Giới quan sát nhận định, các diễn biến và kết quả của vụ truy tố con trai lãnh đạo Nhà Trắng có thể làm dậy sóng chính trường Mỹ và ảnh hưởng đến cuộc bầu cử tổng thống năm 2024.

Tổng thống Mỹ Joe Biden (phải) và con trai - Hunter Biden. Ảnh: AP

Xét xử sau nhiều năm điều tra

Bộ Tư pháp Mỹ đã bắt đầu điều tra các thỏa thuận làm ăn và giao dịch cá nhân của Hunter Biden từ năm 2018. Năm 2020, Hunter Biden từng thừa nhận, Văn phòng Công tố viên Mỹ ở bang Delaware đã thông báo cho cố vấn pháp lý của ông về việc đang bị điều tra các vấn đề thuế. Song, lúc đó, Hunter Biden tự tin đã xử lý các công việc một cách “hợp pháp và phù hợp”.

Theo báo Guardian, cuộc điều tra do Công tố viên David Weiss, người được bổ nhiệm từ thời cựu Tổng thống Donald Trump, phụ trách đã xem xét một loạt hoạt động của Hunter Biden, kể cả vai trò của ông trong các doanh nghiệp nước ngoài như thành viên hội đồng quản trị công ty năng lượng Burisma của Ukraine. Các nhà điều tra đã thẩm vấn nhân chứng và xem xét các tài liệu tài quan trọng trong nhiều năm.

Cuối cùng, cuộc điều tra đã gói gọn trong 2 vấn đề chính: Hunter Biden đã không nộp thuế thu nhập đúng hạn và ông cũng bị cáo buộc khai man trong đơn đăng ký sử dụng súng. Ngày 20/6, các công tố viên chính thức buộc tội Hunter Biden, đồng thời thông báo ông sẽ tham gia đàm phán một thỏa thuận nhận tội để tránh nguy cơ phải ngồi tù.

Về cơ bản, thỏa thuận nhận tội cho phép tòa có thể kết án mà không cần xét xử. Đổi lại, bị cáo sẽ nhận tội nhẹ hơn so với khung hình phạt bên công tố đưa ra. Thỏa thuận này phải được tòa chấp thuận.

Các cáo buộc về thuế

Hunter Biden đang đối mặt với 2 cáo buộc về tội cố tình không nộp thuế thu nhập liên bang. Đây là những cáo buộc phạm tội nhẹ, liên quan đến việc ông không nộp thuế cho khoản thu nhập hơn 1,5 triệu USD trong các năm 2017 và 2018, dù nợ thuế hơn 100.000 USD mỗi năm. Theo báo Guardian, Hunter Biden đã trả các khoản thuế này vào năm 2021, sau khi bị điều tra.

Nếu bị kết tội, Hunter Biden đối mặt án phạt lên đến 12 tháng tù giam với mỗi cáo buộc trốn thuế. Theo một số nguồn thạo tin, ông đã đạt thỏa thuận nhận tội với Bộ Tư pháp Mỹ, với phán quyết dự kiến là 2 năm quản thúc.

Cáo buộc liên quan đến súng

Các nhà điều tra cũng buộc tội Hunter Biden sở hữu súng bất hợp pháp, với lí do ông  đã vi phạm luật cấm những người sử dụng hoặc nghiện chất kích thích sở hữu vũ khí.

Hunter Biden đã công khai việc bản thân từng phải vật lộn đấu tranh với việc lạm dụng chất kích thích, bao gồm cả rượu và ma túy đá. Những bức ảnh chụp ông dùng chất gây nghiện đã lan truyền trên mạng trong nhiều năm.

Tuy nhiên, theo báo New York Times, Hunter Biden khai trong đơn xin sử dụng súng ngắn năm 2018 rằng ông không dùng ma túy. Các công tố viên cáo buộc đây là lời nói dối. Án phạt tối đa đối với tội danh sở hữu vũ khí trái phép là 10 năm tù giam.

Các nguồn thạo tin tiết lộ, đối với cáo buộc này, Hunter Biden sẽ không nhận tội mà thay vào đó sẽ ký kết một thỏa thuận chuyển hướng trước khi xét xử, ám chỉ ông có thể tránh bị truy tố nếu đáp ứng một số điều kiện nhất định.

Diễn biến kịch tính

Trong một diễn biến bất ngờ, khi Hunter Biden trình diện tòa án liên bang ở Wilmington, bang Delaware hôm 26/7, thẩm phán Maryellen Noreika đã không chấp nhận thỏa thuận nhận tội của Hunter Biden, viện dẫn động thái có thể ảnh hưởng các cuộc điều tra đang diễn ra.

Sau khi bày tỏ quan ngại về các điều khoản trong thỏa thuận nhận tội và không nhận được giải đáp thuyết phục, bà Noreika nói tòa cần thời gian để xem xét thêm. Đội ngũ luật sư bào chữa và các công tố viên sẽ có 30 ngày để thuyết phục vị thẩm phán này chấp nhận thỏa thuận ban đầu.

Vụ việc gây tranh cãi

Công tố viên Weiss ngày 26/7 xác nhận trước tòa, ông vẫn đang điều tra các cáo buộc khác chống Hunter Biden, nhưng không nêu cụ thể. Song, trong dư luận có nhiều đồn đoán rằng con trai lãnh đạo Nhà Trắng có thể đã vi phạm Đạo luật Đăng ký đại diện nước ngoài, liên quan đến những hoạt động kinh doanh ở Trung Quốc và Ukraine đầu những năm 2010, khi ông Biden còn đương chức Phó tổng thống Mỹ.

Đảng Cộng hòa (GOP) lâu nay vẫn nhắm vào các rắc rối của người con trai để công kích ông Biden. Chủ tịch Hạ viện Mỹ Kevin McCarthy hôm 25/7 thậm chí cảnh báo, cuộc điều tra của GOP nhằm vào các thỏa thuận làm ăn của gia đình tổng thống đang "tăng gần tới mức điều tra luận tội". 

Khi các công tố viên công bố cáo buộc cũng như thông tin về thỏa thuận nhận tội của Hunter Biden, nhiều chính khách GOP, đặc biệt là ông Trump, ứng viên hàng đầu của đảng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2024, đã lên án Bộ Tư pháp Mỹ vì không tìm kiếm hình phạt khắc nghiệt hơn đối với con trai lãnh đạo Nhà Trắng. Họ cũng buộc tội chính quyền Biden “chính trị hóa Bộ Tư pháp” và “đang tìm cách che đậy các hành vi phạm pháp của con trai tổng thống”.

Tuy nhiên, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre ngày 26/7 nhấn mạnh, Hunter Biden là "một công dân và đây là vấn đề cá nhân". Theo bà Jean-Pierre, vụ truy tố Hunter Biden đang được Bộ Tư pháp xử lý độc lập.