Chuyển đổi hạ tầng để phù hợp với bối cảnh mới
Hạ tầng số của Việt Nam được định hướng phải có dung lượng siêu lớn, băng thông siêu rộng, phổ cập, bền vững, xanh, thông minh, mở và an toàn đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế số, xã hội số, Chính phủ số, góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh.
“Chiến lược hạ tầng số đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tháng 10/2024 đã xác định rõ hạ tầng số của Việt Nam có 4 thành phần chính gồm hạ tầng viễn thông và Internet; hạ tầng dữ liệu; hạ tầng vật lý - số; hạ tầng tiện ích số và công nghệ số như dịch vụ. Trong đó, chữ ký số và chứng thực chữ ký số là một yếu tố thuộc hạ tầng tiện ích số và công nghệ số như dịch vụ.
Một mục tiêu đặt ra trong chiến lược hạ tầng số Việt Nam là tỷ lệ dân số trưởng thành có chữ ký số hoặc chữ ký điện tử đạt hơn 70% vào năm 2030. Tính đến hết tháng 10/2025, theo số liệu của Bộ KH&CN, tổng số chứng thư chữ ký số đã cấp tính đến tháng 10/2025 đạt khoảng 24,3 triệu.
Thời gian qua, các nhà cung cấp dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng đã tích cực đồng hành cùng Chính phủ trong việc cấp chứng thư chữ ký số và miễn phí lượt ký cho các lĩnh vực dịch vụ công, giáo dục, y tế. Cũng đến tháng 10/2025, tỷ lệ dân số trưởng thành có chữ ký số hoặc chữ ký điện tử cá nhân đã đạt 39,24%.
Root CA (Chứng thư số gốc) là điểm tin cậy cao nhất trong hệ thống hạ tầng khóa công khai quốc gia, chịu trách nhiệm cấp phát và xác thực quyền hoạt động cho các CA công cộng. Tại Việt Nam, Root CA do Trung tâm Chứng thực điện tử quốc gia – NEAC trực tiếp quản lý và vận hành.
Về mặt pháp lý và kỹ thuật, hệ thống Root CA là nguồn gốc duy nhất xác định tính chính danh của mọi chữ ký số trên thị trường. Mọi chữ ký số của người dân và doanh nghiệp chỉ có giá trị pháp lý khi được xác thực là nằm trong chuỗi tín nhiệm do Root CA bảo chứng.
Ngày 25/11, tại Trung tâm dữ liệu chính của NEAC tại Hà Nội, Trung tâm này đã tổ chức lễ tạo khóa cấp chứng thư chữ ký số gốc cho Tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực điện tử quốc gia - Root CA theo tên Bộ KH&CN. Đây là bước chuyển đổi hạ tầng kỹ thuật then chốt để đồng bộ với tên gọi mới của cơ quan chủ quản là Bộ KH&CN sau sáp nhập.
Sự kiện đánh dấu bước hoàn thiện, cập nhật hạ tầng tin cậy quốc gia về chữ ký số, bảo đảm phù hợp với tên gọi hiện hành của Bộ KH&CN và khuôn khổ pháp lý mới về giao dịch điện tử, chữ ký điện tử và dịch vụ tin cậy.
Việc tạo khóa và cấp chứng thư chữ ký số cho Root CA theo tên Bộ KH&CN được thực hiện để chuẩn hóa thông tin định danh sau khi Bộ TT&TT và Bộ KH&CN cũ sáp nhập, bảo đảm tính chính danh, tính pháp lý của tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực điện tử quốc gia, cũng như duy trì mức độ tin cậy cao cho các hệ thống đang sử dụng chữ ký số trong hoạt động của cơ quan nhà nước, doanh nghiệp và người dân.
Để đáp ứng với khuôn khổ pháp lý mới về dịch vụ tin cậy, Root CA quốc gia cũng đã tự cấp 4 chứng thư chữ ký số cho 4 dịch vụ gồm: Chứng thư chữ ký số cho dịch vụ chứng thực chữ ký số theo mô hình USB TOKEN; chứng thư chữ ký số cho dịch vụ chứng thực chữ ký số theo mô hình ký số từ xa; chứng thư chữ ký số cho dịch vụ chứng thực chữ ký số theo mô hình ký số trên thiết bị di động; chứng thư chữ ký số cho dịch vụ dấu thời gian.
Đảm bảo tính liên tục của dịch vụ
Phát biểu tại buổi lễ tạo khóa, đại diện lãnh đạo NEAC nhấn mạnh: Với vai trò "gốc tin cậy quốc gia", NEAC xác định việc khởi tạo chứng thư chữ ký số gốc mới cho hệ thống Root CA không chỉ đơn thuần là cập nhật kỹ thuật theo tên gọi mới của Bộ, mà còn là sứ mệnh củng cố nền tảng niềm tin cho hạ tầng số Việt Nam.
"Đây là bước đi then chốt để hoàn thiện hạ tầng tin cậy và bảo đảm tính tuân thủ pháp luật trong bối cảnh mới. Chúng tôi cam kết vận hành hệ thống an toàn, ổn định, liên tục và minh bạch để đồng hành cùng các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp và người dân trong triển khai giao dịch điện tử và chuyển đổi số quốc gia”, đại diện lãnh đạo NEAC chia sẻ.
Cũng theo đại diện NEAC, việc đưa chứng thư chữ ký số gốc mới vào sử dụng đảm bảo không làm gián đoạn những dịch vụ hiện hành. Chứng thư chữ ký số gốc cũ vẫn có hiệu lực và các chứng thư chữ ký số của các CA công cộng được cấp bởi chứng thư chữ ký số gốc cũ vẫn tiếp tục được sử dụng, duy trì cho đến khi hết hạn, bảo đảm các chuỗi chứng thư chữ ký số đã cấp cho cơ quan nhà nước, tổ chức, doanh nghiệp và người dân vận hành bình thường.
Trên cơ sở chứng thư chữ ký số gốc mới, NEAC sẽ từng bước cấp phát chứng thư chữ ký số cho các tổ chức cung cấp dịch vụ tin cậy để cung cấp dịch vụ.
Thời gian tới, NEAC sẽ tiếp tục phối hợp với các tổ chức cung cấp dịch vụ tin cậy, các bộ, ngành và địa phương để chuẩn hóa việc sử dụng chứng thư chữ ký số gốc mới trong các hệ thống ứng dụng. Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện quy chế chứng thực, quy trình kỹ thuật, tiêu chuẩn an toàn; tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ tổ chức, cá nhân khai thác hiệu quả chữ ký số và dịch vụ tin cậy trong mọi lĩnh vực đời sống kinh tế, xã hội.
.svg){kind=icon}
