Góp phần đổi thay cuộc sống của thanh niên dân tộc thiểu số

Vàng Thị Hoa, bà mẹ trẻ 3 con ở bản Dền Thàng B, xã Dào San, tỉnh Lai Châu từng có ước mơ làm cô giáo mầm non. Thế nhưng, ước mơ ngày ấy đã khép lại khi cô gái người dân tộc Mông nghỉ học sớm để lấy chồng.

Ngày qua ngày, cuộc sống gia đình của Vàng Thị Hoa gói gọn trong mấy nương ngô và một giàn su su nhỏ chỉ vừa đủ ăn, nhiều khi không đủ tiền mua thuốc khi con ốm. Bản thân Hoa từng trải qua biến chứng sau một lần bị liệt dây thần kinh số 7 khiến sức khỏe ngày càng sa sút, cuộc sống cũng khó khăn hơn.

Khởi đầu cho những thay đổi trong cuộc sống của Hoa là khi được trưởng bản giới thiệu tham gia dự án “Nâng cao quyền năng kinh tế cho thanh niên tại Lai Châu” do Plan International Việt Nam triển khai với sự tài trợ của MetLife Foundation. Đây là dự án tập trung vào mục tiêu cải thiện thu nhập cho thanh niên dân tộc thiểu số thông qua thực hành nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu và tăng cường năng lực khởi sự kinh doanh.

ho tro sinh ke cho thanh nien dan toc thieu so 0.jpg
Dự án “Nâng cao quyền năng kinh tế cho thanh niên tại Lai Châu” tập trung vào việc cải thiện thu nhập cho thanh niên dân tộc thiểu số, thông qua thực hành nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu và tăng cường năng lực khởi sự kinh doanh. 

Tham gia dự án, Vàng Thị Hoa cùng một số thanh niên dân tộc thiểu số khác sống trên địa bàn xã Dào San đã được tập huấn kỹ thuật trồng và chăm sóc chanh leo, cách ủ men vi sinh, làm phân hữu cơ.

Những thanh niên trẻ quyết tâm khởi sự sản xuất kinh doanh nông nghiệp này còn được dự án hỗ trợ giống, phân bón, vật liệu và được kết nối với nhau qua nhóm Zalo để học hỏi kinh nghiệm và cùng nhau tìm đầu ra cho sản phẩm.

“Em chưa từng nghĩ mình có thể làm gì khác ngoài ngô và sắn. Thế mà giờ em đã dựng được cả giàn chanh leo xanh tốt sau nhà. Em tin rằng sắp tới gia đình sẽ có thu nhập ổn định hơn”, Vàng Thị Hoa chia sẻ.

Tại hội nghị tổng kết dự án “Nâng cao quyền năng kinh tế cho thanh niên tại Lai Châu” được tổ chức ngày 23/9, Vàng Thị Hoa vô cùng bất ngờ khi được bà Đồng Thị Hồng, Phó Chủ tịch UBND xã Dào San trao cho quyền phát biểu khai mạc và bế mạc thay bà. Tiếng nói của bà mẹ trẻ 3 con Vàng Thị Hoa tại sự kiện này không chỉ đại diện cho nhóm thanh niên tham gia dự án, mà còn thay mặt cho toàn bộ thanh niên xã Dào San.

“Qua dự án, chúng em, những thanh niên dân tộc thiểu số, không chỉ có thêm kiến thức và kỹ năng làm nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu, mà còn tự tin hơn, chủ động hơn trong việc phát triển sinh kế và đóng góp cho cộng đồng”, Vàng Thị Hoa cho biết.

Câu chuyện của Vàng Thị Hoa cũng nhận được sự đồng cảm, chia sẻ của lãnh đạo địa phương. Theo bà Đồng Thị Hồng, Phó Chủ tịch UBND xã Dào San, câu chuyện của Hoa chính là một chứng minh mạnh mẽ cho hiệu quả của những mô hình trao quyền và hỗ trợ thanh niên địa phương làm kinh tế, rằng nếu được tạo cơ hội, thanh niên dân tộc thiểu số nói chung và các em gái nói riêng đều hoàn toàn có thể vươn lên làm chủ cuộc sống của chính mình.

Đồng quan điểm, bà Lê Quỳnh Lan, Giám đốc Quốc gia Plan International Việt Nam nhận xét: Hành trình của Hoa là minh chứng sống động cho ý nghĩa của sáng kiến Trao quyền cho Trẻ em gái nhân Ngày quốc tế trẻ em gái 11/10. Khi các em gái được tiếp cận cơ hội và cất tiếng nói, sự thay đổi không chỉ đến với cá nhân, mà còn lan tỏa tới gia đình và cộng đồng.

Nhân rộng mô hình sản xuất nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu

Dự án “Nâng cao quyền năng kinh tế cho thanh niên tại tỉnh Lai Châu” được Văn phòng vùng dự án tại tỉnh Lai Châu của Plan International Việt Nam triển khai cùng với Trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện Phong Thổ - nay chuyển thành Trạm khuyến nông và dịch vụ nông nghiệp Phong Thổ và chính quyền xã Dào San, tỉnh Lai Châu, từ tháng 10/2024 đến tháng 9/2025, với ngân sách 62.500 USD, tương đương gần 1,6 tỷ đồng tại thời điểm dự án được phê duyệt.

W-mo hinh trong chanh leo Dao San.jpg
Sau 1 năm triển khai dự án, đã có 30 mô hình sinh kế trồng chanh leo tím đã được thành lập, gấp đôi chỉ tiêu ban đầu.

Sau gần 1 năm triển khai, dự án đã đạt và vượt hầu hết các chỉ tiêu đề ra, cụ thể: 171 người dân tham gia các hoạt động, vượt 7% so với mục tiêu; 100 người được nâng cao kiến thức về nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu; 30 thanh niên dân tộc thiểu số gồm 15 nam và 15 nữ đã được tăng cường năng lực khởi nghiệp. Đặc biệt, 30 mô hình sinh kế trồng chanh leo tím đã được thành lập, gấp đôi chỉ tiêu ban đầu.

Phân tích chi phí - lợi nhuận cho thấy, phương thức canh tác chanh leo thích ứng với biến đổi khí hậu mang lại lợi nhuận trung bình 225 triệu đồng/ha, cao hơn 14% so với cách trồng truyền thống sử dụng phân hóa học và thuốc bảo vệ thực vật. Hiệu quả kinh tế vượt trội này đã trở thành động lực để người dân duy trì và nhân rộng mô hình, đồng thời góp phần cải thiện môi trường nhờ hạn chế hóa chất và đa dạng hóa nguồn thu.

Có thể nói sau 1 năm triển khai dự án với 30 mô hình sinh kế trồng chanh leo tím được thành lập đã góp phần nâng cao thu nhập cho người dân địa phương, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo. Đây là bước đi thiết thực, hiệu quả góp phần vào công cuộc xây dựng nông thôn mới ở xã Dào San.