Một triệu suất cơm 2.000 đồng dưới góc nhìn vốn xã hội

Chuỗi quán cơm Nụ Cười thuộc Quỹ Từ thiện Tình Thương, sau gần ba năm hoạt động, đến ngày 17-9-2015 đã chạm cột mốc 1.000.000 suất ăn giá rẻ 2.000 đồng phục vụ người lao động nghèo và sinh viên học sinh hoàn cảnh khó khăn tại TPHCM.

Kết quả này có được trước tiên là nhờ sự đồng hành của các nhà hảo tâm ở khắp mọi nơi trong cũng như ngoài nước, những khoản đóng góp quý báu đã tiếp sức với các quán cơm Nụ Cười, đồng thời tạo nên một không gian mở cho hương vị của lòng tốt lan tỏa.

Mỗi đóng góp tiền bạc và hiện vật của nhà hảo tâm dù ít hay nhiều đều chứa chan tình cảm mà như doanh nhân Lê Văn Chính, Chủ tịch Quỹ Từ thiện Tình Thương, nói “đều là tiền thiêng liêng lấp lánh ánh hào quang thiện tâm vô cùng trân quý”.

Những người điều hành thật sự hạnh phúc khi thực khách hầu hết là những bà con lao động nghèo làm phụ hồ, bán vé số, các chị thu nhặt ve chai, các công nhân vệ sinh... và các em học sinh, sinh viên xa nhà đã đặt trọn niềm tin vào các quán cơm giá rẻ, xem đây là nơi dừng chân vào những buổi trưa, chia sẻ gánh nặng mưu sinh với những người đồng cảnh bên mâm cơm nghĩa tình, tạo nên một không gian ấm áp tình người.

Hình ảnh đẹp ở các quán cơm Nụ Cười là những tình nguyện viên, trong đó có những người tuổi đời đã trên dưới 80, trẻ thì có các sinh viên nhiều trường đại học - đầu bạc miệt mài bên tóc xanh góp công góp sức, cắt gọt, nấu nướng, bưng bê, lau dọn, rửa chén, quét nhà. Bất kể ngày mưa dầm hay nắng gắt, những tình nguyện viên vẫn thổi vào các quán cơm 2.000 đồng sức sống của niềm tin rằng trong xã hội cái tốt vẫn nhiều hơn cái xấu.

Một tình nguyện viên người Nhật, cô Marimi tại Quán cơm xã hội Nụ Cười 3. Ảnh: DNSGCT

Phải chăng ở góc nhỏ của cuộc sống như các quán cơm xã hội 2.000 đồng đang hoạt động tại TPHCM - và lan tỏa đến nhiều thành phố khác như Đà Lạt, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Phan Rang, Vũng Tàu - cho thấy xu hướng làm thiện nguyện ngày càng được nhiều người hưởng ứng, là một biểu hiện của sự phát triển vốn xã hội.

Vốn xã hội là một khái niệm nói đến sự tương tác xã hội giữa những con người với nhau bằng sự tin tưởng, lòng cảm thông trong các mối quan hệ, sự chia sẻ những giá trị truyền thống.... Vốn xã hội còn bao gồm sự hướng tới những giá trị đạo đức, phong cách nối kết giữa các thành viên trong cộng đồng để cùng nhau thực hiện thành công một điều gì tốt đẹp. Hiểu như vậy thì vốn xã hội của chúng ta không hề cạn kiệt, xã hội chúng ta không vô cảm như một số người vẫn âu lo.

Có thể nói, cốt lõi của khái niệm vốn xã hội là niềm tin và điều này thể hiện một cách rõ ràng ở các quán cơm Nụ Cười: tin vào tấm chân tình của nhà hảo tâm, tin vào sự trong sáng của những người làm thiện nguyện, tin vào sự minh bạch trong việc sử dụng đồng tiền thiêng liêng và tin vào những phận đời không may đang cần sự giúp đỡ. Điều đó giải thích tại sao gần ba năm qua hơn 8.000 lượt các nhà hảo tâm thuộc mọi tầng lớp trong xã hội, không bận tâm tính toán thiệt hơn, đã cùng đồng hành chung sức lo bữa cơm trưa cho người lao động nghèo và sinh viên học sinh gặp hoàn cảnh khó khăn.

Đóng góp của các nhà hảo tâm thật muôn màu muôn vẻ. Rất nhiều người - từ ông bà cụ già đến các em học sinh, từ nhân viên văn phòng đến giáo viên nhà trẻ - lặng lẽ đến góp cho quán cơm vài ký gạo, năm ba chai nước tương, đôi ba ký đường, chai nước rửa chén... Nhà hảo tâm có thể là những doanh nhân, trí thức, công chức, tiểu thương... tiết kiệm khoản sinh hoạt phí hàng tháng ủng hộ bữa ăn người nghèo.

Nhà hảo tâm còn là các doanh nghiệp thành công tiếp sức với quán bằng những khoản tiền lớn hàng năm, cho mượn mặt bằng, hỗ trợ trang bị phương tiện ban đầu hay giúp kiểm toán sổ sách thu chi mỗi cuối năm để bảo đảm sự công khai minh bạch.

Đóng góp nguồn năng lượng cho các quán cơm xã hội Nụ Cười còn có những người Việt ở nước ngoài, các nhóm hoạt động thiện nguyện thuần túy đã từng về thăm quê nhà và thấy rõ những khó khăn trong đời sống hàng ngày của người lao động nghèo. Và còn nhiều nữa...

Có thể nói, tất cả đã làm nên một bản giao hưởng về lòng nhân ái, xoa dịu phần nào nỗi vất vả của những người thiếu may mắn. Ý nghĩa không chỉ giúp người nghèo một bữa cơm nóng sốt mà còn làm bà con ấm lòng bởi sự đồng cảm, sẻ chia.

Minh Trí (Theo TBKTSG)