Lịch sử đầy ắp những sai lầm, chúng ta cần công bằng với lịch sử, nhưng để tránh không lặp lại sai lầm, chứ không phải để “mua dây buộc mình” mãi mãi vào sự hận thù. 

>> Ai mới là hậu duệ mặt trời? >> Người Hàn dạy học sinh về chiến tranh Việt Nam thế nào?

Từ một bộ phim gây sốt

Hậu duệ mặt trời, một bộ phim Hàn Quốc gây sốt, tưởng chỉ như bao bộ phim khác mà lại không phải. Trước mắt nó kéo theo những cơn sốt ảnh chế, ảnh ghép với quân phục trong phim, và tiếp đó là vô vàn ý kiến khác nhau trên mạng xã hội. 

Còn nhớ cách đây mười mấy năm, từng có một bộ phim Hàn khác cùng mô-típ và tựa đề thì cũng… mặt trời nhưng không gây ầm ĩ: “Hướng tới mặt trời” [1] kể về cũng một đại úy hải quân và một cô bác sỹ yêu nhau, anh làm nhiệm vụ bảo vệ lãnh hải còn chị bảo vệ sức khỏe của nhân dân. 

Tại sao lần này bộ phim lại gây tranh cãi? Đơn giản thôi, vì bây giờ có mạng xã hội, nơi người ta dễ dàng bày tỏ quan điểm, còn cách đây hơn một thập kỷ, cùng lắm chỉ bàn tán vài câu ngoài hàng cà phê, trên vỉa hè… 

Cuộc tranh luận sôi nổi nhất chủ yếu xoay quanh ý kiến liên quan đến những hành động tàn ác của lính Hàn trong chiến tranh Việt Nam ở các tỉnh Trung bộ: Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định. Bản thân cũng có “một nửa” quê ở vùng đó, tôi từng nghe không biết bao chuyện, gặp cả những nhân chứng sống. Tôi thường tự hỏi, liệu có phải vì thế mà từ khi có làn sóng thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam, các tỉnh trên có rất ít các dự án đầu tư của Hàn Quốc? 

Nếu bây giờ tôi viết nào là chủ trương “Việt Nam muốn làm bạn với tất cả các nước” hay “người Việt Nam vốn yêu chuộng hòa bình và sẵn sàng tha thứ” thì sẽ là những điều sáo rỗng và không cần thiết. Tất cả đã được thực tế minh chứng, rằng sau 100 năm làm thuộc địa, sau 9 năm chiến tranh nhưng chỉ một thời gian khá ngắn, quan hệ bang giao giữa Việt Nam và Pháp là một trong những mối quan hệ rất tốt, đặc biệt từ phía người dân, rất ít nuôi hận thù với người Pháp.  

Điều tương tự cũng xảy ra, thái độ của người dân Việt Nam với người Mỹ rất thân thiện. Hãy nhớ lại những lần người dân thủ đô đón chào các ông François Mitterrand và Bill Clinton một cách hào hứng để thấy người Việt Nam như thế nào. 

Quan hệ của Việt Nam với Nhật Bản hiện cũng tốt đẹp đến mức đặc biệt, cho đến nay Nhật Bản vẫn là nước cung cấp ODA cho Việt Nam nhiều nhất.  

{keywords}
Có rất nhiều tranh luận xung quanh cơn sốt phim Hậu duệ mặt trời

Đừng buộc tội cả một dân tộc 

Khi nói chuyện với những người họ hàng ở quê miền Trung, tôi nhận thấy những người dân vùng quê từng chịu “cơn bão lính Hàn” tràn qua không căm thù người Hàn Quốc.

Chiến tranh đã từng tồn tại ở “khúc ruột miền Trung” ấy mấy chục năm, có thể nói là ác liệt nhất với những vùng cài răng lược. Xin nói một điều rằng, đau khổ mất mát, không chỉ vì lính Hàn, mà vì chiến tranh là điều khủng khiếp nhất con người từng phải chịu đựng…  

Mấy hôm trước, tôi đọc được tâm sự của cô bạn thân trên mạng xã hội, có chồng người Hàn quốc – khi đưa chồng về quê, họ hàng kéo đến hỏi “Mày có biết ngày trước quân lính Hàn quốc sang đây ác lắm không?” Anh cúi người xin lỗi, xin lỗi thay cho những hành động sai lầm của đồng bào trong quá khứ. Họ hàng vợ anh hỏi, cũng không phải vì hận thù, mà chỉ vì nỗi đau, nỗi sợ hãi người ta chưa thể quên được, nhưng người ta không vác dao ra để chém “hậu duệ” của những người lính năm xưa. 

Hàng năm cứ mỗi ngày Lễ Chiến thắng, người Nga lại mời người Đức sang Quảng trường Đỏ để cùng tổ chức kỷ niệm, vì người ta hiểu và xác định rõ, kẻ thù của nhân loại là “chủ nghĩa phát xít” chứ không phải người Đức.  

Người Nhật ngày nay cũng không căm thù người Mỹ vì hai quả bom nguyên tử đã thả xuống Hiroshima và Nagasaki, bởi tất cả đều là nạn nhân của chiến tranh, của chủ nghĩa phát xít và chủ nghĩa quân phiệt.  

Suốt mấy chục năm và cho đến tận bây giờ, người Do Thái vẫn tìm cách bắt được những tội phạm chiến tranh người Đức còn lẩn trốn đưa về xét xử về những tội ác diệt chủng, nhưng điều đó không có nghĩa là người Do Thái phải căm thù người Đức. 

Trong câu chuyện này, việc quy về tính dân tộc là sai lầm. Không có dân tộc Hàn nào có lỗi ở đây cả, chỉ có những người đi theo tiếng gọi sai lầm, coi tất cả những người dân thường là kẻ thù chiến tranh, và họ đáng bị lên án.  

Thái độ của người Đức, người Nhật thực đáng học tập. Để lại những đau khổ của chiến tranh, coi đó là sự trả giá cho những sai lầm, họ bước tiếp, và lại trở thành cường quốc. Lần này, thực sự vị thế cường quốc mới đã đem lại sự kính trọng của toàn thế giới. Việc xin lỗi hay không xin lỗi từ chính phủ của họ với các nước nạn nhân là quan trọng, nhưng những gì họ đã đóng góp cho thế giới từ khi kết thúc chiến tranh đến nay cũng quan trọng không kém. 

Ngồi viết những dòng này, tôi lại nhớ những người họ hàng miền Trung hết sức hiền lành ấy, họ đi qua chiến tranh mà không thiếu những hành động anh hùng, nhưng nay lại sẵn sàng bỏ qua tất cả. Oán thù thì nên cởi, không nên trói. Lịch sử đầy ắp những sai lầm, chúng ta cần công bằng với lịch sử, nhưng để tránh không lặp lại sai lầm, chứ không phải để “mua dây buộc mình” mãi mãi vào sự hận thù. 

Còn phim thì có lẽ cứ để cho khán giả xem, và tự đưa ra nhận định của mình.

Phúc Lai  

-----

[1] “Into the Sun” (2003) của SBS, Kwon Sang-woo thủ vai chính.

>> TIN LIÊN QUAN: