Tiêu chuẩn hóa để các nền tảng đô thị thông minh “nói chuyện” được với nhauBộ KH&CN sẽ khẩn trương phối hợp với các bộ, ngành liên quan để sớm hoàn thiện và công bố hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về đô thị thông minh.
Có chủ đề “Đô thị Xanh - Thông minh vận hành bằng AI”, hội nghị Thành phố thông minh Việt Nam - châu Á (Vietnam - Asia Smart City Summit) 2025 được UBND thành phố Hà Nội cùng Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam - VINASA đồng chủ trì tổ chức ngày 23/12 tại Hà Nội.
Phát biểu tại phiên toàn thể của Vietnam - Asia Smart City Summit 2025, ông Trương Việt Dũng, Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội cho biết: Những năm gần đây, các đô thị của Việt Nam cũng như nhiều quốc gia trong khu vực và trên thế giới đang đứng trước những yêu cầu phát triển mới.
“Quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng, quy mô dân số đô thị gia tăng, kéo theo áp lực ngày càng lớn với hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, môi trường và công tác quản trị đô thị. Và Hà Nội không đứng ngoài, thậm chí là chưa bao giờ chúng tôi thấy rằng phát triển đô thị thông minh cần thiết như bây giờ”, ông Trương Việt Dũng chia sẻ.
Cũng theo đại diện UBND thành phố Hà Nội, khái niệm đô thị thông minh đang được nhiều quốc gia, nhiều địa phương quan tâm với những cách tiếp cận và mô hình triển khai khác nhau.
Bên cạnh câu hỏi về công nghệ và hạ tầng, vẫn còn những vấn đề mang tính nền tảng cần tiếp tục được trao đổi, làm rõ: Đô thị thông minh phục vụ ai, mang lại những giá trị gì cho đời sống người dân, và được đánh giá bằng những tiêu chí nào?
“Chính từ những câu hỏi đó, nhu cầu đối thoại, chia sẻ kinh nghiệm và trao đổi thực tiễn giữa các chủ thể tham gia phát triển đô thị trở nên đặc biệt cần thiết. Hội nghị “Thành phố thông minh Việt Nam - châu Á 2025” là không gian mở để các cơ quan quản lý, các nhà khoa học, chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp cùng chia sẻ kinh nghiệm, thảo luận các mô hình, các bài học thực tiễn, tham chiếu với kinh nghiệm quốc tế trong xây dựng và phát triển đô thị thông minh, phù hợp với điều kiện và bối cảnh của Việt Nam”, đại diện UBND thành phố Hà Nội nhận định.
Theo Chủ tịch VINASA Nguyễn Văn Khoa, xu hướng tất yếu đang định hình tương lai các đô thị là sự chuyển dịch từ “Đô thị kết nối” sang “Đô thị có nhận thức”. Các thành phố tiên phong trong khu vực đã không còn dừng lại ở việc kết nối vạn vật thụ động, họ đang sử dụng AI như một "hệ điều hành" thực thụ, có khả năng tự học, tự thích ứng và tự ra quyết định.
“Mô hình “Đô thị có nhận thức” sử dụng dữ liệu và AI để chủ động đáp ứng nhu cầu cư dân, thay vì chỉ phản ứng, với mục tiêu 90% dữ liệu được sử dụng hiệu quả. Smart City Việt Nam cần hướng tới của sự trưởng thành thực chất: thông minh hơn, xanh hơn và nhân văn hơn”, ông Nguyễn Văn Khoa nêu quan điểm.
Bàn về câu chuyện kiến tạo đô thị thông minh, ông Hoàng Hữu Hạnh, Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số quốc gia (Bộ KH&CN) cho rằng: “Đô thị thông minh thành công không bắt đầu từ công nghệ, mà bắt đầu từ thể chế, dữ liệu và con người. Nghị quyết 57 đã mở đường và Nghị định 269 về phát triển đô thị thông minh chính là khung pháp lý để chúng ta phá bỏ tình trạng ‘cát cứ số’”; đồng thời khẳng định: “Đã đến lúc các địa phương phải rà soát lại toàn bộ đề án Smart City, chuyển từ việc đầu tư theo phong trào sang tập trung giải quyết các bài toán bức xúc nhất của đô thị theo quy chuẩn dữ liệu quốc gia”.
Đồng quan điểm, đại diện Cục Phát triển Đô thị (Bộ Xây dựng), Tiến sĩ Trần Ngọc Linh đưa ra cảnh báo nguy cơ tách rời công nghệ khỏi quy hoạch gốc: “Đô thị thông minh không phải là một ‘đề án công nghệ’ độc lập đi bên cạnh quy hoạch đô thị. Nó chính là phương thức phát triển đô thị hiện đại. Năm 2025, 37 địa phương đã có đề án, nhưng số lượng không quan trọng bằng chất lượng. Chúng ta cần tránh chạy theo các mô hình thiếu bền vững, mà phải dùng công nghệ để giải quyết trực diện những điểm nghẽn lớn nhất của đô thị”.
Đáng chú ý, chủ đề nhận được sự quan tâm đặc biệt và tranh luận sôi nổi hơn cả tại Vietnam - Asia Smart City Summit 2025 là phương thức quản trị đô thị trong bối cảnh các địa phương thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp để tinh gọn bộ máy. Vấn đề đặt ra là làm sao để lãnh đạo thành phố nắm bắt được hơi thở cuộc sống tại cơ sở, giám sát, điều hành hiệu quả mà không bị quá tải bởi các tầng nấc báo cáo hành chính?
Đề cập đến vấn đề trên, Tiến sĩ Nguyễn Nhật Quang, Viện trưởng Viện KHCN VINASA đã đề xuất các địa phương áp dụng mô hình “Bản sao số liên hợp" như một lời giải về mặt công cụ quản trị. Theo ông, Bản sao số liên hợp là khái niệm thích hợp để xây dựng kiến trúc các hệ thống lớn như đô thị thông minh, quốc gia thông minh.
“Trong mô hình 2 cấp, phương châm là 'Địa phương biết, địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm'. Nhưng để giám sát hiệu quả, chúng ta cần Bản sao số. Dữ liệu sinh ra ở đâu (xã/phường) thì được quản lý và cập nhật tại đó, nhưng được kết nối liên thông lên cấp tỉnh qua mô hình Liên hợp. Lãnh đạo thành phố nhìn vào Bản sao số sẽ thấy ngay dòng chảy dữ liệu từ cơ sở theo thời gian thực. Đó là cách công nghệ giúp chính quyền gần dân, sát dân dù bớt đi một cấp trung gian”, chuyên gia Nguyễn Nhật Quang phân tích.
.svg){kind=icon}
