Đề án đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong thu thập, phân tích và dự báo tình hình thị trường nông sản đang được hiện thực hóa bằng những bước đi cụ thể. Việc Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành kế hoạch thí điểm truy xuất nguồn gốc sầu riêng cho thấy tư duy quản lý nông nghiệp đang dịch chuyển mạnh sang nền tảng dữ liệu số, coi thông tin thị trường là yếu tố cốt lõi của phát triển bền vững.
Sầu riêng - một trong những sản phẩm xuất khẩu chủ lực, có giá trị cao và chịu tác động rõ rệt từ biến động cung – cầu.
Theo kế hoạch, giai đoạn thí điểm từ ngày 1/1 đến 30/6/2026 tập trung xây dựng mô hình chuỗi cung ứng sầu riêng đáp ứng yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, chất lượng và an toàn thực phẩm. Điểm mới nằm ở việc vận hành thử hệ thống truy xuất nguồn gốc kết nối đồng bộ từ sản xuất, thu hoạch, đóng gói đến phân phối.
Hệ thống cho phép ghi nhận dữ liệu theo thời gian thực, mỗi quả sầu riêng hoặc lô hàng đủ điều kiện được gắn tem xác thực điện tử tích hợp mã QR, NFC hoặc RFID. Thông qua các công nghệ này, thông tin về vùng trồng, quy trình canh tác, thời điểm thu hoạch và đơn vị chịu trách nhiệm được số hóa, cập nhật liên tục.
Đối với người tiêu dùng, truy xuất nguồn gốc mang lại khả năng kiểm tra nhanh xuất xứ và chất lượng sản phẩm lưu thông trên thị trường.
Với nông hộ, hợp tác xã và doanh nghiệp, hệ thống tạo công cụ quản lý chuỗi cung ứng hiệu quả hơn, hỗ trợ lập kế hoạch sản xuất, phân phối dựa trên dữ liệu thực. Còn với cơ quan quản lý, kho dữ liệu tập trung giúp giám sát chất lượng, phát hiện sớm rủi ro và có căn cứ khoa học để điều tiết thị trường.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đặt mục tiêu tối thiểu 5 doanh nghiệp tham gia thí điểm, đồng thời hoàn thiện hành lang pháp lý và quy trình nghiệp vụ về truy xuất nguồn gốc. Các tiêu chuẩn kỹ thuật, tài liệu hướng dẫn được rà soát, cập nhật để phù hợp với yêu cầu của thị trường nhập khẩu. Đây là bước chuẩn bị cần thiết để dữ liệu thu thập được có tính thống nhất, so sánh và khai thác lâu dài.
Cùng với đó, các giải pháp như dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật và blockchain sẽ từng bước được nghiên cứu, tích hợp nhằm nâng cao năng lực phân tích và dự báo thị trường.
Song song triển khai kỹ thuật, công tác tuyên truyền, đào tạo và tập huấn cho nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp được chú trọng. Việc hiểu và sử dụng thành thạo hệ thống là điều kiện để dữ liệu đầu vào chính xác, minh bạch. Kết thúc giai đoạn thí điểm, các cơ quan chức năng sẽ đánh giá toàn diện hiệu quả, làm cơ sở hoàn thiện và nhân rộng mô hình cho các mặt hàng nông sản chủ lực khác, hướng tới xây dựng nền nông nghiệp dựa trên dữ liệu và tín hiệu thị trường.
.svg){kind=icon}
