
“Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” đã xác định tầm nhìn: “Phát triển số với việc tạo tăng trưởng dựa trên yếu tố đầu vào là công nghệ số và dữ liệu số, trở thành một trong những phương thức phát triển chủ đạo mới để Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, bao trùm, thích ứng và kiên cường trước các thách thức trong thế giới nhiều biến động khó dự báo trước”; đồng thời chỉ rõ nhân lực số là một trong các nhóm giải pháp trọng tâm để phát triển nền móng kinh tế số và xã hội số.
Thời gian qua, các nền tảng số đang trở thành công cụ quan trọng hỗ trợ các địa phương phát triển kinh tế số, xã hội số thông qua việc cung cấp hệ sinh thái đa dịch vụ, đáp ứng nhu cầu hàng ngày của người dân, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số tại địa phương trong nhiều lĩnh vực. Thực tế này càng đòi hỏi việc đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, gồm cả đội ngũ nhân lực chuyên công nghệ cùng đông đảo người dùng thành thạo kỹ năng số, phải được quan tâm hơn nữa.

Để nâng cao kỹ năng và phát triển nguồn nhân lực thương mại điện tử trong kỷ nguyên số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) vừa phối hợp với Sở Công Thương tỉnh Bắc Ninh và Trường Cao đẳng Công nghiệp Bắc Ninh tổ chức chương trình tập huấn thương mại điện tử dành cho sinh viên.
Tập trung vào 3 yếu tố chính đang tác động trực tiếp tới cách học, cách làm và cách kiếm việc trong kỷ nguyên số gồm ứng dụng AI phát triển thương hiệu và hỗ trợ kinh doanh trên nền tảng số; thiết kế hình ảnh, video, âm thanh phục vụ truyền thông; sáng tạo nội dung ngắn và triển khai tiếp thị liên kết - Affiliate marketing trên nền tảng TikTok, chương trình tập huấn đã tạo không gian trao đổi đa chiều giữa cơ quan quản lý, cơ sở đào tạo và người học.
Trao đổi tại sự kiện, ông Nguyễn Văn Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bắc Ninh đã nêu rõ định hướng gắn hoạt động đào tạo với thực tiễn chuyển đổi số tại địa phương để sinh viên không chỉ “biết công cụ” mà có thể sớm hình thành tư duy nghề nghiệp và khả năng vận hành, triển khai hoạt động thương mại điện tử bài bản.

Theo ông Nguyễn Văn Phương, trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh, nhiều sinh viên ở các cơ sở giáo dục hiện nay dù có lợi thế về sức trẻ và khả năng tiếp cận công nghệ, nhưng vẫn đang gặp không ít khó khăn khi bước vào môi trường kinh doanh số.
Những vướng mắc phổ biến nằm ở chỗ thiếu phương pháp triển khai thực chiến, từ việc xây dựng thương hiệu cá nhân/nhóm bán hàng trên nền tảng số, sản xuất nội dung ngắn gắn mục tiêu chuyển đổi, cho đến cách thức tổ chức quy trình vận hành gian hàng số và đo lường hiệu quả. Mặt khác, không ít sinh viên vẫn còn lúng túng khi lựa chọn công cụ phù hợp, dễ chạy theo trào lưu, làm nhiều nhưng thiếu hệ thống, dẫn đến hiệu quả đạt được không ổn định và khó duy trì lâu dài.
Từ thực tế đó, đại diện Sở Công Thương tỉnh Bắc Ninh nhấn mạnh rằng việc tổ chức chương trình tập huấn về thương mại điện tử tại cơ sở giáo dục trên địa bàn là rất cần thiết, hỗ trợ nhà trường và sinh viên tiếp cận các nội dung chuyên sâu được các chuyên gia chia sẻ về ứng dụng AI trong phát triển thương hiệu, kỹ năng sản xuất nội dung số và mô hình triển khai thương mại điện tử theo hướng bài bản. Qua đó, giúp sinh viên nâng cao năng lực thích ứng, tự tin hơn khi tham gia thị trường lao động và môi trường kinh doanh số.

Khẳng định thương mại điện tử đã vượt khỏi vai trò một kênh bán hàng bổ sung để trở thành một mô hình kinh doanh mang tính chiến lược, ông Cao Quí Long, chuyên gia của Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số cho rằng: Trong bối cảnh đó, các chương trình đào tạo, tập huấn dành cho sinh viên cần đi thẳng vào những năng lực “đang chạy” của thị trường như AI, nội dung số đa phương tiện, nội dung ngắn gắn chuyển đổi - Những mảng công việc mà doanh nghiệp cần ngay và người trẻ có thể tham gia sớm.
Theo các nghiên cứu, thương mại điện tử toàn cầu, trong khu vực và tại Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ thời gian tới. Vì thế, ông Cao Quí Long nhận xét các sinh viên công nghệ đang đứng trước “thời điểm vàng”, tuy nhiên người học chỉ có thể nắm bắt được cơ hội khi họ chuyển được từ hứng thú công cụ sang năng lực triển khai “đúng và bền”.
“Nhiều bạn trẻ còn có sự nhầm lẫn phổ biến khi coi AI như “cây đũa thần” - Chỉ cần vài câu lệnh là AI sẽ làm thay mọi thứ. Thay vì chạy theo số lượng công cụ, sinh viên cần nắm kỹ năng đặt yêu cầu hiệu quả để kiểm soát chất lượng đầu ra. Điểm mấu chốt khi làm việc với AI không phải là “biết nhiều công cụ”, mà là biết cách yêu cầu đúng và kiểm soát kết quả đầu ra”, chuyên gia Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số lưu ý thêm.
