Năm xoay trục phát triển, chấm dứt mô hình tăng trưởng cũ
Sáng 26/12, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác năm 2025 và triển khai nhiệm vụ năm 2026.
Phát biểu khai mạc, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, năm 2025 là năm xoay trục phát triển, thay đổi tư duy phát triển, là thời điểm Việt Nam chấm dứt logic của mô hình tăng trưởng cũ, dựa vào vốn đầu tư công, lao động giá rẻ, tài nguyên để chuyển sang mô hình mới dựa trên năng suất tổng hợp (TFP), hàm lượng công nghệ và năng lực tự chủ, cũng như sức bật của doanh nghiệp trong nước, tức là dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Năm nay, ba trụ cột khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được chính thức hóa ở tầm cao qua các luật liên quan và Nghị quyết 57, trở thành động lực trung tâm để đưa đất nước thành quốc gia phát triển có thu nhập cao.
Điểm lại những chuyển dịch trong khái niệm như từ hạ tầng viễn thông đến hạ tầng số, từ bưu chính truyền thống sang hạ tầng logistics quốc gia trên nền tảng số, từ ứng dụng công nghệ thông tin đến nền tảng số..., người đứng đầu Bộ KH&CN khẳng định: “5 năm qua là quá trình hình thành một hệ quy chiếu phát triển mới cho Bộ và cho ngành thông qua những khái niệm mới, cách tiếp cận mới và vai trò mới...
Năm 2025, năm tổng kết giai đoạn này không chỉ là mốc thời gian mà là bước chuyển về chất trong nhận thức và tư duy phát triển. Từ đây, nhiệm vụ của chúng ta không chỉ là nói đúng khái niệm mà biến các khái niệm đó thành năng lực thực tế, kết quả cụ thể và giá trị đo được cho đất nước”.
Phát biểu tại sự kiện, nguyên Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân nhận xét trong năm 2025, “chưa bao giờ chúng ta làm được một khối lượng công việc lớn như vậy, những người làm khoa học đến gần với doanh nghiệp như vậy và mối liên kết ba nhà (Nhà nước - nhà khoa học - nhà doanh nghiệp) lại có thể có được những điều kiện thuận lợi như vậy”.
Theo nguyên Bộ trưởng, trong năm qua, Bộ đã giữ vị trí tiên phong trong lĩnh vực đổi mới về cơ chế quản lý thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị. "Có những đạo luật là sửa đổi, bổ sung những đạo luật đã có nhưng cũng có những đạo luật mới vô cùng khó như luật về trí tuệ nhân tạo, luật về công nghiệp công nghệ số", ông Nguyễn Quân nói.
Ông cũng nhắc đến các cán bộ ở các đơn vị khác nhau của Bộ "đã phải lao động cả về trí tuệ và thể lực" để có thể hoàn thành khối lượng công việc lớn, đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết 57 cũng như các nghị quyết của Bộ Chính trị.
Doanh thu ngành khoa học công nghệ đạt hơn 5 triệu tỷ đồng
Trình bày những kết quả đạt được của ngành khoa học, công nghệ năm 2025, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Hoàng Phương cho biết: "Công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế trong ngành khoa học và công nghệ đã có bước chuyển căn bản: từ quản lý sang kiến tạo, dẫn dắt. Thể chế là đột phá của đột phá, là điều kiện tiên quyết để khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực tăng trưởng thực chất".
10 tháng sau hợp nhất, Bộ đã tham mưu Chính phủ, trình Quốc hội ban hành 10 luật và 1 nghị quyết; tham mưu, trình Chính phủ ban hành 22 nghị định, 1 nghị quyết, 5 quyết định của Thủ tướng Chính phủ; ban hành 49 thông tư để hướng dẫn thi hành, kịp thời tháo gỡ các điểm nghẽn về cơ chế, chính sách, tạo hành lang pháp lý thuận lợi, đáp ứng yêu cầu thực tiễn.
"Các văn bản này đã hình thành khung pháp lý bao trùm đầy đủ các trụ cột chiến lược về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, bưu chính, viễn thông, chuyển đổi số, công nghiệp công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, công nghệ cao, năng lượng nguyên tử, tiêu chuẩn – quy chuẩn, chất lượng, chuyển giao công nghệ và sở hữu trí tuệ", Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương thông tin.
Doanh thu toàn ngành khoa học công nghệ đạt 5.465.819 tỷ đồng, đóng góp ngân sách nhà nước đạt 115.080 tỷ đồng, đóng góp trực tiếp vào GDP đạt 1.443.769 tỷ đồng. Lần đầu tiên, Việt Nam ban hành Danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược quốc gia.
Lắng nghe báo cáo tổng kết và các tham luận tại hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đánh giá cao những kết quả mà ngành khoa học công nghệ đã đạt được trong năm 2025.
"Năm 2025, Bộ KH&CN đã phát huy tốt vai trò đầu mối trong tổ chức triển khai Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia", Phó Thủ tướng khẳng định.
Với 473 nhiệm vụ được giao liên quan đến Nghị quyết 57, Bộ đã hoàn thành cơ bản và đang hoàn thiện các nhiệm vụ còn lại theo kế hoạch. Phó Thủ tướng đánh giá 3 nhóm kết quả nổi bật bao gồm: Đột phá về công tác xây dựng thể chế; vị thế và tiềm lực KH&CN quốc gia được nâng lên rõ rệt; tư duy quản lý nhà nước đã chuyển dịch tích cực.
Dù vậy, Phó Thủ tướng cũng chỉ ra một số vấn đề Bộ KH&CN cần lưu ý như nhiều nhiệm vụ triển khai còn chậm tiến độ, chất lượng chưa đáp ứng nhu cầu; nhiều vùng sâu vùng xa còn khó khăn tiếp cận Internet, hệ thống Internet vệ tinh, 5G triển khai còn chậm...
Trong bối cảnh đó, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đề ra 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2026, Bộ KH&CN và các bộ, ngành, địa phương cần thực hiện, liên quan đến hoàn thiện và đưa thể chế vào thực tiễn, các chương trình khoa học công nghệ, hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, gắn khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số với Đề án 06.
Theo Phó Thủ tướng, nếu năm 2025 là năm hoàn thiện thể chế, khởi động, chạy đà thì năm 2026 là năm hành động, tăng tốc và hướng tới kết quả, chuyển từ “có làm” sang “làm đến nơi đến chốn”. Phó Thủ tướng tin tưởng với truyền thống đoàn kết, trí tuệ, bản lĩnh và khát vọng cống hiến, ngành khoa học và công nghệ Việt Nam sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm 2026, tạo nền tảng và động lực cho sự bứt phá của cả giai đoạn 2026-2030.
.svg){kind=icon}
