Lễ khởi công được tổ chức ở 12 điểm, trong đó có ba điểm cầu chính là Quảng Ngãi, Quảng Bình, Hậu Giang; đại diện cho ba khu vực Bắc Trung Bộ, Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nam Bộ. Các điểm cầu còn lại ở Hà Tĩnh (hai điểm), Quảng Bình, Quảng Trị, Bình Định, Phú Yên (hai điểm), Khánh Hòa, Cà Mau.

Trong đó, Quảng Ngãi (dự án Quảng Ngãi - Hoài Nhơn) được chọn là điểm cầu trung tâm, kết nối trực tuyến với các nơi khác.

Thủ tướng Phạm Minh Chính. Ảnh: TTXVN

Dự án đường cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2 được chia làm 12 dự án thành phần vận hành độc lập, gồm các đoạn: Hà Tĩnh - Quảng Trị (267km), Quảng Ngãi - Nha Trang (353km) và Cần Thơ - Cà Mau (109km), đi qua 12 tỉnh thành phố.

Dự án được đầu tư quy mô phân kỳ với bề rộng nền đường 17m, 4 làn xe, tốc độ thiết kế 100 - 120 km/h trên tất cả 12 đoạn tuyến.

Tuyến cao tốc dự kiến hoàn thành cơ bản năm 2025 và khai thác vào 2026, giúp nối liền toàn trục cao tốc Bắc - Nam từ Lạng Sơn đến Cà Mau (riêng đoạn từ Lạng Sơn tới cửa khẩu Hữu Nghị chưa đầu tư).

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông là hành lang vận tải quan trọng nhất trong hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông cả nước.

Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII tiếp tục xác định xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ là một trong ba đột phá chiến lược, trong đó ưu tiên phát triển một số công trình trọng điểm quốc gia về giao thông, thích ứng với biến đổi khí hậu...

Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII đặt mục tiêu đến năm 2030 cả nước có 5.000km đường bộ cao tốc. Như vậy, trong 10 năm tới, chúng ta phải đầu tư, xây dựng gần gấp 4 lần số km đường bộ cao tốc đã xây dựng trong giai đoạn 2000 - 2020, khoảng 1.000 km, trong đó có một số đoạn chưa đạt tiêu chuẩn cao tốc.

Để đạt được mục tiêu này, Thủ tướng cho rằng phải có cách làm, tư duy, phương pháp luận, cách tiếp cận mới; quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm; tổ chức thực hiện khoa học, hợp lý, hiệu quả mới có thể đạt được mục tiêu đề ra.

Thủ tướng và lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương có dự án đi qua thực hiện nghi thức khởi công. Ảnh: VGP

Tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông với chiều dài 2.063km nối liền từ Lạng Sơn đến Cà Mau, kết nối trung tâm chính trị thủ đô Hà Nội và trung tâm kinh tế TP.HCM, đi qua địa phận 32 tỉnh, thành phố. Đảng, Nhà nước đã dành sự quan tâm, ưu tiên đặc biệt để đầu tư tuyến cao tốc xương sống này, đang đẩy nhanh tiến độ 11 dự án thành phần giai đoạn 1 (654km) và khởi công 12 dự án thành phần dài 729km (quyết định đầu tư năm 2021) để nối thông suốt toàn tuyến.

Sau một năm nỗ lực triển khai thực hiện với khối lượng công việc rất lớn, từ khâu chuẩn bị đầu tư, lập thiết kế kỹ thuật và dự toán, lựa chọn nhà thầu, giải phóng mặt bằng, thời gian chỉ bằng một nửa so với cách triển khai trước đây.

Thủ tướng giao Bộ GTVT chỉ đạo Ban quản lý dự án, các chủ đầu tư, nhà thầu, tư vấn giám sát phải phát huy tinh thần trách nhiệm cao nhất, xây dựng kế hoạch, phương án thi công một cách khoa học, chi tiết; huy động đầy đủ nhân lực, nguồn lực tài chính, thiết bị máy móc hiện đại để tập trung triển khai tổ chức thi công, đảm bảo tiến độ, chất lượng, an toàn và vệ sinh môi trường.

Các bộ, ngành, địa phương liên quan phối hợp với Bộ GTVT tháo gỡ kịp thời các khó khăn vướng mắc đảm bảo dự án đúng tiến độ, hiệu quả, không phải điều chỉnh về giá. 

Nhấn mạnh địa phương giải quyết ngay việc cấp phép nguyên vật liệu, Thủ tướng giao Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường trong 15 ngày tới thành lập các Tổ công tác đánh giá, kiểm tra việc cấp phép các mỏ nguyên vật liệu và giải quyết ngay vướng mắc, khó khăn về cấp phép vật liệu dự án cao tốc.

Thủ tướng yêu cầu các tỉnh thành bàn giao mặt bằng cho dự án trong quý 2/2023; quan tâm tới tái định cư cho người dân.

Tại lễ khởi công, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng đề nghị các địa phương tiếp tục chỉ đạo quyết liệt để sớm hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng và di dời công trình hạ tầng kỹ thuật; đảm bảo công tác an ninh, trật tự, tổ chức giao thông thuận tiện, an toàn cho nhân dân trong quá trình triển khai dự án.

12 gói thầu đầu tiên thuộc 12 dự án thành phần được khởi công gồm: Gói thầu 11-XL đoạn Bãi Vọt-Hàm Nghi (35,2km); Gói thầu 11-XL đoạn Hàm Nghi-Vũng Áng (30km); Gói thầu XL02 đoạn Vũng Áng-Bùng (23,5km); Gói thầu XL01 đoạn Bùng-Vạn Ninh (30,2km); Gói thầu XL2 đoạn Vạn Ninh-Cam Lộ (32,5km); Gói thầu XL1 đoạn Quảng Ngãi-Hoài Nhơn (30km).

Cùng đó là các gói thầu: 11-XL đoạn Hoài Nhơn-Quy Nhơn (23,5km); Gói thầu 12-XL đoạn Quy Nhơn-Chí Thạnh (22,1km); Gói thầu XL02 đoạn Chí Thạnh-Vân Phong (24,05km); Gói thầu XL02 đoạn Vân Phong-Nha Trang (30,8km); dự án đoạn Cần Thơ-Hậu Giang (1 gói thầu, chiều dài 37,6km) và gói thầu XL02 đoạn Hậu Giang-Cà Mau (22,4km).