Nhằm mục đích chia sẻ kết quả “Báo cáo đánh giá hiện trạng về giới (GESI) trong chuỗi giá trị nhựa tại Việt Nam” của Chương trình đối tác hành động Quốc gia về Nhựa (NPAP), cũng như nâng cao nhận thức của đối tác quốc gia và các bên liên quan trong thúc đẩy bình đẳng giới và phát triển toàn diện thuộc lĩnh vực quản lý chất thải nhựa, Trung ương Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam vừa hợp tác cùng Đại sứ quán Canada tại Việt Nam và UNDP Việt Nam tổ chức hội thảo về Bình đẳng giới và Phát triển toàn diện trong quản lý chất thải nhựa.

Chương trình Hội thảo gồm hai phần chính. Phần thứ nhất là chia sẻ Báo cáo đánh giá tình hình Bình đẳng giới liên tầng trong chuỗi giá trị về nhựa tại Việt Nam và Chiến lược Bình đẳng giới trong nền kinh tế tuần hoàn về nhựa do NPAP xây dựng. Phần thứ hai sẽ tập trung vào Tọa đàm chia sẻ về vai trò của phụ nữ trong quản lý chất thải nhựa tại gia đình và cộng đồng và thảo luận giải pháp góp phần tăng cường thúc đẩy bình đẳng giới trong công tác quản lý chất thải nhựa tại Việt Nam thời gian tới.

Phụ nữ là nhân tố tích cực, là lực lượng quan trọng trong công tác bảo vệ môi trường.

Đối với Việt Nam và nhiều nước trên thế giới, ô nhiễm nhựa đã và đang trở thành thách thức lớn nhất hiện nay. Mỗi năm ở nước ta có khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa thải ra môi trường, trong khi chưa đến 1/3 trong số đó được tái chế, tận dụng. Tại Việt Nam khối lượng chất thải nhựa phát sinh tại Việt Nam ghi nhận được lên tới 2,9 triệu tấn/năm. Trong khi đó, việc phân loại, thu hồi, tái chế và xử lý rác thải nhựa còn hạn chế. Điều đáng nói là việc xử lý và tái chế rác thải nhựa còn nhiều hạn chế khi có đến 90% rác thải nhựa được xử lý theo cách chôn, lấp, đốt và chỉ có 10% còn lại là được tái chế. Đây có thể dẫn đến thảm họa môi trường, ô nhiễm đại dương, biến đổi khí hậu và còn ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe cộng đồng.

Phát biểu tại hội thảo, đại diện Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cho biết, giới và bảo vệ môi trường là những vấn đề liên ngành cần sự chung tay của các quốc gia và toàn thể xã hội. Hội thảo “Bình đẳng giới và phát triển toàn diện trong quản lý chất thải nhựa tại Việt Nam” là diễn đàn thúc đẩy sự tham gia hiệu quả và nâng cao vai trò của phụ nữ trong quản lý chất thải nhựa, kết nối mạng lưới các tổ chức phụ nữ bảo vệ môi trường và đề xuất giải pháp tăng cường vai trò phụ nữ và các tổ chức trong bảo vệ môi trường nói chung và quản lý chất thải nhựa nói riêng. Hội thảo sẽ tăng cường sự đóng góp của phụ nữ Việt Nam và kết nối các tổ chức, cá nhân hoạt động tích cực cho bình đẳng giới trong quản lý chất thải nhựa tại Việt Nam, hướng đến một nền kinh tế tuần hoàn về nhựa bền vững trong tương lai.

Trên thực tế hiện nay, phụ nữ chịu tác động tiêu cực của ô nhiễm môi trường, đặc biệt là phụ nữ nghèo thường ít được tiếp cận các quyền sử dụng đất, giáo dục và các dịch vụ hỗ trợ khuyến nông, tài chính... Nhưng mặt khác, phụ nữ lại là nhân tố tích cực, là lực lượng quan trọng trong công tác bảo vệ môi trường. Họ là người sử dụng, tiếp cận, giải quyết các công việc hàng ngày liên quan đến rác thải, nước sinh hoạt, vệ sinh và chăm sóc cho gia đình. 

“Phụ nữ giữ vai trò chủ đạo trong việc thu gom, phân loại và tái chế rác thải nhựa chính thức và không chính thức tại các hộ gia đình và cộng đồng. Chính quyền và cộng đồng cần ghi nhận sự đóng góp này trong quá trình xây dựng chính sách. Các nhà hoạch định chính sách cần có thêm các nghiên cứu, dữ liệu và bằng chứng về những vấn đề liên quan đến nhựa, giới và hòa nhập xã hội nhằm tránh mọi tác động tiêu cực đối với phụ nữ, lao động di cư và các nhóm dễ bị tổn thương khác trong quá trình thực thi chính sách Trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR)”, Ông Patrick Haverman - Phó Trưởng đại diện thường trú của UNDP Việt Nam nhấn mạnh.

Ngài Shawn Steil - Đại sứ Canada tại Việt Nam cho biết: “Chính phủ Canada đang phối hợp với các đối tác trên toàn thế giới cùng hướng đến mục tiêu giảm thiểu rác thải nhựa và ô nhiễm nhựa. Chúng tôi hy vọng báo cáo đánh giá về bình đẳng giới và hòa nhập xã hội trong chuỗi giá trị nhựa được công bố hôm nay sẽ giúp chúng ta định hướng phối hợp để đảm bảo bình đẳng giới, hòa nhập, đa dạng và sử dụng môi trường có trách nhiệm ở Việt Nam”.

Tại hội thảo, Trung ương Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam chia sẻ Định hướng một số hoạt động của Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam trong công tác bảo vệ môi trường và giảm thiểu chất thải nhựa. Với cách tiếp cận từ giới và môi trường, trong đó có vấn đề chất thải nhựa, Nghị quyết Đại hội đại biểu Phụ nữ toàn quốc lần thứ XIII tiếp tục xác định bảo vệ môi trường, chống rác thải nhựa là một trong những nhiệm vụ trọng tâm thực hiện trong thời gian tới trong các cấp Hội và hội viên, phụ nữ.

Văn Thường và nhóm PV, BTV