Tiến sĩ Nguyễn Hải Nguyên, giảng viên ngành Kỹ thuật robot và cơ điện tử tại Đại học RMIT Việt Nam mới đây đã có bài viết chia sẻ quan điểm về việc “Liệu Việt Nam có thể trở thành trung tâm robot của châu Á, nơi trí tuệ nhân tạo - AI không chỉ tồn tại trong phần mềm mà mang hình hài sống động giữa đời thường?”.

Theo ông, kể từ năm 2017, Việt Nam đã chứng kiến sự gia tăng nhanh chóng của việc ứng dụng robot, và Việt Nam hiện đã bắt kịp các nước láng giềng trong khu vực như Malaysia, Thái Lan về mật độ robot. Tuy nhiên, việc ứng dụng robot tại Việt Nam hiện còn tập trung ở các nhà máy có vốn đầu tư nước ngoài. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ cùng nhiều lĩnh vực khác đang bị bỏ lại phía sau, phần lớn là do chi phí cao và tính phức tạp của công nghệ robot.

W-robot trong cuoc song.jpg
Chuyên gia Đại học RMIT Việt Nam cho rằng: "Đã có những dấu hiệu đầu tiên cho thấy robot đang dần bước vào thế giới của con người, và có vẻ sẽ ở lại lâu dài”.

Tiến sĩ Nguyên cũng cho rằng: Dù còn nhiều rào cản, tốc độ phát triển đang ngày càng tăng tốc. Robot hiện nay đã bứt phá khỏi các tác vụ đơn giản như gắp - đặt trên các dây chuyền sản xuất. Những robot hình người hiện đã có thể tự đi trên những con phố đông đúc, chuẩn bị các món ăn đơn giản, thậm chí là thực hiện các động tác phức tạp như nhảy parkour, hay học kỹ năng mới bằng cách xem YouTube.

Hướng đến năm 2050, chuyên gia RMIT Việt Nam tin rằng AI là một phần không thể tách rời khỏi hình dạng vật lý của nó: “Hãy thử hỏi ai đó rằng AI sẽ mang hình hài gì trong 25 năm tới, rất có thể họ sẽ chỉ vào một robot đang giúp việc ở nhà hay tại nơi làm việc. Ở Việt Nam, viễn cảnh này có thể hiện hữu qua hình ảnh robot làm việc đồng áng, giúp đỡ người cao tuổi hoặc tối ưu hóa hoạt động hậu cần ở vùng sâu, vùng xa”.

Nhận định tác động của AI trong hình thể thực tới lực lượng lao động sẽ rất phức tạp, chuyên gia Đại học RMIT phân tích: Tại Việt Nam, tự động hóa đã thay thế khoảng 66.800 lao động phổ thông trong khoảng từ năm 2018 đến 2022, song đồng thời cũng tạo ra hơn 154.000 công việc đòi hỏi kỹ năng cao hơn.

Để chuẩn bị cho một tương lai song hành cùng robot, Việt Nam cần vạch ra một lộ trình chiến lược và toàn diện. Trong khi các cường quốc trên thế giới đang đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển chuyên sâu hay đổi mới sáng tạo theo từng lĩnh vực, thế mạnh của Việt Nam có thể nằm ở hướng tiếp cận kết hợp – vừa ứng dụng các công nghệ đã được kiểm chứng, vừa nuôi dưỡng năng lực nội tại.

“Chúng ta cần những kỹ sư có khả năng thiết kế, lập trình và đưa robot vào vận hành – những chuyên gia robot toàn diện thực thụ. Một chuyên gia robot toàn diện là người thông thạo phần cứng, phần mềm và có nền tảng vững chắc về các môn khoa học căn bản liên quan tới robot. Chúng ta cần một thế hệ kỹ sư mới có thể biến ý tưởng thành những cỗ máy thông minh hoạt động hiệu quả trong thế giới thực”, chuyên gia Đại học RMIT nhấn mạnh.