Ngay sau lễ mở ký “Công ước của Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng” (gọi tắt là Công ước Hà Nội), Trần Hà Anh và Phan An Khang, 2 thành viên Ban Tham vấn thanh niên - YAC của tổ chức Plan International Việt Nam, đã có những chia sẻ liên quan đến công ước này với vai trò là quan sát viên sự kiện mở ký. Việc có đại diện thanh niên được tham dự sự kiện toàn cầu quan trọng đã cho thấy nỗ lực tăng cường tiếng nói của thanh thiếu niên trong các diễn đàn quốc tế.
Chia sẻ cảm xúc vinh dự, tự hào khi được tham gia lễ mở ký Công ước Hà Nội, Phan An Khang bộc bạch: Đây là trải nghiệm giúp tôi hiểu rõ hơn về cách thức hình thành luật pháp quốc tế, khi các quốc gia cam kết hợp tác cùng nhau ngăn chặn tội phạm mạng, hướng tới một không gian mạng an toàn và bền vững hơn cho tất cả mọi người.
Một điểm quan trọng rút ra được từ sự kiện, theo Phan An Khang, chính là Công ước Hà Nội đã thể hiện cam kết của cộng đồng quốc tế trong việc bảo vệ trẻ em và thanh thiếu niên, gồm cả bé gái và bé trai, khỏi các rủi ro trên mạng.
Không gian mạng mang lại nhiều lợi ích trong học tập và kết nối, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ bị bóc lột, lừa đảo, hoặc xâm hại tình dục trực tuyến, như phát tán hình ảnh riêng tư không có sự đồng thuận. Những hành vi này có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ em. “Các điều khoản nổi bật từ Điều 14 đến Điều 16 của Công ước kêu gọi sự hợp tác đa bên để bảo vệ trẻ em, giảm thiểu rủi ro và thiệt hại thông qua các biện pháp sáng tạo và cụ thể”, Phan An Khang thông tin.
Bên cạnh ấn tượng về cam kết ở quy mô toàn cầu trong bảo vệ trẻ em và thanh thiếu niên trên không gian mạng, Phan An Khang cũng nhấn mạnh quan điểm tiếp cận dựa trên quyền trẻ em.
Theo đó, khi triển khai Công ước Hà Nội, các bên cần đảm bảo tiếp cận lấy trẻ em làm trung tâm. Những biện pháp bảo vệ trẻ em trên không gian mạng phải song hành với việc trao quyền cho trẻ. Trẻ em cần được tham gia vào quá trình tìm giải pháp, được cung cấp thông tin đầy đủ và được lắng nghe tiếng nói của mình. Do vậy, sự tham gia có ý nghĩa của trẻ em và thanh thiếu niên, bao gồm cả bé gái và bé trai, là yếu tố then chốt trong việc thiết kế và thực thi các sáng kiến mới, phù hợp với tinh thần của Công ước.
Với Trần Hà Anh, nữ sinh này chia sẻ 2 ngày làm đại biểu thanh niên đại diện cho Plan International Việt Nam tham dự lễ ký kết Công ước Hà Nội đã trôi qua rất nhanh nhưng để lại nhiều suy ngẫm.
Theo Trần Hà Anh, Công ước Hà Nội đánh dấu một cột mốc lịch sử về sự chung tay của các quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc để phòng, chống tội phạm mạng. Đặc biệt, Công ước quy định rõ ràng khung pháp lý để bảo vệ trẻ em trên không gian mạng tại “Điều 14 - Các hành vi phạm tội liên quan đến lạm dụng tình dục trẻ em trực tuyến hoặc tài liệu bóc lột tình dục trẻ em” và “Điều 15 - Dụ dỗ hoặc kết bạn nhằm mục đích thực hiện hành vi phạm tội tình dục đối với trẻ em”.
“Cả hai điều luật trên đều có phạm vi rộng, bao trùm các hành vi từ tội phạm vật chất lẫn tội phạm hình thức, đồng thời giải quyết được cả bài toán khi tội phạm sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo nhằm cắt xén, gây dựng hình ảnh đồi truỵ liên quan tới trẻ em.
Tại Việt Nam, Bộ luật Hình sự cũng đã quy định về nhóm tội xâm hại tình dục đối với trẻ em và phát tán hình ảnh vi phạm pháp luật. Khung pháp lý của Công ước Hà Nội yêu cầu các quốc gia thành viên nội luật hóa và hình sự hóa các tội tại Điều 14 và Điều 15, mở rộng các điều luật hiện hành tại Việt Nam”, Trần Hà Anh cho hay.
Các phiên hội thảo, tọa đàm bên lề lễ mở ký Công ước Hà Nội, nhất là những phiên dành sự quan tâm đặc biệt tới việc bảo vệ trẻ em và phụ nữ trên không gian mạng cũng đã để lại ấn tượng sâu sắc với 2 thành viên Ban Tham vấn thanh niên của Plan International Việt Nam.
Theo Phan An Khang, phiên tọa đàm “Vai trò của các nền tảng trực tuyến trong bảo vệ trẻ em và thanh thiếu niên khỏi tội phạm mạng” đã nhấn mạnh cách tiếp cận lấy trẻ em làm trung tâm; cần tiếp xúc và hỗ trợ trẻ em đúng cách để tránh gây tổn thương thêm, ví dụ như sử dụng “Phòng phỏng vấn thân thiện với trẻ em”; cần cân bằng giữa bảo vệ pháp lý và trao quyền cho trẻ; các nền tảng trực tuyến cần có công cụ để giúp trẻ kiểm soát hình ảnh cá nhân; giáo dục phòng chống lừa đảo cần kết hợp học thực hành và chia sẻ kinh nghiệm thực tế.
Từ những nội dung chính của phiên thảo luận nêu trên, khuyến nghị với Plan International Việt Nam là nên tích hợp tiếng nói của trẻ em và thanh thiếu niên vào toàn bộ chu trình dự án về an toàn trực tuyến, từ lập kế hoạch, triển khai đến giám sát, để trẻ em không chỉ là người thụ hưởng, mà trở thành tác nhân thay đổi.
Trong khi đó, Trần Hà Anh đặc biệt ấn tượng về “Chiến dịch Không một mình” với tinh thần “Chúng ta không chiến đấu một mình, chúng ta chiến đấu cùng nhau, với sự tỉnh táo và lòng tin vào cộng đồng”; cùng các cuộc thảo luận sâu sắc khác từ UNODC, Interpol và các tổ chức về cách thức vận dụng, nội luật hóa Công ước Hà Nội để chống tội phạm mạng tấn công trẻ em và phụ nữ. “Mình đã cập nhật được rất nhiều thông tin, và được trao đổi sâu sắc với các chuyên gia đầu ngành trên thế giới", nữ sinh Trần Hà Anh chia sẻ thêm.
.svg){kind=icon}
