Từ ngày 10/12, Australia chính thức cấm trẻ dưới 16 tuổi sở hữu tài khoản mạng xã hội trên những nền tảng như TikTok, Facebook và YouTube. Mặc dù một số nhà nghiên cứu cho rằng đây là biện pháp cần thiết để bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, một số ý kiến khác lại đặt câu hỏi về tính hiệu quả và bền vững của lệnh cấm. Các chuyên gia Đại học RMIT đã đưa ra góc nhìn tâm lý học và an ninh mạng xung quanh chủ đề này, đồng thời mở rộng bàn về tác động nếu Việt Nam áp dụng biện pháp tương tự.

Ghi nhận sáng kiến của Australia, Thạc sĩ Vũ Bích Phượng, giảng viên ngành Tâm lý học tại Đại học RMIT nhận xét: Động thái táo bạo này thể hiện quyết tâm của Australia nhằm giải quyết các rủi ro và tội phạm mạng tinh vi nhắm vào trẻ em. Lệnh cấm mạng xã hội cũng hướng tới thúc đẩy chia sẻ trách nhiệm giữa phụ huynh và các "ông lớn" công nghệ.

“Trong khi các hình thức giải trí truyền thống như phim ảnh và truyền hình được giám sát, kiểm duyệt và quản lý chặt chẽ theo độ tuổi, thì mạng xã hội – vốn tiếp cận người dùng trực tiếp hơn và dễ tạo nội dung hơn, lại chưa được giám sát chặt chẽ. Lệnh cấm mạng xã hội của Australia ám chỉ rằng tất cả các nền tảng truyền thông nên được đối xử như nhau về mặt hậu quả tâm lý và pháp lý”, Thạc sĩ Vũ Bích Phượng phân tích.

W-tre em Viet Nam.jpg
Chuyên gia RMIT nhận định, sự giám sát, đồng hành của phụ huynh vẫn là yếu tố then chốt để bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.

Cho rằng Việt Nam có thể cân nhắc phương án cấm mạng xã hội với trẻ dưới 16 tuổi như Australia, song chuyên gia RMIT chỉ rõ việc thực thi lệnh cấm không đơn giản, sự đồng hành, giám sát của phụ huynh vẫn là yếu tố then chốt để bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.

“Chúng ta có thể nhìn xung quanh và thấy trẻ em Việt xem video ngắn trên TikTok hoặc Facebook bằng điện thoại thông minh của cha mẹ hoặc ông bà. Các em không cần tài khoản riêng để sử dụng mạng xã hội. Việc sở hữu tài khoản và việc xem nội dung mạng xã hội một cách thụ động là 2 việc hoàn toàn khác nhau. Nhiều nền tảng cũng có nội dung công khai không yêu cầu đăng nhập để xem”, Thạc sỹ Vũ Bích Phượng nêu quan điểm.

Trao đổi với phóng viên VietNamNet về các giải pháp bảo vệ trẻ em an toàn trên mạng, ông Ngô Tuấn Anh, Giám đốc Công ty cổ phần An ninh mạng SCS, Phó Chủ nhiệm Câu lạc bộ Bảo vệ trẻ em Việt Nam trên không gian mạng cũng đã nhấn mạnh đến vai trò, sự đồng hành của phụ huynh: “Việc trang bị kiến thức cho phụ huynh là vô cùng cần thiết bởi cha mẹ chính là là hình mẫu định hướng và gần gũi nhất với con. Phụ huynh nên chủ động trò chuyện với con về việc phân biệt thông tin tốt/xấu, tin giả… dặn các con không nên chia sẻ dữ liệu cá nhân cho bất kỳ ai, cùng thống nhất với con để xây dựng một quy tắc chung về thời gian sử dụng Internet và nội dung được truy cập, qua đó thiết lập một môi trường số an toàn ngay tại nhà”.

Kết quả khảo sát mới đây với gần 2.800 trẻ em ở 16 tỉnh, thành phố của Việt Nam cho thấy, có tới 71,2% trẻ tham gia khảo sát cho rằng gia đình là tuyến hỗ trợ quan trọng nhất với trẻ khi gặp rủi ro trên mạng. Bên cạnh trách nhiệm giám sát và hỗ trợ, gia đình còn có các trách nhiệm hướng dẫn; làm gương và tạo môi trường an toàn; lắng nghe và đồng hành cùng trẻ.