NĐNC Tam Quan Bắc (thị xã Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định) hiện có 110 đoàn viên được chia làm 5 tổ, đa số đoàn viên của nghiệp đoàn là các chủ tàu cá. Thời gian qua, Nghiệp đoàn đã tăng cường công tác tuyên truyền đến đoàn viên, phổ biến kịp thời các chế độ, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, liên quan đến các hoạt động trên biển như chính sách hỗ trợ nhiên liệu cho tàu cá khai thác xa bờ, chính sách bảo hiểm thân tàu và thuyền viên; nhất là đẩy mạnh việc tuyên truyền cho thuyền trưởng, chủ tàu đánh bắt không xâm phạm lãnh hải nước ngoài...
Đồng thời, Nghiệp đoàn cũng thường xuyên phối hợp tổ chức tập huấn, hướng dẫn ghi chép nhật ký khai thác thủy sản, tuyên truyền pháp luật liên quan đến quản lý hoạt động khai thác thủy sản, chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU); phối hợp Chi cục Thủy sản tổ chức tuyên truyền các quy định về an toàn tàu cá và an toàn lao động trên biển.
Vì vậy, nhiều năm qua, tỉnh Bình Định không có tàu thuyền và đoàn viên của nghiệp đoàn bị nước ngoài bắt giữ, 100% đoàn viên của nghiệp đoàn ký cam kết thực hiện và không vi phạm khi tham gia khai thác hải sản.
Không riêng gì NĐNC Tam Quan Bắc mà các NĐNC đang hoạt động ở các địa phương cũng tạo chỗ dựa vững chắc cho ngư dân, góp phần phát triển bền vững ngành thủy sản, ngành kinh tế biển và bảo vệ chủ quyền quốc gia.
Theo thống kê NĐNC Việt Nam, hiện nay, cả nước có khoảng 90 nghiệp đoàn nghề cá cơ sở tại 18/28 tỉnh, thành phố có biển với 18.272 đoàn viên với trên 5.097 tàu cá.
Chủ tịch NĐNC Việt Nam Đỗ Tiến Dũng, cho biết, hiện nay các cán bộ tham gia NĐNC cơ sở chủ yếu đều kiêm nhiệm trên tinh thần tự nguyện, được cơ cấu là chủ tàu, tổ trưởng tổ đánh bắt, đa số là ngư dân đánh bắt xa bờ, có uy tín.
NĐNC Việt Nam đã có nhiều hoạt động thiết thực hỗ trợ, bảo vệ ngư dân, giúp ngư dân đoàn kết, hỗ trợ nhau trong sản xuất, góp phần phát triển kinh tế biển; vừa là nơi sinh hoạt, kết nối và đồng hành cùng ngư dân trong lao động sản xuất, vừa góp phần xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.
Đến nay, NĐNC Việt Nam đã trao tặng 21 căn nhà tình nghĩa; hỗ trợ, trao quà với tổng số tiền khoảng 35 tỉ đồng, trao 14.470 lá cờ Tổ quốc cho đoàn viên ngư dân, trang bị máy ICOM cho các nghiệp đoàn nghề cá tại các tỉnh Bình Thuận, Quảng Ngãi, Quảng Nam, Phú Yên, Khánh Hòa,…
Tuy thời gian hoạt động của nghiệp đoàn còn hạn chế bởi thời gian đi biển của các ngư dân thường dài ngày; lại đi biển theo tàu và mùa vụ, vì vậy, việc tổ chức sinh hoạt cho các đoàn viên ở nghiệp đoàn gặp nhiều khó khăn song không vì thế mà hoạt động ở các NĐNC cơ sở tổ chức theo kiểu “cho có lệ”, ngược lại, nhiều nghiệp đoàn cơ sở đã có những hoạt động thiết thực ý nghĩa.
Điển hình như huyện Quỳnh Lưu (tỉnh Nghệ An) hiện có 2 NĐNC ở xã Sơn Hải và xã Quỳnh Long, với tổng số 2.428 đoàn viên. Thời gian qua, mặc dù gặp nhiều khó khăn nhưng 280 tàu thuộc 2 nghiệp đoàn vẫn quyết tâm vươn khơi bám biển, sản lượng khai thác hàng năm đạt từ 50 – 55 nghìn tấn, đạt và vượt kế hoạch đề ra, góp phần vào sự tăng trưởng kinh tế, nhất là kinh tế biển của địa phương.
Mặc dù mới thành lập được 2 năm song các NĐNC đã tổ chức tuyên truyền cho các thuyền viên chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của nhà nước trong hoạt động khai thác thủy sản, tạo sức mạnh đoàn kết cùng nhau đánh bắt và tương trợ khi gặp sự cố trên biển.
Không chỉ là chỗ dựa vững chắc cho đoàn viên an tâm vươn khơi bám biển mưu sinh, các NĐNC cũng thường xuyên nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của đoàn viên để đề xuất với các cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết.
Vào cuối tháng 7/2023, tại cảng cá Lạch Quèn, xã Quỳnh Thuận đã xảy ra vụ cháy 5 tàu cá. 5 tàu cá bị cháy này đều ở 2 xã Sơn Hải và Quỳnh Long, trong đó có 4 tàu được vay vốn đóng mới theo Nghị định 67/CP. NĐNC và các cơ quan, ban ngành đã kịp thời tổ chức thăm hỏi, động viên các các ngư dân gặp nạn với số tiền 116 triệu đồng. Đồng thời, Ban chấp hành NĐNC 2 xã Sơn Hải và Quỳnh Long cũng kêu gọi, vận động các chủ tàu, nhân dân và con em xa quê ủng hộ 5 tàu bị cháy với tổng số tiền 430 triệu đồng.
Mới đây nhất là vụ tàu cá của một ngư dân ở xã Quỳnh Long trong quá trình khai thác thuỷ sản trên biển thì tàu bị cháy rồi chìm xuống biển. Rất may 16 thuyền viên trên tàu đều an toàn. Để kịp thời động viên, chia sẻ những thiệt hại lớn về tài sản của chủ tàu, NĐNC Việt Nam và đại diện Cục Thủy sản vừa trao hỗ trợ 10 triệu đồng cho chủ tàu cá bị cháy và chìm trên biển; đồng thời trao 2 triệu đồng hỗ trợ thuyền viên tàu cá bị thương trong quá trình dập lửa trên tàu.
NĐNC cũng kiến nghị lên các cấp, các ngành quan tâm, hỗ trợ, giải quyết chế độ bảo hiểm và tiếp tục kêu gọi tổ chức, cá nhân quyên góp ủng hộ giúp chủ tàu sớm vượt qua khó khăn để tiếp tục vươn khơi, ổn định sản xuất, bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.
Chủ tịch NĐNC xã Quỳnh Long Vũ Ngọc Chắt, cho biết, mặc dù còn nhiều khó khăn, tuy nhiên, đội ngũ cán bộ và các đoàn viên trong nghiệp đoàn luôn đồng thuận cao với chủ trương, nghị quyết của Đảng uỷ, hội đồng nhân dân; luôn đoàn kết, chủ động tham mưu cho cấp uỷ Đảng, Chính quyền trong phát triển kinh tế biển.
Vì vậy, tuy mới thành lập nhưng nghiệp đoàn đã đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận, nhiều chủ tàu đạt thành tích cao trong các đợt thi đua sản xuất kinh doanh, góp phần nâng cao thu nhập bình quân lao động tại địa phương, nhất là đẩy mạnh phát triển bền vững kinh tế biển của huyện Quỳnh Lưu.
Theo Bí thư Đảng uỷ UBND xã Quỳnh Long Hồ Nhật Anh, dù mới thành lập thời gian ngắn nhưng NĐNC xã Quỳnh Long đã đạt được nhiều thành tích to lớn, tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho bà con nhân dân trong và ngoài xã. Từng bước chuyển từ nghề cá nhân dân sang nghề cá có trách nhiệm.
Nhất là phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng như Chi cục thuỷ sản Nghệ An, cảng cá Lạch Quèn, lực lượng BĐBP Nghệ An trong công tác chống khai thác IUU; phối hợp với đài thông tin duyên hải Bến Thuỷ, trung tâm TKCNCH hàng hải Việt Nam trong công tác phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn….
Hiện nay, toàn tỉnh Nghệ An có 4 NĐNC cơ sở tại các xã Diễn Bích, Diễn Ngọc (huyện Diễn Châu); Quỳnh Long, Sơn Hải (huyện Quỳnh Lưu), với tổng số 2.635 đoàn viên.
NĐNC đã mang lại sự thay đổi tích cực trong sản xuất khai thác hải sản, nhất là tiếp thêm tinh thần, niềm tin và động lực cho ngư dân yên tâm vươn khơi bám biển, tích cực lao động sản xuất vừa góp phần phát triển bền vững kinh tế biển, vừa bảo vệ biển đảo Tổ quốc.