Việt Nam chưa có chủ trương đàm phán thuế quan theo phương pháp sản xuất

Xu hướng mới từ tiền lệ quốc tế

Tại hội thảo công bố Báo cáo đánh giá tác động của Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EFTA đến Việt Nam vừa diễn ra mới đây ở Hà Nội, PGS.TS Ngọc Hà (Đại học Ngoại thương) cập nhật thông tin về việc đàm phán cắt giảm thuế quan theo phương pháp sản xuất đang trở thành một xu hướng được Liên minh châu Âu (EU) khuyến nghị mạnh mẽ. 

Điển hình là Hiệp hội Thương mại tự do châu Âu (EFTA) đã đàm phán thành công hiệp định với Indonesia, áp dụng phương pháp này đối với sản phẩm dầu cọ Indonesia xuất khẩu vào thị trường EFTA (Thụy Sĩ, Na Uy, Iceland và Liechtenstein).

Về bản chất, đàm phán thuế quan theo phương pháp sản xuất có nghĩa là mức thuế suất sẽ được phân loại dựa trên cách thức sản phẩm được làm ra. Cụ thể, những sản phẩm có chứng nhận (về quy trình sản xuất bền vững, môi trường...) sẽ được hưởng mức thuế suất thấp hơn, trong khi những sản phẩm không có chứng nhận sẽ phải chịu mức thuế cao hơn. 

Dù vậy, theo khuôn khổ của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), việc đánh thuế dựa trên phương pháp sản xuất hiện vẫn chưa phải là vấn đề được công nhận theo nguyên tắc đối xử tối huệ quốc (MFN).

Quan điểm của Việt Nam

Trước câu hỏi về việc liệu Việt Nam có cân nhắc kịch bản cắt giảm thuế quan theo phương pháp sản xuất trong quá trình đàm phán Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EFTA (VEFTA) hay không, ông Ngô Chung Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) đã đưa ra quan điểm rất rõ ràng.

Ông Khanh thừa nhận rằng, tư duy sử dụng các tiêu chuẩn môi trường để tác động đến tiếp cận thị trường đang bắt đầu được thảo luận trong một số khuôn khổ hiệp định và cả trong Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Tuy nhiên, tính đến thời điểm hiện tại, về mặt chính thức áp dụng thì mới chỉ có EU với cơ chế điều chỉnh biên giới carbon.

"Trong đàm phán từ trước đến giờ, kể cả các hiệp định hiện nay chúng tôi chưa bao giờ đàm phán, chấp nhận đàm phán với các đối tác về việc cắt giảm dựa trên phương pháp sản xuất", ông nhấn mạnh.

Việt Nam hiện vẫn giữ quan điểm phân tách rõ ràng giữa hàng rào thuế quan (với lộ trình cắt giảm phụ thuộc tính nhạy cảm của mặt hàng) và việc đáp ứng các tiêu chuẩn phi thuế quan như SPS (Hiệp định về việc áp dụng các biện pháp kiểm dịch động thực vật), TBT (Hiệp định về hàng rào kỹ thuật đối với thương mại), lao động hay môi trường…

Dù Việt Nam chưa chấp nhận đàm phán thuế theo phương pháp sản xuất, nhưng trước xu hướng phát triển bền vững toàn cầu, các tổ chức, doanh nghiệp ở Việt Nam vẫn cần có sự chuẩn bị nghiêm túc để có thể tận dụng tối đa cơ hội từ các FTA.

“Doanh nghiệp cần chủ động đổi mới công nghệ, nâng chuẩn sản phẩm và thực hành ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị), đặc biệt trong các ngành then chốt như dệt may, da giày, nông sản… Hiệp hội đóng vai trò “cầu nối” triển khai hoạt động tập huấn về các FTA và hỗ trợ doanh nghiệp cập nhật các tiêu chuẩn quốc tế. Các cơ sở nghiên cứu cần tập trung đào tạo nhân lực chất lượng cao phù hợp tiêu chuẩn quốc tế và nghiên cứu tác động để đề xuất chính sách hội nhập kịp thời”, bà Phương khuyến nghị. 

Thúc đẩy đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện giữa Việt Nam và UAE

Việt Nam và UAE nhấn mạnh quyết tâm về việc tiếp tục thúc đẩy hợp tác toàn diện trên các lĩnh vực, nhất là sớm nâng tầm quan hệ song phương và hoàn tất đàm phán, ký kết Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện Việt Nam - UAE (CEPA).

Đàm phán Hiệp định thuế giữa Việt Nam và Singapore

Tại cuộc họp song phương giữa Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Việt Nam Mai Xuân Thành và Tổng cục trưởng Cục Thu nội địa Singapore, hai bên đã thảo luận làm rõ nội dung về đối tượng cư trú cho mục đích áp dụng Hiệp định thuế giữa Việt Nam - Singapore.

Kết thúc đàm phán hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Anh

Việt Nam và Vương quốc Anh (UK) chính thức kết thúc đàm phán Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) Việt Nam – UK.