư giử đến Chủ tịch Uỷ ban Quân vụ Thượng viện John McCain, Giám đốc cơ quan tình báo quốc gia Mỹ James Clapper đã cung cấp đánh giá về các hoạt động và khả năng quân sự của TQ ở Biển Đông.

{keywords}
Giám đốc cơ quan tình báo quốc gia Mỹ James Clapper. Ảnh: CNN

Bức thư được xuất bản đầu tiên trên USNI News, nhấn mạnh rằng, vào cuối năm nay hoặc đầu 2017, TQ sẽ có "năng lực đáng kể để nhanh chóng khuếch trương sức mạnh quân sự tấn công trong khu vực".

Phụ trách tình báo Mỹ còn nhấn mạnh, TQ sẽ tiếp tục theo đuổi xây dựng và phát triển các cơ sở hạ tầng trên nhiều đảo chiếm giữ trái phép ở Biển Đông.

“TQ đã thiết lập cơ sở hạ tầng cần thiết để phô trương các khả năng quân sự ở Biển Đông vượt xa cái mà họ tuyên bố là yêu cầu phòng thủ các tiền đồn", bức thư viết. 

Những khả năng này có thể bao gồm việc triển khai máy bay chiến đấu hiện đại, tên lửa đất đối không (SAMS), và tên lửa hành trình phòng thủ bờ biển, cũng như gia tăng sự hiện diện của các đội tàu nổi tác chiến hải quân (PLAN), tàu tuần tra cỡ lớn.

James Clapper đánh giá sân bay mà TQ xây dựng trái phép trên Đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam đã sẵn sàng đi vào hoạt động và có thể phục vụ cho mọi loại máy bay quân sự TQ.

TQ cũng đã lắp đặt các radar quân sự ở Trường Sa và mặc dù chưa có bằng chứng về việc họ triển khai SAMS ở bất cứ tiền đồn nào họ dựng tại quần đảo này thì trong lá thư gửi

Chủ tịch Uỷ ban Quân vụ Thượng viện, tình báo Mỹ cho rằng "Hệ thống SAMS của TQ có thể triển khai linh động, không đòi hỏi phải cố định, hay các địa điểm được chuẩn bị sẵn".

Theo Clapper, hiện cộng đồng tình báo Mỹ chưa phát hiện thấy việc triển khai các khả năng quân sự lớn của TQ tại Trường Sa cho dù Bắc Kinh đã thiết lập sẵn cơ sở hạ tầng để phù hợp với các tài sản quân sự hiện đại trong tương lai (kể cả máy bay chiến đấu tối tân).

Hải quân Mỹ gần đây đã điều động cả nhóm tàu sân bay chiến đấu đến Biển Đông. Và TQ phản ứng khá mạnh mẽ.

Tiếp theo động thái của Hải quân, bà Lori Robinson, chỉ huy Không quân Mỹ ở Thái Bình Dương ra tuyên bố, không quân nước này sẽ tiếp tục các sứ mệnh bay hàng ngày trên Biển Đông bất chấp việc TQ gần đây triển khai hệ thống tên lửa đất đối không và máy bay chiến đấu ra vùng biển này.

Liên quan đến diễn biến ở Biển Đông, Tổng thống Philippines Benigno Aquino III cho biết, nước ông sẽ thuê 5 máy bay của Nhật để giúp hải quân tuần tra Biển Đông. 

Ngoài việc thuê các máy bay TC-90, quốc đảo cũng sẽ mua nhiều máy bay quân sự trong năm nay và 2017 bao gồm máy bay chiến đấu FA-50 của Hàn Quốc.

Theo Tổng thống Aquino, chính phủ của ông đã chi 1,2 tỉ USD từ năm 2010 (khi ông bắt đầu nhiệm kỳ) tới tháng 2 năm nay để hiện đại hóa quân đội. 

Thái An (Theo Diplomat, AP)