Lâm Đồng được xem là "vựa rau hoa" lớn nhất của cả nước với diện tích và sản lượng sản xuất chiếm tỷ trọng hàng đầu trong ngành nông nghiệp Việt Nam.
Việc thực thi hiệu quả các FTA thế hệ mới đang được đánh giá là cơ hội để các mặt hàng này tiến vào thị trường Vương quốc Anh và Bắc Ailen nhờ gia tăng lợi thế cạnh tranh về giá, nhất là khi nhiều dòng thuế đã được cắt giảm sâu, thậm chí về 0%.
Tuy nhiên, quan sát thực tế cho thấy, để tận dụng hiệu quả ưu đãi từ các FTA thế hệ mới, trong đó có Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh và Bắc Ailen (UKVFTA), các doanh nghiệp và hợp tác xã trong ngành rau – hoa Lâm Đồng cần tập trung vào một số nội dung trọng tâm.

Trước hết là việc nắm vững quy tắc xuất xứ theo từng hiệp định là yêu cầu bắt buộc. Mỗi FTA có quy định riêng đối với từng nhóm hàng, do đó doanh nghiệp cần xác định chính xác mã HS, tiêu chí xuất xứ áp dụng cho sản phẩm của mình, tránh nhầm lẫn khi lập hồ sơ. Bên cạnh đó, hoàn thiện hệ thống hồ sơ, chứng từ xuất xứ là yếu tố then chốt. Doanh nghiệp cần lưu trữ đầy đủ tài liệu liên quan đến vùng trồng, quá trình sản xuất, thu hoạch, đóng gói… để sẵn sàng cung cấp khi cơ quan chức năng hoặc đối tác nhập khẩu yêu cầu kiểm tra.
Một nội dung quan trọng khác là chuẩn bị điều kiện tham gia cơ chế tự chứng nhận xuất xứ. Khi đủ điều kiện, doanh nghiệp có thể chủ động khai báo xuất xứ trên hóa đơn thương mại, giảm chi phí và thời gian. Việc cấp mã số vùng trồng, áp dụng công nghệ số trong quản lý sản xuất không chỉ phục vụ yêu cầu về an toàn thực phẩm mà còn hỗ trợ hiệu quả cho việc chứng minh xuất xứ hàng hóa.
Thêm nữa, theo cam kết tại các FTA thế hệ mới, hàng hóa xuất khẩu muốn được hưởng thuế suất ưu đãi phải đáp ứng quy tắc xuất xứ và có chứng nhận xuất xứ hợp lệ. Đối với các mặt hàng rau, hoa vốn có thế mạnh của Lâm Đồng quy định này không chỉ yêu cầu sản phẩm được trồng, thu hoạch tại Việt Nam mà còn đòi hỏi hồ sơ, chứng từ chứng minh rõ ràng nguồn gốc, quy trình sản xuất.
So với các FTA truyền thống, quy định về xuất xứ trong các FTA thế hệ mới chặt chẽ và minh bạch hơn. Một số hiệp định cho phép doanh nghiệp tự chứng nhận xuất xứ, giúp giảm thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian thông quan. Tuy nhiên, cơ chế này cũng đặt ra yêu cầu cao hơn về năng lực tuân thủ và trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp.
Để doanh nghiệp rau – hoa Lâm Đồng thực hiện tốt các quy định về chứng nhận xuất xứ, sự đồng hành của các cơ quan quản lý là rất cần thiết. Trong đó, việc tăng cường tuyên truyền, tập huấn chuyên sâu về quy tắc xuất xứ, hướng dẫn thực hành hồ sơ C/O và tự chứng nhận xuất xứ sẽ giúp doanh nghiệp giảm rủi ro trong quá trình xuất khẩu.
Bên cạnh đó, việc xây dựng chuỗi liên kết bền vững giữa nông dân – hợp tác xã – doanh nghiệp xuất khẩu cũng góp phần chuẩn hóa quy trình sản xuất, tạo nền tảng vững chắc cho việc đáp ứng các tiêu chuẩn của FTA thế hệ mới.