Hội nghị Thành phố thông minh Việt Nam - châu Á 2025 (Vietnam - Asia Smart City Summit 2025) được UBND thành phố Hà Nội cùng Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ CNTT Việt Nam – VINASA tổ chức mới đây đã ghi dấu bước chuyển mình của Smart City Việt Nam: Chấm dứt giai đoạn thí điểm rời rạc để bước vào giai đoạn "thực thi, chuẩn hóa và hiệu quả" dưới tác động của Nghị định 269 năm 2025 của Chính phủ về phát triển đô thị thông minh và làn sóng phát triển, ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo - AI.

do thi dang song so 1.jpg
Tiến sĩ Trần Ngọc Linh, đại diện Cục Phát triển đô thị (Bộ Xây dựng) trình bày tham luận "Nghị định 269: Xây dựng đô thị thông minh - bền vững".

Trao đổi tại hội nghị, Tiến sĩ Trần Ngọc Linh, đại diện Cục Phát triển đô thị (Bộ Xây dựng) đã điểm ra một số kết quả đạt được sau 7 năm triển khai “Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 – 2025” (còn gọi là Đề án 950): 37 địa phương (trước sáp nhập) đã ban hành và tổ chức triển khai đề án hoặc kế hoạch phát triển đô thị thông minh; các bộ, ngành đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, 45 tiêu chuẩn liên quan phát triển đô thị thông minh.

Đặc biệt, phát triển đô thị thông minh đã bước đầu đem lại lợi ích thiết thực cho người dân, doanh nghiệp, nhà nước. Cụ thể, người dân được tiếp cận với các tiện ích thông minh, thông tin minh bạch về quy hoạch, y tế, giao thông, giáo dục; doanh nghiệp có cơ hội đầu tư, kinh doanh minh bạch, hiệu quả hơn với dịch vụ công trực tuyến; còn với nhà nước, các cơ quan đã có công cụ hỗ trợ điều hành, quản lý hiệu quả, ra quyết định nhanh và chính xác hơn.

W-du lieu mo thanh pho Da Nang 000.jpg
Việc phát triển thành phố thông minh đã mang lại nhiều dịch vụ, tiện ích cho người dân các đô thị.

Tuy vậy, Tiến sĩ Trần Ngọc Linh chỉ rõ các khó khăn, hạn chế chủ yếu trong phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam thời gian qua như thiếu thống nhất chung về đô thị thông minh và cách thức tổ chức thực hiện; thiếu các quy chuẩn, tiêu chuẩn để chuẩn hóa việc thực hiện, liên thông, cũng như quản lý chi phí, tổ chức vận hành; thiếu cơ chế đặc thù trong thực hiện mua sắm, đấu thầu phát triển đô thị thông minh; thiếu nguồn lực đầu tư, cơ chế huy động nguồn vốn xã hội hóa.

Khẳng định đô thị thông minh là yêu cầu tất yếu trong giai đoạn phát triển mới, Tiến sĩ Trần Ngọc Linh nhấn mạnh: Đô thị thông minh không còn là thử nghiệm mà là phương phát triển tất yếu, giải quyết thách thức đô thị hóa nhanh, biến đổi khí hậu, áp lực hạ tầng, môi trường, giao thông và nâng cao chất lượng sống.

“Phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam nằm trong tổng thể các định hướng lớn của Đảng về phát triển đô thị, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nghị định 269 là khung pháp lý tổng thể, thống nhất về định hướng, nguyên tắc, nội dung, lộ trình, trách nhiệm và cơ chế triển khai đô thị thông minh tại Việt Nam”, đại diện Cục Phát triển đô thị cho hay.

Theo đại diện VINASA, năm 2025 được giới chuyên gia nhận định là "năm bản lề" mang tính quyết định với lộ trình phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam. Sau gần một thập kỷ triển khai Đề án 950, bên cạnh những thành tựu bước đầu, thực tiễn triển khai cũng cho thấy những hạn chế về sự thiếu đồng bộ dữ liệu, đầu tư dàn trải và hiệu quả đạt được chưa tương xứng với nguồn lực, tiềm năng.

Đi qua giai đoạn phát triển "phong trào", các đô thị Việt Nam đang bước vào giai đoạn "Thực chất" - Ứng dụng công nghệ số không để trình diễn mà là nhằm giải quyết trực diện các "nỗi đau" của đô thị hiện đại như ùn tắc, ngập lụt, thủ tục hành chính và tiết kiệm năng lượng; công nghệ AI đã bắt đầu đi vào mọi lĩnh vực của đời sống, từ dịch vụ công đến an ninh trật tự.

Không dừng lại ở các thảo luận vĩ mô, tại Vietnam - Asia Smart City Summit 2025, các chuyên gia, nhà quản lý, đại diện doanh nghiệp công nghệ số đã chia sẻ về những kinh nghiệm thực tiễn, trình diễn các giải pháp công nghệ đã giải quyết thành công một số "điểm nghẽn" lớn của đô thị thông qua chuỗi 5 hội thảo chuyên đề.

Đó là, AI trong quản trị, điều hành đô thị thông minh; chuyển đổi số xây dựng và chuẩn hóa hạ tầng đô thị thông minh; năng lượng xanh, di chuyển thông minh và phát triển bền vững theo mục tiêu NetZero 2050; công nghệ cho cuộc sống xanh và kinh doanh số; hợp tác quốc tế xây dựng đô thị thông minh.

do thi dang song so ASEAN 1.JPG
Bà Hong Sin Kwek, Chủ tịch Hiệp hội Lãnh đạo công nghệ ASEAN công bố sáng kiến “Mạng lưới 100 Đô thị đáng sống số ASEAN”.

Một điểm nhấn của Vietnam - Asia Smart City Summit là sự tham gia sâu rộng của các tổ chức quốc tế, đặc biệt là Sáng kiến kết nối khu vực. Tại phiên toàn thể của hội nghị, bà Hong Sin Kwek, Chủ tịch Hiệp hội Lãnh đạo công nghệ ASEAN - ACXOA đã chính thức công bố sáng kiến “ONE ASEAN - 100 Digital Livable Cities” (Mạng lưới 100 Đô thị đáng sống số ASEAN). Theo VINASA, sáng kiến này mở ra cơ hội to lớn để các giải pháp Smart City "Make in Vietnam" không chỉ phục vụ trong nước mà còn xuất khẩu sang thị trường ASEAN đầy tiềm năng.

“Tương lai của ASEAN không nằm ở các quốc gia riêng lẻ, mà nằm ở sự kết nối của mạng lưới các siêu đô thị. Chúng tôi đặt mục tiêu trong 5 năm tới sẽ kết nối 100 thành phố tiêu biểu, nơi công nghệ được sử dụng để tạo ra sự thịnh vượng bao trùm. Các đô thị Việt Nam như Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM, với tốc độ chuyển đổi số ấn tượng, sẽ là những mắt xích quan trọng nhất của mạng lưới này để thu hút nguồn vốn xanh và chia sẻ dữ liệu cấp khu vực”, bà Hong Sin Kwek chia sẻ tầm nhìn chiến lược của sáng kiến.