Việt Nam có cơ hội thành trung tâm dịch vụ giáo dục toàn cầu

Nằm trong chuỗi bình luận chuyên gia "Hành trình đến 2050" đang được Đại học RMIT Việt Nam triển khai nhằm khám phá những chuyển dịch mang tính bước ngoặt của Việt Nam trong 25 năm tới, bà Sasha Stubbs - Trưởng phòng Thiết kế học tập tại RMIT Việt Nam mới đây đã chia sẻ quan điểm về hướng chuyển mình thông minh của Việt Nam trong lĩnh vực giáo dục đào tạo.

doi moi giao duc dai hoc Viet Nam 1.jpg
Bà Sasha Stubbs, Trưởng phòng Thiết kế học tập tại Đại học RMIT Việt Nam.

Theo nhận định của bà Sasha Stubbs, mặc dù vẫn đang ở những bước đầu tiên trong hành trình đổi mới giáo dục đại học, Việt Nam đang tạo ra sức bật rõ rệt. Thống kê cho thấy, đến năm 2024, các nền tảng quản lý học tập - LMS đã được triển khai rộng rãi tại các trường đại học ở Việt Nam, như một phần trong chiến lược chuyển đổi số quốc gia trong lĩnh vực giáo dục đại học.

Song song đó, sự phát triển của các công ty công nghệ giáo dục - EdTech trong nước như OOOLab, sự hình thành cộng đồng thiết kế học tập toàn quốc, cùng các chương trình đào tạo như Cử nhân Công nghệ giáo dục của Đại học Bách khoa Hà Nội đang góp phần củng cố uy tín ngày càng tăng của Việt Nam trong đổi mới giáo dục.

Tuy nhiên, chuyên gia Đại học RMIT Việt Nam cũng chỉ ra những thách thức không nhỏ, như hạ tầng số chưa đồng đều và mô hình giáo dục truyền thống lấy giáo viên làm trung tâm. “Hệ thống giáo dục vốn đặt trọng tâm vào người dạy tạo ra tâm thế phản kháng trước các phương pháp đổi mới. Dẫu vậy, điều này đang dần thay đổi khi ngày càng nhiều nhà giáo trẻ bước vào ngành”, chuyên gia Đại học RMIT Việt Nam phân tích.

Dẫn số liệu từ “Sách trắng Công nghệ giáo dục Việt Nam năm 2025” cho thấy, thị trường công nghệ giáo dục tại Việt Nam hiện đã đạt doanh thu 360 triệu USD, bà Sasha Stubbs cho rằng: Với lực lượng lao động trẻ và khả năng tiếp cận công nghệ số mạnh mẽ, Việt Nam có cơ hội để trở thành một trung tâm thiết kế học tập và dịch vụ giáo dục có sức cạnh tranh toàn cầu.

Việc học cần được định hình lại trong kỷ nguyên AI

Cũng theo chuyên gia giáo dục Sasha Stubbs, khi nền kinh tế Việt Nam chuyển mình sang sản xuất công nghệ cao, tự động hóa và trí tuệ nhân tạo - AI, bản thân việc học phải được tái định hình. “Tư duy rằng chỉ cần có một tấm bằng là yên tâm sẽ có việc làm cả đời đã lỗi thời. Học tập suốt đời sẽ trở thành một phần tất yếu và bình thường trong cuộc sống của chúng ta”, bà Sasha Stubbs nhận xét.

Điều này có nghĩa các trường đại học phải chuyển hướng sang các hình thức đào tạo theo module linh hoạt như các khóa học ngắn hạn theo hình thức chứng chỉ vi mô, và bằng cấp tích lũy. Chuyên gia RMIT Việt Nam tin tưởng rằng các cơ sở giáo dục tại Việt Nam sẽ sớm bắt nhịp xu hướng, tiếp bước các đại học quốc tế hàng đầu vốn đã tiên phong triển khai những mô hình này.

W-doi moi giao duc dai hoc Viet Nam 2 1.jpg
AI là nhân tố thúc đẩy thay đổi mang tính toàn diện, không chỉ với người học mà còn với đội ngũ làm công tác giáo dục. 

Nhận định các trường đại học Việt Nam sẽ sớm cung cấp nhiều hơn những hình thức học tập nhỏ gọn, linh hoạt hơn, phù hợp với người đi làm và những người đang ở các giai đoạn khác nhau của cuộc sống, bà Sasha Stubbs cho hay, mô hình học tập đa hình thức, kết hợp giữa sự linh hoạt trực tuyến với tương tác trực tiếp đang nhanh chóng thu hút sự quan tâm. Tại RMIT Việt Nam, hơn 200 môn học cũng đã được chuyển đổi sang định dạng số.

Đáng chú ý, chuyên gia Đại học RMIT nhấn mạnh: AI là nhân tố thúc đẩy thay đổi mang tính toàn diện, không chỉ với người học mà còn với đội ngũ làm công tác giáo dục. Công nghệ này có thể hỗ trợ các chuyên gia thiết kế học tập bằng cách tự động hóa các tác vụ lặp lại, tạo bản thảo đầu tiên, xây dựng mô phỏng tương tác và cá nhân hóa trải nghiệm học tập trên quy mô lớn.

Chuyên gia cũng chỉ ra sự phát triển nhanh chóng của các nghề nghiệp thuộc “không gian thứ ba”, như thiết kế học tập, chuyên gia công nghệ và sáng tạo nội dung số, đang mở ra một biên độ nghề nghiệp mới. Theo bà, với lực lượng lao động trẻ, tận tâm, giỏi tiếng Anh và thông thạo chuyên môn, Việt Nam có thể trở thành trung tâm cung cấp nguồn nhân lực cho cả thị trường trong nước và quốc tế.

Thị trường quản lý chương trình học trực tuyến toàn cầu – OPM đã dự báo đạt 7,7 tỷ USD vào năm nay. Bà Stubbs nhìn nhận đây là cơ hội lớn với Việt Nam: “Việt Nam có tiềm năng phát triển các công ty công nghệ giáo dục và studio thiết kế học tập cung cấp dịch vụ thuê ngoài với chi phí cạnh tranh nhưng vẫn đảm bảo chất lượng cao”.

Để hiện thực hóa tiềm năng, chuyên gia Đại học RMIT Việt Nam cho rằng cần có sự hỗ trợ mang tính hệ thống, trong đó chính phủ có các chính sách khuyến khích dành cho các công ty khởi nghiệp về EdTech, công nhận chính thức với các vai trò thiết kế học tập, cũng như đầu tư hơn nữa vào các trung tâm đào tạo ở các trường đại học. Bên cạnh đó, người làm công tác giáo dục cần được hỗ trợ để chuyển từ phương pháp giảng dạy truyền thống sang hướng tiếp cận lấy sinh viên làm trung tâm, chủ động và theo nhiều hình thức khác nhau.