Ngày 27/10, trong khuôn khổ Tuần lễ Số Quốc tế Việt Nam 2025 diễn ra tại Ninh Bình do Bộ KH&CN chủ trì phối hợp với UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức đã điện ra Hội nghị ASEAN 5G do Việt Nam chủ trì đã trở thành diễn đàn hợp tác quan trọng của khu vực trong phát triển hạ tầng viễn thông và trí tuệ nhân tạo.
Kỳ họp lần thứ 6 năm nay tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong của Việt Nam trong thúc đẩy chuyển đổi số, xây dựng hệ sinh thái 5G – AI bền vững, hướng tới kỷ nguyên 6G.
5G và AI – Hai trụ cột của hệ sinh thái số ASEAN
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy nhấn mạnh, 5G không chỉ là hạ tầng trọng yếu của nền kinh tế số, mà còn là động lực thúc đẩy trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển mạnh mẽ trong các lĩnh vực công nghiệp, y tế, giáo dục và bảo vệ môi trường.
“Mối quan hệ bổ trợ hai chiều giữa 5G và AI chính là chìa khóa mở ra hệ sinh thái số thông minh và bền vững, nơi công nghệ phục vụ tốt hơn cho con người và xã hội,” ông Bùi Thế Duy khẳng định.
Theo ông Duy, Việt Nam đã liên tục đầu tư cho nghiên cứu, thử nghiệm và thương mại hóa 5G, đồng thời thúc đẩy phát triển năng lực AI quốc gia.
Với sự đồng hành của các đối tác quốc tế và tập đoàn công nghệ hàng đầu như Qualcomm, Ericsson, Nokia, Huawei, Viettel, VNPT và MobiFone, Việt Nam đang từng bước hình thành hệ sinh thái 5G – AI năng động, đổi mới và có tính lan tỏa cao trong ASEAN.
Hội nghị năm nay quy tụ đại diện cơ quan quản lý viễn thông của các nước ASEAN, cùng các đối tác đối thoại như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc và nhiều tổ chức quốc tế chuyên ngành.
Đây không chỉ là nơi chia sẻ kinh nghiệm, mà còn là diễn đàn kết nối giữa chính phủ, doanh nghiệp và giới nghiên cứu nhằm thúc đẩy phát triển hạ tầng số khu vực.
Việt Nam – hình mẫu phát triển 5G hiệu quả nhất ASEAN
Theo ông Lê Văn Tuấn, Cục trưởng Cục Tần số Vô tuyến điện, Việt Nam đang nổi lên như một trong những quốc gia triển khai 5G hiệu quả nhất khu vực. Thành công này đến từ chiến lược phổ tần hợp lý, chi phí phổ cân đối và chính sách khuyến khích đầu tư mạnh mẽ.
Cụ thể, Việt Nam đã cấp cho các doanh nghiệp 100 MHz băng tần trung (C-band, 2.6 GHz) và 2x10 MHz băng tần thấp (700 MHz) – dải tần được giải phóng sau chương trình số hóa truyền hình.
Việc phân bổ khối phổ rộng giúp tăng tốc độ truyền dữ liệu và mở rộng dung lượng kết nối, trong khi các bộ lọc chuyên dụng được sử dụng để giảm nhiễu, di dời hệ thống vệ tinh lên băng Ku hoặc phần trên của C-band.
Đặc biệt, Việt Nam duy trì chi phí phổ tần ở mức chỉ khoảng 6% doanh thu doanh nghiệp, thấp hơn nhiều quốc gia khác trong khu vực.
“Khi chi phí phổ vượt quá 10% doanh thu, đầu tư hạ tầng sẽ giảm mạnh. Việt Nam điều chỉnh chính sách đấu giá để tạo điều kiện cho doanh nghiệp dồn vốn vào hạ tầng thay vì chi phí giấy phép,” ông Tuấn nói.
Nhằm khuyến khích mở rộng vùng phủ, Nghị quyết 193 của Quốc hội quy định doanh nghiệp lắp đặt trên 20.000 trạm 5G trong năm 2025 sẽ được hỗ trợ tài chính tương đương 15% chi phí thiết bị. Mục tiêu đến cuối năm 2025, mạng 5G phủ 90% dân số và số trạm đạt 50% số trạm 4G hiện có.
“Thành công của Việt Nam cho thấy, một quốc gia đang phát triển hoàn toàn có thể bứt phá về hạ tầng số nếu có chính sách phù hợp. Đây là kinh nghiệm mà các nước ASEAN có thể tham khảo để chuẩn bị cho giai đoạn 6G,” ông Tuấn nhấn mạnh.
Từ góc nhìn doanh nghiệp, ông Phạm Lê Chung, Trưởng bộ phận Dịch vụ số Ericsson Việt Nam, cho biết các nhà mạng đang chuyển dịch sang mô hình Open Gateway, mở API cho ngân hàng, fintech và nền tảng nội dung để phát triển dịch vụ giá trị gia tăng.
Những ví dụ thành công như Claro Brazil hay Telefónica với TikTok và Banco Itaú cho thấy, 5G không chỉ là công nghệ kết nối mà còn là nền tảng kinh doanh số mới, giúp nhà mạng chuyển mình thành nhà cung cấp dịch vụ số toàn diện.
Đại diện Nokia, ông Deepak Singh, Trưởng bộ phận Giải pháp CSP khu vực châu Á - Thái Bình Dương, cho biết 5G đang tạo "bước nhảy ARPU" (doanh thu trung bình mỗi người dùng) nhờ trải nghiệm dữ liệu vượt trội và chiến lược gói dịch vụ linh hoạt.
Theo ông Deepak Singh, AI sẽ là động lực cho làn sóng tăng trưởng dữ liệu kế tiếp, khi công nghệ "Digital Twin" và thuật toán học máy giúp tối ưu cấu hình mạng, giảm nhiễu, tăng hiệu suất kết nối và tiết kiệm năng lượng.
Ông Deepak Singh cũng nhấn mạnh ba thông điệp: 5G đã bước vào giai đoạn thương mại hóa hiệu quả. 5G SA và 5G Advanced sẽ mở ra nền tảng doanh thu mới và AI tự động hóa là chìa khóa nâng cao hiệu quả vận hành, tối ưu chi phí và khai thác toàn diện tiềm năng 5G.
Kỷ nguyên “Intelligent Edge” đang bắt đầu
Đại diện Qualcomm, bà Nies Puwati cho rằng AI và 5G đang là hai trụ cột của cuộc cách mạng số toàn cầu, mở đường cho mạng 6G và hệ sinh thái “Connected Intelligent Edge” – nơi hàng tỷ thiết bị, cảm biến và hệ thống AI có thể tương tác và ra quyết định theo thời gian thực.
“Các tác vụ AI đang dần được đưa ra rìa mạng (edge), giúp giảm độ trễ, tiết kiệm năng lượng và tăng tính bảo mật,” bà Puwati cho biết.
Theo dự báo của Qualcomm, lưu lượng dữ liệu di động toàn cầu sẽ tăng gấp 4 lần vào năm 2030, trong khi AI dự kiến chiếm tới 33% tổng lưu lượng mạng vào năm 2033.
Công ty hiện đang dẫn đầu tiến trình phát triển 5G Advanced, nền tảng trung gian chuẩn bị cho kỷ nguyên 6G thương mại vào đầu thập kỷ tới.
Từ khởi xướng năm 2019, Hội nghị ASEAN 5G do Việt Nam chủ trì không chỉ là sáng kiến hợp tác kỹ thuật, mà còn là biểu tượng cho vai trò dẫn dắt của Việt Nam trong kiến tạo không gian số ASEAN.
Với tầm nhìn dài hạn, Việt Nam đang góp phần xây dựng một ASEAN kết nối, thông minh và bền vững, nơi công nghệ trở thành động lực phát triển kinh tế, thu hẹp khoảng cách số và phục vụ tốt hơn cho con người.
Bài phát biểu tại Diễn đàn Đối tác số Việt Nam - Tổ chức hợp tác số, ông Nguyễn Thiện Nghĩa, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ KH&CN) nhấn mạnh đây là một sự kiện quan trọng, trong khuôn khổ Tuần lễ số Quốc tế lần thứ 4 tạị Việt Nam, diễn đàn quốc tế tập trung vào Chính sách và sáng kiến cho phát triển Kỹ thuật số và Quản trị AI. Sự kiện này diễn ra trong bối cảnh chuyển đổi số đang là ưu tiên hàng đầu của Việt Nam và nhiều quốc gia trên thế giới.
Mục tiêu của Diễn đàn này thúc đẩy Hợp tác Quốc tế. Chúng ta cùng nhau củng cố mối quan hệ đối tác giữa Việt Nam và DCO, xác định các lĩnh vực hợp tác ưu tiên nhằm hỗ trợ Việt Nam đạt được các mục tiêu của Chiến lược AI Quốc gia và Chương trình Chuyển đổi số Quốc gia. Diễn đàn là nơi quy tụ các đại diện chính phủ, các công ty công nghệ, viện nghiên cứu và tổ chức quốc tế để cùng thảo luận về các giải pháp sáng tạo, từ đó nuôi dưỡng một hệ sinh thái kỹ thuật số và AI bền vững, toàn diện và có trách nhiệm, phục vụ cho phát triển kinh tế số.
“Chúng ta tạo ra một không gian để các nhà hoạch định chính sách và chuyên gia từ Việt Nam và các quốc gia thành viên DCO chia sẻ kinh nghiệm, câu chuyện thành công, cũng như những thách thức trong việc xây dựng và thực thi các chính sách và sáng kiến phát triển kỹ thuật số và quản trị AI” ông Nguyễn Thiện Nghĩa nói.
Ông Nguyễn Thiện Nghĩa cho hay, diễn đàn này sẽ tập trung thảo luận về cách Việt Nam và các nước thành viên DCO có thể phối hợp xây dựng các khung pháp lý hài hòa giữa đổi mới sáng tạo và trách nhiệm trong quản trị số và AI. Bên cạnh đó, xác định những hình thức hợp tác tốt nhất – như các hộp cát chính sách (policy sandboxes), dự án thí điểm, hoặc nền tảng chia sẻ tri thức – để thúc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số và triển khai Chiến lược AI Quốc gia của Việt Nam. Vấn đề tham gia của khu vực tư nhân và nghiên cứu, đánh giá cách thức Chính phủ, DCO, doanh nghiệp và viện nghiên cứu có thể đồng sáng tạo một hệ sinh thái số bền vững và bao trùm.
Đối với vấn đề phát triển năng lực và nhân tài cần phối hợp trong đào tạo, trao đổi nhân lực và chứng chỉ kỹ năng số, AI thông qua các chương trình xuyên biên giới hoặc trao đổi. Diễn đàn sẽ đề cập vấn đề áp dụng các công cụ đánh giá hoặc chỉ số (như công cụ Digital Economy Navigator của DCO) để đo lường tiến trình chuyển đổi số và hỗ trợ hoạch định chính sách dựa trên dữ liệu..
“Tôi tin tưởng rằng, với sự tham gia các chuyên gia hàng đầu, các nhà hoạch định chính sách và lãnh đạo doanh nghiệp, Diễn đàn này sẽ mang lại những kết quả cụ thể và lâu dài. Mở ra kênh làm việc chính thức để hai bên liên tục cập nhật, trao đổi và giải quyết các vấn đề phát sinh trong hợp tác và Thiết lập một mạng lưới kết nối chặt chẽ giữa các chuyên gia, nhà quản lý, và lãnh đạo doanh nghiệp của Việt Nam với cộng đồng kỹ thuật số quốc tế, mở ra các cơ hội mới cho nghiên cứu và hợp tác kinh doanh” ông Nghĩa nói.
.svg){kind=icon}
