Trong bối cảnh một thế giới ngày càng phụ thuộc vào công nghệ thông tin và dữ liệu, việc xây dựng một kiến trúc dữ liệu nền tảng cho ngành nông nghiệp đóng một vai trò quan trọng. Bởi, dữ liệu tối ưu giúp nâng cao hiệu suất, quản lý tài nguyên hiệu quả hơn, đảm bảo an toàn thực phẩm, và tạo ra cơ hội phát triển kinh tế cho nông dân và các doanh nghiệp .

Hiện nay, việc tiếp cận thông tin về kỹ thuật sản xuất, vật tư đầu vào, xu hướng thị trường tiêu thụ… vẫn là một thách thức lớn với nông dân. Bên cạnh đó, lực lượng kinh doanh vật tư đầu vào, nông sản cũng cần có công cụ để cung cấp thông tin, hỗ trợ, hướng dẫn nông dân. Công nghệ số sẽ giúp các thông tin được số hóa, người dân dễ dàng tiếp cận và đưa ra quyết định sản xuất chính xác.

Trong đề án “Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong việc thu thập thông tin, dự báo tình hình thị trường nông sản” cũng đặt mục tiêu cụ thể đến năm 2025, hoàn thành xây dựng trung tâm dữ liệu tập trung của ngành nông nghiệp chuyên sâu phục vụ phân tích và dự báo tình hình thị trường nông sản.

Thông tin, dữ liệu về tình hình thị trường nông sản được thu thập thường xuyên phục vụ phân tích, dự báo, đảm bảo tính thống nhất, chính xác và kịp thời cung cấp cho các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp và các hợp tác xã.

W-nong-san-1.jpg
Bộ NN-PTNT đang gấp rút thực hiện bản đồ kiến trúc dữ liệu ngành nông nghiệp

Đề cập đến những vấn đề này của ngành nông nghiệp, ông Nguyễn Quốc Toản, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số và Thống kê nông nghiệp (Bộ NN-PTNT) đánh giá, hiện tại và trong tương lai, chuyển đổi số sẽ không còn là lý thuyết mà sẽ đi vào cuộc sống một cách thực chất, mạnh mẽ. Do đó, nếu chúng ta không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, chủ động tiếp cận thì chắc chắn sẽ tụt hậu.

Ông nhận định, chưa bao giờ lĩnh vực nông nghiệp của Việt Nam lại có khoảng thời gian “vàng” để đẩy mạnh chuyển đổi số như hiện tại. Song, những nút thắt về chuyển đổi số cần được tập trung giải quyết. 

Ông Toản chỉ rõ, phần mềm phục vụ chỉ đạo điều hành chưa có liên kết chia sẻ dữ liệu. Bên cạnh đó, chưa xây dựng được kiến trúc dữ liệu ngành nông nghiệp; cơ sở dữ liệu lớn về truy xuất nguồn gốc, mã số vùng trồng, vùng nuôi, dữ liệu chuỗi ngành hàng… Phải có hệ thống dữ liệu lớn, chúng ta mới đẩy mạnh được việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dự báo thị trường, giá cả nông sản.

Trong chuyển đổi số nông nghiệp, một trong những nhiệm vụ trọng tâm là xây dựng dữ liệu số của ngành, ông Toản nhấn mạnh.

Đại diện Cục Chăn nuôi cho biết, đã triển khai phát triển dữ liệu vùng sản xuất chăn nuôi tập trung, dữ liệu thức ăn chăn nuôi, hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu phục vụ cấp và quản lý mã số định danh cơ sở chăn nuôi trực tuyến. Đã có 400 nhà máy thức ăn chăn nuôi trên cả nước đăng ký tài khoản và cập nhật dữ liệu.

Đã cập nhật được một phần lịch sử cơ sở dữ liệu về thức ăn chăn nuôi trong thời gian 10 năm (từ năm 2012 đến nay) lên hệ thống, đang tiếp tục bóc tách, cập nhật hoàn thiện lên hệ thống trong thời gian tới.

Lĩnh vực nuôi trồng, khai thác thủy sản, triển khai phát triển dữ liệu vùng nguyên liệu tập trung, nguồn cung thủy sản gắn với chỉ dẫn địa lý thuộc lĩnh vực thủy sản, hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu phục vụ cấp và quản lý mã số trực tuyến...

Ngành trồng trọt đưa vào vận hành Hệ thống thông tin và Cơ sở dữ liệu cấp, quản lý mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc…

Báo cáo của Trung tâm Chuyển đổi số và Thống kê nông nghiệp, nêu rõ, các ngành hàng trong lĩnh vực nông nghiệp đang xây dựng hệ thống dữ liệu số. 

Tuy nhiên, dữ liệu hiện giờ còn phân tán, khả năng liên thông còn yếu và hệ thống quản lý được xây dựng trên nhiều nền tảng khác nhau. Theo đó, cơ chế chia sẻ dữ liệu và chất lượng dữ liệu là những vấn đề cần quan tâm trong việc xây dựng kiến trúc dữ liệu nền tảng ngành nông nghiệp.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp yêu cầu, các địa phương cần xây dựng ngay kiến trúc dữ liệu chung cho ngành nông nghiệp, xây dựng trục kết nối liên thông cơ sở dữ liệu, có sự đồng bộ từ trung ương xuống địa phương. Năm 2023 được chọn là năm dữ liệu quốc gia để khẳng định sự quan trọng về dữ liệu vì đây là nền tảng để thực hiện chuyển đổi số.

Ông cũng cho biết, Bộ NN-PTNT đang gấp rút thực hiện bản đồ kiến trúc dữ liệu ngành nông nghiệp và sẽ ra mắt trong tháng 11 tới. Đây chính là bản lề để thực hiện chuyển đổi số, xây dựng và vận hành trung tâm dữ liệu tập trung của ngành nông nghiệp (data warehouse/kho dữ liệu) chuyên sâu, phục vụ phân tích và dự báo tình hình thị trường nông sản.

Theo Bộ trưởng NN-PTNT Lê Minh Hoan, chuyển đổi số là tư duy chứ không phải số hóa dữ liệu (vật lý), mục tiêu cuối cùng là khai thác các con số, dữ liệu đó như thế nào để phục vụ tốt công tác quản lý, sản xuất. 

Cần coi chuyển đổi số là nhiệm vụ, đam mê, đừng nghĩ nó là áp lực cho mình, cần biết mục đích, mục tiêu của nó sẽ giải quyết bài toán gì trong nhiệm vụ quản lý của mình. 

“Khi chúng ta biết mục tiêu rồi, chúng ta sẽ giản lược được dữ liệu lại, sẽ thấy chặng đường chúng ta sẽ đi như thế nào. Chúng ta chia nhỏ lộ trình ra sẽ có kế hoạch cụ thể để từ đó có bước đi rõ ràng, nếu không sẽ thấy nó rất mênh mông”, Bộ trưởng gợi mở vấn đề xây dựng dữ liệu ngành hàng chuyên sâu để phục vụ phân tích, dự báo tình hình thị trường nông sản.

Văn Bắc và nhóm PV, BTV