- Liên quan đến vụ ông Nguyễn Văn Tấn - chủ quán cà phê Xin Chào bị khởi tố, các chuyên gia pháp lý cho rằng hồ sơ còn quá nhiều “sạn”.

Chuyện nhỏ hóa lớn

Tại cuộc họp báo sáng qua, Phó giám đốc Công an TP.HCM Phan Anh Minh nhận định rằng vụ quán Xin Chào “nhỏ xíu như móng tay”, ông đã tâm tư khi nghiên cứu hồ sơ vụ án.

Quả thực, đây là một vụ án nhỏ, tình tiết rất giản đơn, thậm chí có thể nói không bằng “cái móng tay” so với hàng trăm, hàng ngàn vụ án phức tạp khác mà Công an TP đã giải quyết.

{keywords}
Ông Tấn trình bày sự việc với PV

Thế nhưng, vụ án không hề nhỏ đối với số phận pháp lý của một con người, đối với sự an ổn của một gia đình. Và giờ đây, luồng dư luận xã hội quan tâm đến vụ việc cũng không hề nhỏ. Thủ tướng, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP.HCM đã phải lên tiếng, các cơ quan hữu quan đã phải vào cuộc. Người xưa có câu “xảy một li, đi một dặm”. Quả thực không sai.

Tại buổi họp báo, đại diện Công an TP.HCM khẳng định việc khởi tố ông Tấn là có cơ sở nhưng cũng thừa nhận Công an huyện Bình Chánh đã có sự nôn nóng, vội vàng.

Nhiều sạn

Một số chuyên gia pháp lý cho rằng vụ án có quá nhiều “hạt sạn”.

Mấu chốt của vụ án là các biên bản vi phạm hành chính (VPHC) và Quyết định xử phạt VPHC. Biên bản thứ nhất mang số 0031044 lập lúc 9h ngày 13/8/2015, tại quán Xin Chào ghi lỗi vi phạm hoạt động kinh doanh mà không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.

Căn cứ vào biên bản trên, Công an Bình Chánh lập Biên bản VPHC số 04 ngày 17/8/2015. Phần căn cứ lập ra biên bản này lại ghi là “căn cứ vào biên bản sự việc do Công an huyện Bình Chánh lập ngày 13/4/2015 tại C12/26, khu phố, thị trấn Tân Túc, huyện Bình Chánh, TP.HCM (địa chỉ quán Xin Chào). Quán của ông Tấn đến ngày 8/8/2015 mới khai trương, vậy biên bản lập ngày 13/4/2015 là biên bản gì? Điều này có thể lý giải do sự nhầm lẫn khi đánh máy?

Thế nhưng, điều đáng nói là mặc dù căn cứ vào biên bản 0031044 nhưng biên bản số 04 ngày 17/8/2015 lại ghi 4 lỗi vi phạm là: không có giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP); không thực hiện khám sức khỏe định kỳ cho đối tượng thuộc diện phải khám sức khỏe; sử dụng khu vực chế biến, bảo quản không đảm bảo vệ sinh; không lưu giữ đầy đủ hồ sơ về nguồn gốc xuất xứ nguyên liệu về quá trình sản xuất kinh doanh thực phẩm.

Như vậy, tính đến khi lập ra Biên bản VPHC số 04, Công an Bình Chánh có một lần kiểm tra duy nhất đối với quán Xin Chào diễn ra vào ngày 13/8/2015. Cùng một lần kiểm tra nhưng 2 Biên bản lại ghi nhận nội dung vi phạm khác nhau. Hơn nữa, nơi lập Biên bản VPHC số 04 là ở trụ sở Công an huyện Bình Chánh.

Về vấn đề này, TS.LS Nguyễn Hữu Thế Trạch – Đoàn luật sư TP.HCM nhận định: “Khi tiến hành lập Biên bản VPHC, người có thẩm quyền phải có trách nhiệm đảm bảo đúng nội dung, căn cứ lập ra biên bản bởi Biên bản VPHC là căn cứ quan trọng trong việc ra Quyết định Xử phạt VPHC. Biên bản số 04 lập ngày 17/8/2015 được lập tại trụ sở Công an huyện, lại ghi nhận hành vi vi phạm không bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm tại quán Xin Chào thì thật khó chứng minh được việc vi phạm”.

Ngoài ra, theo luật sư Trạch, người lập ra Biên bản VPHC ngày 17/8/2015 là ông Nguyễn Hoàng Tuấn và ông Nguyễn Trí Tiến. Trong khi đó, ông Tuấn là người không tham gia vào sự việc ngày 13/8/2015 tại quán Xin Chào. Điều 58 Luật Xử lý VPHC năm 2012 quy định: khi phát hiện VPHC thuộc lĩnh vực quản lý của mình, người có thẩm quyền đang thi hành công vụ phải kịp thời lập biên bản. Ông Tuấn không tham gia kiểm tra ngày 13/8/2015 nên không đảm bảo tính hợp pháp, khách quan của Biên bản VPHC.

Dù vậy, ngày 18/8/2015, Công an Bình Chánh lại căn cứ vào 2 biên bản trên rồi ban hành Quyết định xử phạt VPHC, xử phạt ông Tấn tổng cộng 17 triệu đồng.

Ngày 10/9/2015, Công an Bình Chánh tiếp tục kiểm tra. Do quán vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện VSATTP nên sau đó ông Tấn bị công an khởi tố, VKS truy tố về tội “kinh doanh trái phép” vì cho rằng ông đã tái phạm hành vi này.

Diễn biến vụ việc?

Liên quan đến những bất nhất trong hai Biên bản VPHC và Quyết định xử lý VPHC, tòa Bình Chánh đã trả hồ sơ cho VKSND huyện đề nghị điều tra bổ sung, làm rõ.

{keywords}
Quán Xin Chào của ông Tấn

Xung quanh vụ án này còn có hàng loạt câu hỏi được đặt ra: Giấy chứng nhận VSATTP có phải là giấy phép kinh doanh? Hành vi của ông Tấn có cấu thành tội phạm?

Tại sao trong buổi họp báo, lãnh đạo Công an TP.HCM nói rằng nếu sau ngày 1/7/2016 (ngày BLHS 2015 (đã bãi bỏ Điều 159 tức bãi bỏ tội kinh doanh trái phép) có hiệu lực - PV) thì có cách trong khi đó pháp luật có quy định về hiệu lực hồi tố?

Cần lưu ý rằng việc áp dụng hồi tố đề tuyên một người được miễn trách nhiệm hình sự và việc không đủ cơ sở khởi tố, truy tố trách nhiệm hình sự đối với họ là hoàn toàn khác nhau.

M.Phượng