GS Hoàng Chí Bảo nhận định, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ Đảng hiện nay có thể nói đã đến mức nghiêm trọng, không còn là cá biệt.
Ngay sau khi Trung ương đưa ra một cách có hệ thống những biểu hiện suy thoái về tư tưởng đạo đức, lối sống, nguyên Ủy viên Hội đồng lý luận Trung ương đã chia sẻ với báo chí rằng: Hội nghị Trung ương 4 khóa XII có một vị trí đặc biệt quan trọng, có thể nói đó là một sự tiếp nối rất hợp logic với Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI về cùng chủ đề là giải quyết những vấn đề cấp bách trong xây dựng Đảng, mà nổi lên hàng đầu đó là sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên. Đáng kể nhất là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, kể cả cấp cao.
Lần này, Hội nghị Trung ương 4 khóa XII còn đặc biệt nhấn mạnh vấn đề “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Đây cũng là vấn đề quan hệ chặt chẽ với suy thoái, đồng thời là sự suy thoái, là hệ quả của chính sự suy thoái đó. Cái mới của Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII không chỉ kiểm điểm, đánh giá tình hình mà còn nhận diện những biểu hiện suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Những biểu hiện Trung ương nêu lên rất toàn diện.
Giáo sư Hoàng Chí Bảo nhận định: “Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ hiện nay có thể nói đã đến mức nghiêm trọng, không còn là cá biệt.
Tự diễn biến tức là sự yếu kém của mỗi người không có khả năng để tự bảo vệ chân lý, lẽ phải, những vấn đề lý luận quan trọng nằm trong ý thức hệ của dân tộc, của Đảng.
Nói cụ thể hơn là bảo vệ chủ nghĩa Mac-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bảo vệ quan điểm, đường lối của Đảng như thế nào trong công cuộc đổi mới, hay giao động về lập trường tư tưởng, vào hùa một cách vô ý thức, thậm chí có những suy tính cá nhân, cơ hội, vụ lợi. Vô hình chung tiếp tay cho kẻ thù, các thế lực chống đối để chúng tấn công vào nền tảng tư tưởng của Đảng, tấn công vào sự nghiệp đổi mới của chúng ta hiện nay. Nguy hại hơn là làm mất đoàn kết, gây nên tình trạng không thống nhất về tư tưởng, quan điểm, dẫn đến không thống nhất về hành động, làm suy yếu Đảng từ tư tưởng đến tổ chức.
Tự diễn biến có cả vấn đề về nhận thức, trong hành vi, phát ngôn, trong thái độ phê bình và tự phê bình, trong thái độ đấu tranh chống các quan điểm sai trái, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không phê phán. Là đảng viên của Đảng thấy kẻ thù bôi nhọ Đảng mình mà vẫn dửng dưng, thậm chí vào hùa, hoặc có thể bằng việc này, việc khác, vô hình chung tiếp tay cho kẻ thù phá hoại nền tảng của Đảng. Điều đó rất đáng lên án, phê phán. Đó cũng là mối lo trong công tác giáo dục tư tưởng chính trị trong Đảng, trong việc giữ gìn, thống nhất, đoàn kết, hành động trong Đảng.
Tự chuyển hóa là tự từ bỏ vị trí, chỗ đứng của mình là một người cách mạng, người đảng viên cộng sản để trở thành kẻ đồng lõa với kẻ xấu, cái ác trong xã hội. Sự chuyển hóa này làm cho họ đánh mất phẩm chất, nhân cách, đánh mất ý thức chính trị và bản lĩnh chính trị của mình, dần dần làm cho Đảng mất đi sức chiến đấu. Nếu trong toàn Đảng không vững mạnh thì điều này là nguy cơ thách thức sinh lực của Đảng và sự tồn vong của chế độ. Tự chuyển hóa làm cho đảng viên đánh mất lý tưởng và mục tiêu, chệch khỏi con đường xã hội chủ nghĩa hoặc tán thành tự giác hoặc không tự giác với âm mưu thủ đoạn phá hoại của kẻ địch.
Lần này, Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII vạch ra 27 biểu hiện suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. 27 biểu hiện này gắn kết với nhau như quan hệ nhân – quả. Phải vượt qua được 27 biểu hiện này thì Đảng mới trong sạch, vững mạnh và có sức chiến đấu. Muốn như vậy phải giáo dục, thống nhất nhận thức ý chí hành động, đồng thời phải kiểm soát được tình hình. Vì vậy, Đảng phải rất chú trọng kỷ cương, tổ chức kỷ luật, thực hiện nghiêm chỉnh những quy chế, điều lệ Đảng từ phát ngôn đến hành động.
Báo chí, công cụ tuyên truyền cũng phải siết chặt, vừa đảm bảo dân chủ thực chất, vừa tôn trọng tính tập trung, giữ cho được kỷ cương, nề nếp bằng cách thực hiện đúng luật pháp. Khi xảy ra tình hình trái với quy định phải xử lý nghiêm minh, xuất phát từ lợi ích chung của dân tộc, của nhân dân, của Đảng.
Đông Hải