Mỗi năm tăng thêm 300 tiến sĩ

Tại hội nghị thường niên của ĐH Quốc gia TPHCM mới đây, Ban Giám đốc đã công bố dự thảo các chỉ tiêu chiến lược giai đoạn 2026-2030, với kỳ vọng tạo bứt phá mạnh mẽ cả về nhân lực và nghiên cứu khoa học.

Cụ thể, trong 5 năm tới, ĐH Quốc gia TPHCM dự kiến tăng thêm 1.500 tiến sĩ, trong đó khoảng 50% được công nhận học hàm giáo sư, phó giáo sư. Như vậy, bình quân mỗi năm đại học này tăng thêm khoảng 300 tiến sĩ.

Về nghiên cứu khoa học, toàn hệ thống ĐH Quốc gia TPHCM đặt mục tiêu công bố 41.200 bài báo khoa học quốc tế, sở hữu 100 bằng sáng chế quốc tế. Ngoài ra, đại học sẽ xây dựng 1-2 bệnh viện phục vụ đào tạo, nghiên cứu và khám chữa bệnh. Thu nhập bình quân của người lao động dự kiến tăng 10-12%, tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp đúng hạn đạt 70%.

Ráo riết thực hiện nhiều chương trình

Hiện ĐH Quốc gia TPHCM đang triển khai nhiều giải pháp để gia tăng số lượng tiến sĩ, trong đó nổi bật là đề án VNU350 nhằm thu hút, giữ chân và phát triển các nhà khoa học trẻ xuất sắc, các nhà khoa học đầu ngành về công tác, với quy mô khoảng 350 người có trình độ từ tiến sĩ trở lên trong giai đoạn 2024-2030.

Nguyễn Thị Thanh Mai.jpg
Giáo sư Nguyễn Thị Thanh Mai, Giám đốc ĐH Quốc gia TPHCM.

Theo chương trình này, trong 2 năm đầu, nhà khoa học trẻ sẽ được cấp 1 đề tài nghiên cứu khoa học loại C với kinh phí 200 triệu đồng; năm thứ 3 được cấp 1 đề tài loại B với kinh phí tối đa 1 tỷ đồng; năm thứ 4 được hỗ trợ đầu tư phòng thí nghiệm phục vụ nghiên cứu khoa học với kinh phí tối đa 10 tỷ đồng; năm thứ 5 được hỗ trợ, hướng dẫn thủ tục, quy trình xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh phó giáo sư cấp nhà nước.

Đối với nhà khoa học đầu ngành, trong 2 năm đầu, họ được cấp 1 đề tài nghiên cứu khoa học loại B với kinh phí tối đa 1 tỷ đồng; các năm tiếp theo được hỗ trợ đầu tư phòng thí nghiệm phục vụ nghiên cứu khoa học với kinh phí tối đa 30 tỷ đồng; được hỗ trợ thành lập nhóm nghiên cứu mạnh, đăng ký chủ trì đề tài các cấp. 

Nhà khoa học làm việc tại ĐH Quốc gia TPHCM được hưởng thu nhập và các đãi ngộ khác theo chính sách cụ thể của đơn vị công tác, bao gồm lương, thưởng, phụ cấp, thu nhập tăng thêm, phụ cấp vượt định mức giảng dạy, phụ cấp thâm niên, hỗ trợ nghiên cứu khoa học và khen thưởng.

Bên cạnh đó, ĐH Quốc gia TPHCM thí điểm đào tạo tiến sĩ theo chuẩn quốc tế, cho phép nghiên cứu sinh có thể bảo vệ luận án trong thời gian tối thiểu 2 năm và được miễn quy trình phản biện độc lập nếu là tác giả chính của ít nhất 3 báo cáo hội nghị hoặc bài báo khoa học.

Theo quy chế thí điểm đào tạo tiến sĩ do ĐH Quốc gia TPHCM ban hành, có 2 phương thức đào tạo gồm: Nghiên cứu chuyên sâu toàn thời gian và kết hợp nghiên cứu khoa học với hoàn thành các học phần của chương trình đào tạo.
Với phương thức nghiên cứu chuyên sâu toàn thời gian, nghiên cứu sinh phải hoàn thành tiểu luận tổng quan, chuyên đề và luận án trong vòng 12 tháng kể từ ngày nhập học. Nghiên cứu sinh phải là tác giả chính của ít nhất 3 báo cáo hội nghị hoặc bài báo khoa học đăng trên tạp chí thuộc danh mục Web of Science hoặc Scopus hoặc tương đương, trong đó có ít nhất 1 bài thuộc nhóm Q2 trở lên.

Mục tiêu
Mục tiêu ĐH Quốc gia TPHCM đặt ra trong 5 năm tới

Đối với phương thức kết hợp nghiên cứu khoa học và học các học phần, nghiên cứu sinh phải hoàn thành các yêu cầu theo quy định của Bộ GD-ĐT, đồng thời đáp ứng yêu cầu bổ sung về công bố khoa học do trường quy định.
Đại học này sẽ công nhận tương đương công bố khoa học với các ấn phẩm thuộc danh mục do Hội đồng Giáo sư Nhà nước quy định, phù hợp với thông lệ từng ngành và bối cảnh quốc tế, bảo đảm chất lượng tương đương và tuân thủ các quy định hiện hành.

Nghiên cứu sinh có thể bảo vệ luận án tiến sĩ trước thời hạn nếu có thành tích học tập và nghiên cứu khoa học xuất sắc. Tổng thời gian hoàn thành chương trình tiến sĩ tối thiểu là 2 năm. 

Quy chế mới cũng miễn quy trình phản biện độc lập đối với nghiên cứu sinh là tác giả chính của ít nhất 3 báo cáo hội nghị hoặc bài báo khoa học đăng trên tạp chí thuộc danh mục Web of Science hoặc Scopus hoặc tương đương, trong đó có ít nhất 1 bài Q2 trở lên, có nội dung phù hợp với đề tài nghiên cứu và luận án.

ĐH Quốc gia TPHCM yêu cầu các trường chịu trách nhiệm thẩm định sự phù hợp của các công bố khoa học với nội dung luận án trên cơ sở đề xuất của hội đồng hoặc đơn vị chuyên môn; đồng thời tăng cường liêm chính học thuật và trách nhiệm giải trình. Trong trường hợp cần thiết, các trường có quyền yêu cầu nghiên cứu sinh giải trình về các vấn đề liên quan đến liêm chính học thuật, nội dung giải trình được công khai trên website của trường.

Tính đến tháng 10/2024, ĐH Quốc gia TPHCM có 6.406 viên chức, trong đó 991 người là viên chức quản lý, 5.415 viên chức chuyên môn. Tuy nhiên, trường chỉ có 34 giáo sư, 328 phó giáo sư và 1.255 tiến sĩ. Tổng số người có trình độ tiến sĩ là 1.617 người, chiếm 25,2%. Nếu tính theo tỷ lệ tiến sĩ/giảng viên, con số này đạt 53,7%, chưa kể chương trình VNU đã mang lại cho ĐH Quốc gia TPHCM thêm hàng chục tiến sĩ. 

So với năm 2023, tổng số viên chức năm 2024 của ĐH Quốc gia TPHCM tăng thêm 202 người, nhưng số người có trình độ tiến sĩ chỉ tăng thêm 74 người. Đại học này đặt mục tiêu đến năm 2030, tỷ lệ cán bộ giảng viên có trình độ tiến sĩ trở lên đạt 75%.