Trong khuôn khổ lễ mở ký “Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng”, phiên tọa đàm bên lề với chủ đề “Vai trò của nền tảng trực tuyến trong bảo vệ trẻ em và thanh thiếu niên trước tội phạm mạng” do Liên minh Niềm tin số và Cục An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao – A05 (Bộ Công an) chủ trì đã được diễn ra ngày 25/10 tại Hà Nội, với sự tham gia của đại diện các cơ quan quản lý, tổ chức quốc tế, nền tảng công nghệ và cộng đồng sáng tạo. 

toa dam vai tro nen tang trong bao ve tre em.jpg
Phiên tọa đàm là một sự kiện bên lề lễ mở ký “Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng”.

Phiên tọa đàm là một sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động của chiến dịch “Không Một Mình”, hướng đến mục tiêu xây dựng không gian đối thoại đa chiều nhằm cụ thể hóa tinh thần của “Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng”, bảo vệ người yếu thế, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên trước những nguy cơ ngày càng phức tạp của tội phạm mạng.

Theo các chuyên gia, trong bối cảnh Internet và mạng xã hội trở thành một phần tất yếu của đời sống, trẻ em và thanh thiếu niên đang đối mặt với nhiều nguy cơ mới. Số liệu từ Cục A05 cho thấy, trong năm 2024, Việt Nam ghi nhận 381 vụ xâm hại trẻ em qua mạng, phần lớn liên quan đến hành vi dụ dỗ, thao túng, tống tiền hoặc buôn bán người qua nền tảng trực tuyến. 

Trong khi đó, báo cáo quốc tế năm 2024 của NCMEC (Hoa Kỳ) chỉ ra rằng, số lượng nội dung xâm hại trẻ em được tạo bởi trí tuệ nhân tạo - AI đã tăng 1.325% so với năm 2023, minh chứng rõ ràng cho việc công nghệ đang bị các đối tượng xấu lợi dụng làm công cụ phạm tội.

Cũng như các nước khác trên thế giới, Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức phức tạp trong bảo vệ trẻ em trên không gian mạng. Tội phạm mạng hiện khai thác triệt để tính ẩn danh của môi trường số để tìm kiếm, thao túng và khai thác nạn nhân là trẻ em và thanh thiếu niên. Thực tế này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa các cơ quan và nền tảng trực tuyến.

Theo đại diện Cục A05, Việt Nam đã và đang nỗ lực xây dựng hành lang pháp lý, hoàn thiện cơ chế quản lý và tăng cường hợp tác quốc tế nhằm ngăn chặn, xử lý tội phạm mạng. Song, nhiều khoảng trống vẫn tồn tại, đặc biệt ở khâu chia sẻ dữ liệu, minh bạch nội dung và sự tương thích giữa quy định pháp luật trong nước với chính sách của các nền tảng xuyên biên giới.

“Bảo vệ trẻ em trên không gian mạng không thể là nhiệm vụ của riêng cơ quan quản lý hay nền tảng công nghệ. Đó là trách nhiệm chung của tất cả các bên”, đại diện Cục A05 nhấn mạnh.

Trao đổi tại tọa đàm, bà Michaela Bauer, Phó Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam nhấn mạnh tầm quan trọng của việc “bảo vệ đi cùng với trao quyền”, giúp trẻ em không chỉ an toàn mà còn có năng lực số để tự bảo vệ mình. 

Đại diện UNICEF cũng khẳng định tổ chức này sẽ tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam trong việc phổ biến “Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng”, đưa nội dung bảo vệ trẻ em trên không gian mạng vào từng trường học, từng chương trình giáo dục kỹ năng số.

W-bao ve tre em tren mang 002 1.jpg
Theo đại diện A05, bảo vệ trẻ em trên không gian mạng không thể là nhiệm vụ của riêng cơ quan quản lý hay nền tảng công nghệ, mà là trách nhiệm chung của tất cả các bên.

Ông Rob Abrams, Trưởng ban Hợp tác thực thi pháp luật khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Meta (tập đoàn sở hữu nền tảng Facebook) cho biết, nền tảng đã và đang tiếp cận vấn đề an toàn cho thanh thiếu niên theo 3 hướng: Phòng ngừa, kiểm soát và ứng phó sự cố. Meta áp dụng tiêu chuẩn bảo mật nghiêm ngặt, công nghệ phát hiện sớm hành vi bất thường, cùng các công cụ chặn và báo cáo giúp người dùng tự bảo vệ.

Một số sáng kiến tiêu biểu được giới thiệu gồm tài khoản riêng tư cho thanh thiếu niên, tự động hạn chế nội dung nhạy cảm và giới hạn tương tác nhằm giảm rủi ro trực tuyến. Meta cũng khẳng định ủng hộ mục tiêu của “Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng”, cam kết minh bạch chính sách, hợp tác với cơ quan chức năng và tiếp tục mở rộng chương trình giáo dục kỹ năng số cho người trẻ Việt Nam.

“Chương trình bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng” là chương trình quốc gia của Việt Nam hướng tới mục tiêu bảo vệ thông tin bí mật đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em khi trẻ em tiếp cận thông tin, tham gia các hoạt động trên môi trường mạng và ngăn chặn, xử lý các hành vi lợi dụng môi trường mạng thực hiện các hành vi bị nghiêm cấm đối với trẻ em dưới mọi hình thức theo quy định của pháp luật.

Chương trình cũng nhằm trang bị kiến thức, kỹ năng số cho trẻ em theo từng độ tuổi để biết tự bảo vệ mình và biết cách tương tác an toàn trên môi trường mạng, trong đó gồm: Sử dụng mạng lành mạnh, an toàn; tự bảo vệ mình khi tham gia tương tác trên môi trường mạng và cách thức nhận diện, thông báo, tố giác hành vi, vụ việc xâm hại trẻ em trên môi trường mạng; truyền thông đến toàn xã hội, tập trung vào các đối tượng là cha, mẹ, giáo viên, người chăm sóc trẻ về kiến thức, kỹ năng hỗ trợ, định hướng trẻ em tương tác an toàn, lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng...