Thời gian qua, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng đã quyết liệt chỉ đạo triển khai các giải pháp ứng dụng công nghệ số phục vụ công tác quản lý và kiểm soát xuất, nhập cảnh ở các cửa khẩu do Bộ Quốc phòng quản lý.
Đến cuối năm 2023, Bộ đội Biên phòng đã triển khai 21 thủ tục biên phòng điện tử tại 50 cửa khẩu biên giới đất liền và tất cả cửa khẩu cảng trên toàn quốc; triển khai 19 hệ thống cổng kiểm soát tự động có tính năng nhận diện khuôn mặt, vân tay ở tất cả các cửa khẩu tỉnh tuyến biên giới đất liền; ứng dụng công nghệ mã vạch trong kiểm soát xuất, nhập cảnh đối với cư dân biên giới tuyến Việt Nam - Trung Quốc…
Ước tính, hệ thống cổng kiểm soát xuất nhập cảnh tự động hóa đã giúp rút ngắn thời gian xuất, nhập cảnh từ 40 giây/người xuống còn 12 - 14 giây, tạo hình ảnh cửa khẩu văn minh, hiện đại, hội nhập quốc tế.
“Từ khi có chủ trương của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lào Cai đã bám sát chỉ đạo của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai. Đến nay, chúng tôi đã triển khai ứng dụng mô hình cửa khẩu số cho 2 trạm cửa khẩu quốc tế. Trong đó, mô hình cửa khẩu số đang hoạt động thông suốt tại Trạm Biên phòng Cửa khẩu quốc tế đường bộ Lào Cai cho hoạt động xuất nhập cảnh đối với khách du lịch và cư dân biên giới; còn tại Trạm Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Kim Thành đã lắp đặt hệ thống, đang triển khai thí điểm, vẫn còn nhiều nội dung hoạt động chưa đồng bộ”, Thượng tá Nguyễn Trọng Tuệ, Bí thư Đảng ủy, Chính trị viên Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Lào Cai chia sẻ thông tin với phóng viên Báo VietNamNet.
Tới thời điểm hiện tại, có thể nói, mô hình cửa khẩu số được Bộ đội Biên phòng Lào Cai triển khai tại 2 trạm cửa khẩu quốc tế đã góp phần tạo thuận lợi cho hoạt động lưu thông biên giới, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Theo Thượng tá Nguyễn Trọng Tuệ, khi triển khai ứng dụng công nghệ số ở các cửa khẩu, quan trọng nhất vẫn là yếu tố con người. Đội ngũ cán bộ, chiến sĩ, nhân viên cần phải thường xuyên được tập huấn, cập nhật các công nghệ hiện đại cũng như các chủ trương, chính sách liên quan.
“Hàng năm chúng tôi vẫn cắt cử anh em trạm trưởng, trạm phó và các anh em phụ trách nghiệp vụ đi tập huấn theo kế hoạch của cấp trên. Vừa rồi cũng đã cử anh em đi tập huấn theo sự chỉ đạo của Bộ Chỉ huy Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng. Còn về góc độ nghiệp vụ, chúng tôi luôn bám sát chỉ đạo, yêu cầu của Cục Cửa khẩu và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh”, Thượng tá Tuệ cho hay.
Yếu tố quan trọng khác khi triển khai ứng dụng công nghệ số tại các cửa khẩu chính là công nghệ.
“Đầu tư hạ tầng công nghệ số phải mang tính hiện đại, bắt kịp thời cuộc và phải phù hợp thì mới quản lý điều hành đồng bộ được. Trên này cơ bản có sóng 4G rồi, hiện chưa có 5G. Tuy nhiên, đôi khi vẫn còn hiện tượng mất điện, nghẽn mạng tại cửa khẩu. Và vẫn có những hệ thống công cụ sau khi trang cấp được một thời gian thì không phát huy được hiệu quả nữa”, Thượng tá Tuệ lưu ý.
Cũng theo Chính trị viên Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Lào Cai, cho tới nay, quá trình triển khai mô hình cửa khẩu số cơ bản tiến triển thuận lợi, song vẫn có một số tồn tại, hạn chế liên quan tới nhiều cấp, nhiều ngành.
Chẳng hạn câu chuyện kết nối dữ liệu. Có những dữ liệu Bộ đội Biên phòng không thể kết nối liên thông với hệ thống của các ngành chức năng khác như hải quan, ban quản lý cửa khẩu… vì liên quan tới an ninh quốc phòng.
“Định hướng thời gian tới, chúng tôi sẽ thường xuyên bám sát sự quản lý, lãnh đạo, chỉ đạo điều hành của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng và Bộ Chỉ huy Biên phòng tỉnh, đặc biệt là Cục Cửa khẩu. Chúng tôi sẽ phân công, cắt cử anh em cán bộ làm công tác nghiệp vụ cửa khẩu tích cực tham gia tập huấn theo chỉ đạo của cấp trên. Chúng tôi rất mong về góc độ vĩ mô, các cấp lãnh đạo sẽ có những chủ trương lớn, sát với tình hình thực tiễn ở các cửa khẩu, đảm bảo tính liên thông kết nối với các cơ quan, ban, ngành chức năng cùng thực hiện nhiệm vụ trên cửa khẩu thì triển khai mới đồng bộ và hiệu quả được. Đặc biệt, cần phải gắn với tình hình thực tiễn ở từng cửa khẩu, từng địa phương để có thể vận dụng phù hợp”, Thượng tá Nguyễn Trọng Tuệ đề xuất.
(Bài 2: Cửa khẩu số đem lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp và bộ đội biên phòng)