ASEAN hướng tới nền nông nghiệp sáng tạo và đổi mới

ASEAN hướng tới nền nông nghiệp sáng tạo và đổi mới. Trước, nay và sau này, nông nghiệp vẫn duy trì vai trò trụ cột trong Cộng đồng kinh tế ASEAN và góp phần hiện thực hóa nhiều mục tiêu của Cộng đồng như tạo ra một khu vực kinh tế có sức cạnh tranh cao, phát triển kinh tế đồng đều hiệu quả và hội nhập đầy đủ vào nền kinh tế toàn cầu.

ASEAN  chú trọng ứng dụng công nghệ 4.0 vào sản xuất nông nghiệp quy mô hàng hoá

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang làm thay đổi căn bản nền sản xuất của thế giới và mọi mặt của đời sống xã hội, các quốc gia thành viên cần đưa ra biện pháp thiết thực tận dụng các cơ hội này, thúc đẩy nền nông - lâm - ngư nghiệp của khu vực ASEAN tiến kịp với các quốc gia phát triển. Đặc biệt, các nước thành viên ASEAN cần chú trọng ứng dụng công nghệ 4.0 vào sản xuất nông nghiệp quy mô hàng hoá.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng và các đạibiểu tham gia Hội nghị Bộ trưởng Nông-Lâm nghiệp ASEAN lần thứ 40. Ảnh TTXVN

Theo Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư với nền tảng tích hợp các công nghệ, kết nối Internet vạn vật, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn đang làm thay đổi căn bản nền sản xuất của thế giới và mọi mặt của đời sống xã hội, đồng thời mở ra nhiều cơ hội cho phát triển.

“Tôi đề nghị chúng ta hãy đưa ra biện pháp thiết thực tận dụng các cơ hội này, thúc đẩy nền nông lâm ngư nghiệp của khu vực ASEAN tiến kịp với các quốc gia phát triển. Bên cạnh đó, phải tổ chức lại sản xuất theo chuỗi liên kết trong đó doanh nghiệp là hạt nhân liên kết, tổ chức sản xuất với hộ nông dân, tối ưu hóa quá trình sản xuất, phân phối và quản lý đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm trong toàn chuỗi giá trị”, Phó Thủ tướng nói.

Trong thực tế, doanh nghiệp chính là tác nhân năng động nhất trong chuỗi giá trị, đóng vai trò tổ chức sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản. Đặc biệt, doanh nghiệp có điều kiện, tiềm lực để ứng dụng khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ cao vào sản xuất và chế biến nông sản, trong bối cảnh thực hiện cuộc cách mạng công nghệ 4.0 để xây dựng một ngành nông nghiệp hiện đại, có năng lực cạnh tranh và giá trị gia tăng cao, áp dụng các tiêu chuẩn bền vững về xã hội và môi trường trong toàn chuỗi giá trị nông nghiệp.

Nhấn mạnh chủ đề của Diễn đàn Tăng trưởng châu Á là “Đổi mới để tạo ra thay đổi: Khám phá và truyền cảm hứng”, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đã khẳng định: “Muốn hội nhập sâu rộng hơn, ngành nông nghiệp cần phải chuyển đổi mạnh mẽ hơn nữa với sự tham gia sâu rộng hơn của khu vực tư nhân, sử dụng các công nghệ hiện đại của cách mạng công nghệ 4.0 để chuyển đổi ngành nông nghiệp, trở nên hiện đại hơn, hiệu quả hơn, bao trùm hơn và bền vững hơn”.

Việt Nam cam kết thúc đẩy tăng trưởng và phát triển nông nghiệp bền vững

Với vai trò là nước chủ nhà và Chủ tịch Hội nghị Bộ trưởng Nông Lâm nghiệp ASEAN giai đoạn 2018-2019, Việt Nam cam kết phối hợp chặt chẽ với các quốc gia thành viên và Ban Thư ký ASEAN trong quá trình triển khai các hoạt động hợp tác nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của ASEAN, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển nông nghiệp bền vững trong khu vực.

Bản báo cáo dày 62 trang phát hành vào tháng 6/2018 của World Bank (Ngân hàng thế giới) với chủ đề Cập nhật tình hình phát triển kinh tế Việt Nam có đánh giá nông nghiệp chiếm 10% GDP nhưng sử dụng đến 40% tổng lao động. Trong khi đó, ở các quốc gia phát triển, tỷ lệ lao động trong ngành nông nghiệp chỉ chiếm 2-4% dân số nhưng đóng góp đến 40% GDP.

Ông Vũ Trọng Khải, nguyên Hiệu trưởng Trường cán bộ quản lý nông nghiệp và phát triển nông thôn II tại TP.HCM kể, cách nay hơn 20 năm, lúc ông Nguyễn Công Tạn còn là Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, sang thăm Úc đã đề nghị người đồng nhiệm Úc, đại ý, ông cho tôi đi thăm khu Nông nghiệp công nghệ cao của nước ông. Chăm chú nghe xong, ông Bộ trưởng Úc trả lời: Chúng tôi không có khu Nông nghiệp công nghệ cao, chúng tôi chỉ có nền Nông nghiệp công nghệ cao.

Ông Khải kể lại câu chuyện này như một nỗ lực nhằm xác tín một thực tế ai cũng biết, láng giềng họ đã có nền nông nghiệp công nghệ cao từ lâu, họ đã tiến vượt xa ta đến mấy chục thập kỷ.

Ông còn nói thêm, giờ mà còn làm nông nghiệp kiểu “con trâu đi trước, cái cày theo sau” là chết. Nông dân Úc và các nước từ lâu rồi, ngồi trong các văn phòng làm việc, sử dụng các phần mềm công nghệ thông tin để theo dõi, quản lý sản phẩm. Khi hệ thống báo về, chỗ này có dấu hiệu bệnh, biểu hiện thế này….Thay vì phải hấp tấp chạy ra cánh đồng, các ông nông dân công nghệ cao ấy bốc máy điện thoại lên, gọi cho các chuyên gia tư vấn đến xử lý.

Hội nghị AMAF 40 tại Hà Nội

Có 3 tiêu chí quan trọng để đánh giá một nền nông nghiệp thành công hay chưa thành công.

Thứ nhất, sản phẩm nông nghiệp của nước đó đứng ở đâu trên bản đồ thị trường thế giới. Lấy căn cứ 4 xu hướng đang dẫn dắt tiêu dùng thực phẩm của thị trường thế giới hiện nay gồm: Xanh, hợp thiên nhiên; Tính bản địa; Vì sức khỏe và đúng tiêu chuẩn chất lượng sẽ thấy một thực tế buồn, nông sản Việt Nam vẫn chưa đạt một tiêu chí nào. 

Thứ hai, hạ tầng nông thôn khang trang, hiện đại.Việt Nam đã có chiến lược rầm rộ xây dựng nông thôn mới. Nhưng cho đến nay, sau ba chục năm Đổi Mới, mấy thứ cơ bản, nền tảng như điện, đường, trường, trạm làm vẫn còn chưa đến nơi đến chốn thì nói sao đến các công trình nâng cao đời sống văn hoá, giáo dục nông thôn.

Thứ ba, nông dân. Nhìn Đồng bằng sông Cửu Long, trọng điểm nông nghiệp của Việt Nam thì rõ.Mấy chục năm qua, nhờ sự đóng góp chủ lực của vùng đất này, kinh tế Việt Nam đã vượt qua được những giai đoạn ngặt nghèo nhất do bị ảnh hưởng từ các cuộc khủng hoảng kinh tế tài chính thế giới và khu vực.Với thành tựu rực rỡ như vậy, lẽ ra dân vùng này xứng đáng được hưởng cuộc sống khá giả.Nhưng tiếc rằng cho tới nayhọ vẫn mắc kẹt trong nghèo nàn, lạc hậu, ít học. Các số liệu công khai đều cho thấy, gần 50% nông dân, những người trực tiếp làm ra hạt thóc tại khu vực này thu nhập chưa tới 1USD/ngày.

Trước sự hối thúc của thực tiễn, mới đây người đứng đầu chính phủ đã yêu cầu, Việt Nam phải hành động quyết liệt, chuyển từ nền nông nghiệp cởi trói sang nền nông nghiệp chất lượng cao.

Bởi vậy, phát biểu tại diễn đàn nông dân Việt Nam lần thứ 2, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh, phát triển nông nghiệp 4.0 còn được gọi là nông nghiệp thông minh đang và sẽ là xu thế tất yếu trong quá trình hội nhập. Việt Nam không thể đứng ngoài làn sóng này.

Tiến Anh - Nguyễn Hồng Thơ