Ngày 23/12, Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Cần Thơ và tỉnh Quảng Ninh, phối hợp cùng UNDP Việt Nam tổ chức buổi thảo luận trực tuyến mở nhằm giải quyết thách thức ngày càng gia tăng của ô nhiễm rác thải nhựa trên các dòng sông, vịnh và khu vực ven bờ tại Việt Nam.
Sự kiện kết nối các cơ quan quản lý địa phương, các nhà đổi mới sáng tạo, đơn vị cung cấp dịch vụ môi trường và nhà đầu tư để chia sẻ bài học kinh nghiệm trong xây dựng khung định mức chi phí tài chính. Đây được xem là yếu tố then chốt nhằm chuyển các mô hình thu gom rác nổi từ những dự án thí điểm ngắn hạn sang các dịch vụ công ích thường xuyên do Nhà nước chi trả.
Hoạt động này nằm trong khuôn khổ hợp tác toàn cầu giữa UNDP và tổ chức The Ocean Cleanup, hướng tới cung cấp hỗ trợ kỹ thuật và nền tảng thể chế giúp huy động nguồn lực hiệu quả. Thông qua việc lồng ghép hoạt động thu gom và vận chuyển rác thải vào ngân sách dài hạn của địa phương, mô hình hợp tác này được đánh giá là cơ sở quan trọng để nhân rộng trong các kế hoạch môi trường ở cấp quốc gia, phù hợp với xu hướng hội nhập và các sáng kiến môi trường quốc tế.
Tại hội thảo, các đại biểu thống nhất rằng quản lý rác thải nổi không chỉ là vấn đề kỹ thuật hay môi trường, mà còn gắn chặt với các yếu tố thể chế, tài chính và tổ chức vận hành dài hạn. Việc xây dựng và áp dụng các định mức kinh tế – kỹ thuật phù hợp được xem là điều kiện cần để các mô hình thí điểm từng bước chuyển sang vận hành thường xuyên trong khuôn khổ dịch vụ công của địa phương.
Nhấn mạnh vai trò của yếu tố tài chính, ông Vũ Thái Trường – Trưởng Ban Khí hậu, Năng lượng và Môi trường, UNDP Việt Nam – cho rằng, chìa khóa để duy trì hoạt động thu gom và quản lý chất thải trên mặt nước một cách bền vững là xây dựng khung định mức kinh tế – kỹ thuật phù hợp với đặc thù và nhu cầu thực tế của từng địa phương.
Đại diện TP Cần Thơ đã chia sẻ kết quả vận hành hệ thống thu gom rác nổi Interceptor 003 trên sông Cần Thơ. Thực tiễn cho thấy, hoạt động của tàu gom rác chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như điều kiện thủy văn, hạ tầng bốc dỡ, yêu cầu về dữ liệu, đồng thời vẫn thiếu định mức chi phí và cơ chế tài chính chính thức để duy trì lâu dài. Từ đó, địa phương nhấn mạnh nhu cầu xây dựng quy trình chuẩn, cơ chế phối hợp rõ ràng giữa các bên liên quan và nguồn ngân sách ổn định nhằm đưa thu gom rác nổi trở thành một phần trong hệ thống quản lý môi trường đô thị.
Trong khi đó, tỉnh Quảng Ninh được giới thiệu là địa phương đã hoàn thiện bộ định mức kinh tế – kỹ thuật cấp tỉnh cho hoạt động thu gom rác nổi trên vịnh và khu vực ven bờ, trong khuôn khổ mở rộng hợp tác với UNDP và The Ocean Cleanup. Bộ định mức xác định các cấu phần chi phí cơ bản như nhân công, thiết bị, nhiên liệu và vận hành tại các khu vực ven bờ, đảo và vịnh, tạo nền tảng cho công tác lập kế hoạch và quản lý ngân sách.
Bên cạnh chính sách và quản lý công, hội thảo cũng giới thiệu nhiều giải pháp đổi mới trong thu gom và quản lý rác nổi đến từ Việt Nam và các quốc gia như Hà Lan, Nhật Bản, Đức và Pháp. Các sáng kiến cho thấy vai trò bổ trợ của công nghệ, khu vực tư nhân và cộng đồng trong hỗ trợ chính quyền địa phương nâng cao hiệu quả quản lý rác thải trên sông, vịnh và ven bờ, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và môi trường sạch hơn cho Việt Nam.
.svg){kind=icon}
