Thước đo mới về sự thông minh các đô thị Việt Nam cần hướng tới
Trao đổi tại hội nghị thành phố thông minh Việt Nam - châu Á (Vietnam - Asia Smart City Summit) 2025 vừa diễn ra tại Hà Nội, ông Nguyễn Văn Khoa, Chủ tịch Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam - VINASA, Tổng giám đốc Tập đoàn FPT nhận xét: Đô thị thông minh đang chuyển dịch từ đô thị kết nối sang mô hình đô thị có nhận thức, khai thác dữ liệu và trí tuệ nhân tạo - AI hiệu quả, có ý thức và nhân văn nhằm nâng cao nhận thức của người dân.
“Dữ liệu đang trở thành nền tảng cốt lõi cho quản trị đô thị và hoạt động của chính quyền số. Trước đây, khi nhắc đến thành phố thông minh, chúng ta thường nói nhiều đến các hệ thống giám sát, camera, cảm biến. Những yếu tố đó vẫn rất cần thiết. Tuy nhiên, hiện nay, vẫn các yếu tố như vậy nhưng sẽ ở vị thế khác, khi chúng ta đã có Nghị quyết 57 - đưa Việt Nam vươn lên bằng khoa học công nghệ”, ông Nguyễn Văn Khoa phân tích.
Ông Nguyễn Văn Khoa cũng nhấn mạnh vai trò của AI trong việc giải quyết các bài toán đô thị cụ thể như giao thông, môi trường, thiên tai, chất lượng sống, an toàn thực phẩm; đồng thời cho rằng: “Các ứng dụng AI cần hướng tới vận hành thực chất, hỗ trợ ra quyết định, thay vì chỉ dừng ở các mô hình trình diễn công nghệ. Khi dữ liệu và AI được tích hợp đồng bộ, đô thị mới có thể “sống” cùng dữ liệu và vận hành một cách thông minh, bền vững”.
Theo đại diện VINASA, Việt Nam đang gấp rút hoàn thiện các nền tảng dữ liệu quan trọng của quốc gia. Các địa phương cũng đang xây dựng nền tảng dữ liệu có tính chất chiều dọc - Chính phủ nắm giữ dữ liệu, các bộ ngành xây dựng nền tảng và địa phương là nơi khai thác và tạo lập dữ liệu.
Tuy nhiên, để địa phương thúc đẩy tăng trưởng kinh tế 2 con số, chúng ta cần dữ liệu theo chiều ngang – dữ liệu được chia sẻ với nhau, phục vụ đặc thù bài toán của từng địa phương, thành phố. “Đây là thước đo mới về sự thông minh mà các đô thị Việt Nam cần hướng tới”, đại diện VINASA đánh giá.
Cam kết đồng hành xây dựng đô thị thông minh, xanh, bền vững
Trên diễn đàn quy mô quốc gia về phát triển đô thị thông minh, đại diện VINASA và các doanh nghiệp công nghệ số lớn của Việt Nam, tiêu biểu như VNPT, Viettel, MobiFone, FPT đều cam kết sẵn sàng đồng hành cùng Chính phủ và các địa phương, tham gia sâu hơn vào quá trình hoạch định chính sách, tiên phong trong các mô hình thử nghiệm và triển khai các giải pháp công nghệ “Make in Vietnam”, góp phần xây dựng đô thị thông minh, xanh và bền vững.
Với cách tiếp cận dùng AI giải bài toán đô thị thông minh cùng kỳ vọng Hà Nội sẽ trở thành “Thành phố AI đầu tiên tại Việt Nam”, ông Vũ Anh Tú, Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT, Giám đốc FPT UAV đề xuất đồng hành với Hà Nội xây dựng “bộ não đô thị – City Brain”, trung tâm của thành phố thông minh.
Cụ thể, theo ông Vũ Anh Tú, với quy mô dân số lớn và mật độ cao, các thách thức lớn đặt ra cho Hà Nội trong quá trình đô thị hiện đại gồm ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường, úng ngập, trật tự đô thị và an toàn thực phẩm không thể giải quyết bằng cách quản lý truyền thống, mà cần một mô hình điều hành đô thị mới, dựa trên AI, dữ liệu thời gian thực và hệ thống cảm biến thông minh, tương tự xu hướng mà nhiều thành phố lớn trên thế giới đang triển khai.
“Hà Nội cần một cách tiếp cận tổng thể, trong đó trung tâm của thành phố thông minh là “bộ não đô thị” - hệ thống AI có khả năng tích hợp, phân tích dữ liệu đa nguồn để giải quyết các bài toán phức tạp của đô thị.
Hiện nay, Hà Nội đã làm tốt các bài toán như nhận diện và xử lý vi phạm giao thông, nhưng trong tương lai, hệ thống có thể tiến xa hơn, như theo dõi hành trình của các phương tiện gây ô nhiễm, xe quá tải, phân tích tác động của chúng tới môi trường và hạ tầng đô thị, từ đó đưa ra dự báo và khuyến nghị chính sách”, ông Vũ Anh Tú lý giải thêm về đề xuất của FPT.
Cũng tại Vietnam - Asia Smart City Summit 2025, Tập đoàn Viettel đã công bố chiến lược xây dựng hạ tầng GPU và Cloud AI "Make in Vietnam" để xây dựng bộ não cho vận hành một đô thị nhận thức. MobiFone thông tin về kế hoạch xây dựng Smart City 3.0 với điểm cốt lõi không nằm ở việc có bao nhiêu thiết bị thông minh hay cảm biến hiện đại mà nằm ở cách thức đô thị được vận hành - chủ động, dự báo trước và liên tục tối ưu hóa dựa trên dữ liệu thực tế. AI được tích hợp sâu để tối ưu vận hành, mô phỏng kịch bản, dự báo sớm, chủ động và hỗ trợ ra quyết định.
Trong khi đó, Tập đoàn VNPT đề xuất ứng dụng công nghệ viễn thám và trí tuệ nhân tạo không gian địa lý - GEO AI trong quy hoạch, giám sát và phát triển đô thị thông minh, góp phần hỗ trợ các đô thị quản lý hiệu quả lĩnh vực tài nguyên môi trường, chống ngập lụt một cách chủ động.
.svg){kind=icon}
